شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان، در یک سخنرانی که ویدیو آن روز سه‌شنبه، ۲۰ دی در فضای مجازی منتشر شد، بدون نام بردن از فرمان‌های اخیر ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، گفت که اطاعت از فرمان‌های خلاف شریعت واجب نیست.
ویدیو سخنرانی عباس استانکزی در میان اعضای شبکه حقانی در توییتر دست‌به‌دست میشود. او در این ویدیو با ذکر اینکه انتقاد و آزادی بیان در اسلام جایگاهی ویژه دارد، می‌گوید: «اطاعت از فرمان‌هایی که مطابق شریعت‌اند بر مردم واجب است، اما اطاعت از فرمان‌هایی که برخلاف شریعت‌اند واجب نیست.»
محمد جلال، عضو ارشد شبکه حقانی که از او به عنوان مشاور سراج‌الدین حقانی، رهبر این شبکه و وزیر داخله طالبان، نیز نام برده میشود، ویدیو سخنرانی استانکزی را در توییتر منتشر کرد. خالد زدران، عضو دیگر شبکه حقانی و سخنگوی پلیس طالبان در کابل، هم این ویدیو را در توییتر بازنشر کرد و از استانکزی را « صدای ملت» نامید.
استانکزی از اعضای هیئت مذاکره‌کننده طالبان با آمریکا بود که در نتیجه آن، توافقنامه صلح دوحه در فوریه ۲۰۲۰ امضا و زمینه خروج نیروهای خارجی و فروپاشی دولت جمهوری در افغانستان فراهم شد. از استانکزی به عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب در میان طالبان نام برده میشود که ظاهرا با فرمان‌های اخیر طالبان در زمینه منع تحصیل و اشتغال زنان مخالف است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
استانکزی روز دوشنبه با یان اگلند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژ که به افغانستان سفر کرده است، دیدار کرد. یان اگلند اعلام کرد که برای گفت‌وگو با رهبران طالبان در زمینه رفع محدودیت‌های اعلام‌شده بر کار و تحصیل زنان به کابل رفته است.
استانکزی پیش از این نیز از بسته ماندن مدارس به روی دختران دانش‌آموز کلاس‌های ششم تا دوازدهم انتقاد کرده بود اما بسیاری از کارشناسان معتقدند آنچه استانکزی می‌گوید، بخشی از تلاش طلبان برای فریب افکار عمومی و سردرگم کردن سازمان ملل و کشورهای کمک‌کننده به افغانستان است تا این تصور ایجاد شود که بخشی از رهبران طالبان با فرمان‌های افراطی و زن‌ستیزانه مخالف‌اند.
استانکزی در بخشی از سخنانش می‌گوید: «از خود من تا هرکس دیگر که وزیر است، استاندار است یا فرمانده است، اگر در راه غلط حرکت می‌کند، باید انتقاد شود. وظیفه هر مسلمانی است که به فرمانده خود بگوید این خلاف شریعت است.»
استانکزی خردادماه هم در یک سخنرانی از حق تحصیل دختران دفاع کرد و بسته ماندن مدارس را خلاف شریعت دانست، اما چند روز بعد به قندهار احضار شد و مدتی پس از آن، در سکوت به سر برد.
پس از فروپاشی دولت جمهوری و سلطه طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، عباس استانکزی حدود شش ماه در امارات متحده عربی ماند و از بازگشت به کابل خودداری کرد و با وجودی که در کابینه طالبان به او سمت معاونت وزارت خارجه داده شد، ماه‌ها در امارات بود تا اینکه ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر طالبان، به امارات سفر کرد و استانکزی را با خود به کابل برد. استانکزی در دوران حاکمیت نخست رژیم طالبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۱ نیز معاون وزیر خارجه بود.
وزارتخانه‌‌های تحصیلات عالی و اقتصاد طالبان اوایل دی ماه، با صدور فرمان‌هایی، تحصیل و اشتغال زنان در افغانستان را ممنوع و اعلام کردند که رعایت نشدن حجاب زنان مسبب توقف تحصیل و اشتغال آنان است.
پیش از این، مولانا عبدالسلام عابد، روحانی بانفوذ افغان، احمد الطیب، رئیس دانشگاه الازهر، سازمان همکاری‌های اسلامی و شمار دیگری از نهادها و چهره‌های مذهبی، تصمیم‌های طالبان در مورد منع تحصیل و اشتغال زنان را محکوم کردند و خواستار لغو آن‌ها شدند.
طالبان بی‌توجه به این واکنش‌ها، محدودیت‌ها بر زنان را افزایش دادند و در تازه‌ترین مورد، در شهرهای مزارشریف و پلخمری در شمال افغانستان دستور دادند تمامی بازارهای زنانه و آرایشگاه‌ها تعطیل شوند.
