کارشناسان سیاسی پیشبینی میکنند که سفر آینده دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، به عربستان سعودی در اواسط ماه مه، سرآغاز شکلگیری روابط راهبردی و امنیتی عمیقتر میان دو کشور است. همچنین به نظر میرسد این سفر به تقویت همکاریهای اقتصادی و سرمایهگذاری میان واشینگتن و ریاض منجر شود.
کاخ سفید رسما اعلام کرده است که ترامپ در بازه زمانی ۱۳ تا ۱۶ مه آینده به عربستان سعودی خواهد رفت و پس از آن از قطر و امارات متحده عربی دیدار خواهد کرد.
در همین راستا، برخی ازکارشناسان امور منطقه، که با روزنامه الشرقالاوسط گفتگو کردهاند، معتقدند که پروندههای پیچیده منطقهای، ازجمله، توافق هستهای ایران، جنگ یمن، بحران انسانی غزه و سایر موضوعات مرتبط با جمهوری اسلامی، در کانون گفتوگوهای دو کشور قرار خواهد داشت.
ترامپ در اظهارنظر قبلیاش در شبکه خبری سیبیاس رابطهاش با خاورمیانه را «خوب» توصیف کرده و همواره از روابط تجاری مستحکم میان ایالات متحده و عربستان سعودی و نقش منطقهای ریاض در ایجاد صلح و ثبات تمجید کرده بود. علاوه برآن، ترامپ بارها از عربستان سعودی به دلیل میزبانی از مقامهای دیپلماتیک آمریکا و تلاش برای تسهیل مذاکرات آتشبس میان روسیه و اوکراین سپاسگزاری کرده است.
ضرورت تصمیمگیری درباره پروندههای منطقهای
دکتر عبدالعزیز بن صقر، رئیس مرکز مطالعات الخلیج، معتقد است که «پروندههای منطقهای متعددی وجود دارد که باید پیش از سفر رئیسجمهوری آمریکا به منطقه خلیج فارس تعیینتکلیف شوند یا دستکم موضعگیری روشنی درمورد آنها اتخاذ شود. مهمترین پروندههای مورد بحث در دیدار رهبران آمریکا و عربستان سعودی عبارتاند از: موضوع هستهای ایران و سایر مسائل مرتبط با این کشور، وضعیت دشوار یمن و بحران انسانی جاری در غزه».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بن صقر در گفتوگو با الشرق الاوسط گفت: «علاوه بر پروندههای راهبردی و امنیتی، مسائل اقتصادی نیز در دستور کار خواهد بود، ازجمله سرمایهگذاری کشورهای حوزه خلیج فارس در اقتصاد آمریکا، ثبات دلار و قیمت نفت که برای هر دو طرف موضوعات مهمی به شمار میروند. البته موضوع تعرفههای تجاری آمریکا اولویت نخست منطقهای محسوب نمیشود، زیرا تراز تجاری میان کشورهای حوزه خلیج فارس و آمریکا به نفع ایالات متحده است، هرچند ممکن است برای دیگر کشورها تعرفهها در اولویت باشد.»
از سوی دیگر، دکتر خالد الهباس، تحلیلگر سیاسی سعودی، بر این باور است که سفر رئیسجمهوری آمریکا به عربستان «نشانهای از استحکام روابط سعودیـآمریکایی و پیوند عمیق میان دو کشور است که بیش از هشت دهه قدمت دارد». به گفته الهباس، «روابط دو کشور در طول این سالها بر پایه منافع متقابل در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی بوده است».
الهباس افزود: «این رابطه چه در سطح منطقهای در مواجهه با بحرانهای خاورمیانه و چه در سطح جهانی، از دوران جنگ سرد تا به امروز، نقشی محوری در تامین منافع دو طرف داشته است که ازجمله میتوان به نقش مثبت و میانجیگری عربستان سعودی در بهبود روابط روسیه و آمریکا و بحران اوکراین در سالهای اخیر اشاره کرد.»
نقش محوری ریاض در تحولات منطقه و جهان
الهباس درمورد اهمیت این دیدار گفت: «انتخاب ریاض بهعنوان نخستین مقصد سفرهای خارجی ترامپ حاکی از اهمیتی است که رهبری آمریکا برای رابطه با عربستان سعودی قائل است. این امر از یک سو بیانگر نقش فعال و موثر ریاض در سطح منطقهای و بینالمللی است و از سوی دیگر نشان میدهد که جایگاه اقتصادی و نفوذ سیاسی عربستان در حال برجسته شدن است.»
او افزود: «احتمالا در گفتوگوهای دو طرف، تمامی موضوعات مورد علاقه و مشترک، ازجمله همکاریهای اقتصادی و تحولات سیاسی جاری در منطقه و جهان، مطرح شوند. همچنین به نظر میرسد که این سفر زمینهساز درک مشترک و همکاریهای عمیقتر میان دو کشور در عرصههای مختلف نظامی، سیاسی و حتی انرژی هستهای صلحآمیز باشد.»
البته در نظر کاخ سفید عربستان سعودی به لحاظ دیپلماتیک نیز اهمیت برجسته و قابل توجهی دارد، بهویژه اینکه ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش در سال ۲۰۱۷ نیز نخستین سفر خارجیاش را با بازدید از عربستان سعودی آغاز کرد. علاوه برآن، دولت ترامپ همواره به نقش منطقهای و بینالمللی عربستان با احترام و تمجید مینگرد.
در همین راستا، عربستان سعودی میزبان دو دور مذاکرات آمریکا و روسیه، و آمریکا و اوکراین بوده است تا برای دستیابی به آتشبس و پایان دادن به جنگی که بیش از سه سال طول کشیده است، زمینهای فراهم شود. همچنین، دولت آمریکا همواره قدردان نقش مثبت عربستان سعودی در تصمیمگیریهای سازمان «اوپک» برای حفظ ثبات قیمت جهانی نفت است.
برگرفته از روزنامه الشرقالاوسط