محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان روز سه شنبه با تعدادی از اعضای کابینه خود به شهر جلال آباد در شرق افغانستان رفت. دفتر سخنگوی ریاست جمهوری به رسانهها گفت که رئیس جمهور در این سفر وضعیت امنیتی شرق افغانستان را از نزدیک بررسی میکند. اما رسانهها به نقل از منابعی در ارگ گفتند که رئیس جمهور در این سفر پایان حکومت داعش در افغانستان را اعلام خواهد کرد. همچنین رسانهها گزارش دادهاند که همزمان با اعلام پایان حکومت داعش در افغانستان، حدود۶۰۰ تن از اعضای این گروه تروریستی که شامل اعضای خانواده آنان نیز میشود، به حکومت افغانستان تسلیم میشوند. البته بر اساس گزارشها در روند تسلیم شدن اعضای گروه داعش به دولت افغانستان حدود دو هزار نفر هستند که ۶۰۰ تن از آنان قبلا به دولت تسلیم شدهاند. اعضای گروه داعش که به دولت تسلیم میشوند علاوه بر افغانها شامل شهروندان کشورهای دیگر نیز میشوند.
روند تسلیم شدن نیروهای داعش به دولت افغانستان زمانی شکل گرفت که عملیات نظامی دولت افغانستان در شرق این کشور بهویژه استان ننگرهار که پایگاه اصلی داعش است، شدت بیشتری یافت. از آنسو مرگ البغدادی و برهم ریختن شیرازه حکومت داعش در سوریه و عراق باعث شد تا رابطه میان مرکزیت داعش و شاخههای مختلف آن تقریبا قطع شود و به دلیل عدم حمایت مالی شاخههای آن، دیگرعملا امکان تداوم حیات برای داعش باقی نمانده بود. همزمان با آن طالبان نیز که دشمنی دیرینه با گروه داعش دارند، ضربات زیادی را به این گروه وارد کردهاند. با اینکه طالبان در آغاز خلافت داعش در نامهای از این گروه خواسته بودند تا در کنار هم باشند، اما داعش این خواسته طالبان را رد کرده و از آنان خواسته بود تا با امیرالمومنین جدید بیعت کنند. با اینحال مخالفت و تقابل و به دنبال آن حضور داعش در افغانستان برای طالبان فرصتی را میسر ساخت تا از حمایتهای بی دریغ جمهوری اسلامی ایران و روسیه بهرهمند شوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ایران که داعش را دشمن ایدئولوژیک و خطرناکی برای خود میدید، رابطهاش را با طالبان برای ضربه زدن به این گروه در غرب افغانستان و نزدیک به مرزهای شرقی خود، نزدیکتر ساخت. طالبان توانستند از سپاه قدس ایران کمکهای فراوانی به دست بیاورند و در عوض نیروهای داعش در غرب افغانستان بهویژه استان فراه را کاملا از بین بردند. روسیه نیز که نگران نفوذ داعش از مسیر شمال افغانستان به کشورهای آسیای میانه و از آنجا به جمهوریهای خود مختار چچن و داغستان بود، با طالبان رابطه برقرار کرد و کمکهای زیادی به این گروه کرد. میتوان گفت که دلیل افزایش حضور طالبان در شمال افغانستان، جلوگیری از نفوذ داعش، که حالا گروه ترکستان شرقی و جنبش اسلامی ازبکستان، به رهبری طاهر یولداش را هم تحت بیعت خود میدید، بود. طالبان با حمایت روسیه نگذاشتند تا داعشیهای آسیای میانه در شمال افغانستان نفوذ بیش از حدی پیدا کنند. هرچند هنوز هم بقایای این گروه در شمال افغانستان حضور دارند. به اینترتیب داعش به جز شرق افغانستان که میتوان گفت پایگاه تاریخی این گروه بوده در جایی دیگر آنطور که نیاز بود نتوانست نفوذی پیدا کند.
دلیل این که گروه داعش در شرق افغانستان نفوذ یافت نیز آن بود که در زمان جهاد، تعداد زیادی از عربهایی که علیه دولت وقت افغانستان میجنگیدند در شرق افغانستان مستقر شدند. افکار وهابی این گروه در این منطقه تا حدی زیادی اشاعه یافت و به همین دلیل زمانی که شاخه خراسان داعش توسط حافظ سعید یکی از فرماندهان طالب پاکستانی ایجاد شد، توانست درشرق افغانستان به خصوص استان ننگرهار نیروی کافی پیدا کند. هرچند در قدم نخست استخبارات کشورهای منطقه تلاش کردند تا این گروه را نیز در مسیر منافع منطقهای خود سمت و سو بدهند، ولی بعدا به دلیل اینکه روشهای این گروه به شدت ضد انسانی بوده و نمیتوانست در میان تودهها نفوذ پیدا کند، از حمایت گسترده از داعش خودداری کردند، بهویژه که طالبان بهعنوان یک گروه نیابتی و فرمان بردار هنوز کاملا وجود داشتند. تنها دلیلی که داعش توانست تا این زمان در شرق افغانستان باقی بماند نزدیکی این گروه با شبکه حقانی بود.
اعضای شبکه حقانی که تمایلات فکری سلفی دارند، از این لحاظ با داعش هم فکر هستند. بههمین دلیل شبکه حقانی در طول این سالها هیچگونه تعرضی بر شاخه خراسان داعش نکرد، در حالی که رهبر شبکه حقانی معاون گروه طالبان هم هست. با اینحال ماندگاری داعش با توجه به فشار از چندین سو، کار دشواری بود. داعش مجبور شد برای در امان ماندن از حملات پیدرپی دولت ونیروهای خارجی، بهخصوص حملات هواپیماهای بدون سرنشین، به عمق جنگلها و کوهها در شرق افغانستان پناه ببرد. ولی سرانجام نبود امکانات زندگی، فشار طالبان و دولت افغانستان و حملات ادامهدار بر آنان و بدتر از آن فروپاشیدن داعش در خاورمیانه، شاخه خراسان داعش را مجبور به تسلیم شدن به دولت افغانستان کرد.
هرچند طالبان ادعا دارند که فشارهای بیش از حد و حملات این گروه بر داعش، آنان را مجبور به تسلیم شدن به دولت افغانستان برای زنده ماندن کرده است. مقامها میگویند در میان تسلیم شدگان عربها، چچنها، ایغور، اردنیها و حتی شهروندان کشورهای غرب نیز وجود دارند که با خانوادههای خود به دولت افغانستان تسلیم شدهاند. به اینترتیب میتوان گفت عمر داعش شاخه خراسان در افغانستان به سر آمده و اینک طالبان و القاعده هستند که جغرافیای تروریسم افغانستان را در تسلط خود دارند.