بیش از ۱۷ ماه از سلطه طالبان بر افغانستان میگذرد و در این مدت، زنان افغان حرکتهای اعتراضی متعددی علیه طالبان و محدودیتهای تحمیلی آنان در بخشهای مختلف این کشور راهاندازی کردهاند.
برخی از زنان معترض به ایندیپندنت فارسی میگویند که طالبان میکوشند آنان را بازداشت کنند و حتی به قتل برسانند و به همین دلیل، برای لو نرفتن مکانهای تجمعات اعتراضی خود، احتیاط بیشتری در دستور کارشان قرار دادهاند.
پریسا مبارز، مسئول جنبش زنان تخار، شش ماه پیش با ۱۰ زن دیگر این جنبش را در استان تخار راهاندازی کرد و هدف آن را مبارزه مسالمتآمیز علیه طالبان و تفکر طالبانی میداند.
او به ایندیپندنت فارسی میگوید: «بعد از اینکه در کابل و دیگر استانها زنان در برابر طالب اعتراض داشتند، من تلاش کردم که حداقل در تخار هم جنبش اعتراضی زنان فعال شود. زنان در تخار از طالبان میترسیدند، چون جو سنتی در این استان حاکم است، اما رفتهرفته شمار زنان معترض به بیش از ۱۲۰ تن رسید و روز به روز هم شمارشان بیشتر میشود.»
او میافزاید که نیروهای طالبان، بهویژه نیروی مخفی استخبارات (اطلاعات)، میکوشند اعضای این جنبش را ردیابی و بازداشت کنند و به همین دلیل، آنان تجمعهای اعتراضی خود را در مکانهای بسته و بهاصطلاح «زیرزمینی» برگزار میکنند و با ثبت عکس و فیلم، نمونههایی از آنها را در شبکههای اجتماعی منتشر میکنند.
به گفته پریسا مبارز، هر وقت که او برای هماهنگی و برگزاری اعتراض علیه طالبان از خانهاش بیرون میرود، این هراس را در دل دارد که شاید دیگر برگشتی در کار نباشد: «وقتی از خانه برای برگزاری اعتراض علیه طالبان بیرون میروم، احتمال کشته شدن و ضربوجرح شدید و فجیع من به دست طالبان وجود دارد. وقتی اعتراض تمام میشود، ترس من این است که مبادا نیروهای طالبان من را تعقیب کنند.»
هماهنگی برای مکان و زمانبندی اعتراضهای «جنبش زنان تخار»، بیشتر از طریق گروههای واتسآپ انجام میشود، اما نگرانی از نفوذ طالبان به این گروهها و افشای هویت زنان معترض نیز مطرح است.
یکی از شعارهای زنان معترض تخار، «از خانه تا خیابان، برای سرنگونی طالبان» است. پریسا مبارز، مسئول این جنبش، تاکید دارد که تا سرنگون شدن حکومت طالبان به دلیل فقدان مشروعیت ملی و بینالمللی و پایبندیاش به تفکر زنستیزانه، دست از اعتراض نمیکشند.
او از جامعه جهانی و دولتها میخواهد که حکومت طالبان را به رسمیت نشناسند و محدودیتهای بیشتری بر طالبان وضع کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برخورد طالبان با زنان معترض بسیار خشن بوده است و نیروهای طالبان کوشیدهاند معترضان را با توهین و تحقیر و بازداشت و شکنجه، سرکوب کنند.
الهه محمدی، از دانشجویان دانشگاه هرات، در چندین اعتراض علیه طالبان شرکت کرده است. او به ایندیپندنت فارسی میگوید که خانوادهاش به او توصیه کردند که در اعتراضها شرکت نکند، چون احتمال بازداشت شدنش به دست طالبان زیاد است.
او تاکید دارد که همچنان در حرکات اعتراضی علیه طالبان شرکت خواهد کرد: «ما طالبان را نمیخواهیم. این گروه زنان و دختران را خانهنشین کردند، و با تمام توان خود در مقابل طالبان ایستادگی میکنیم. شرکت در اعتراض خیلی سخت است و من همیشه وحشت دارم که طالبان من را زندانی کنند. اما جز اعتراض کار دیگری نمیتوانیم انجام دهیم.»
او میافزاید که طالبان روز به روز محدودیت بیشتری بر زنان و دختران وضع میکنند و باید تمامی شهروندان افغانستان علیه این گروه بسیج شوند تا جلو اقداماتی که آزادیهای شهروندی را به خطر انداخته است، گرفته شود.
نظام جمهوریت که از حمایت کشورهای غربی برخوردار بود، ۱۵ اوت ۲۰۲۱ به دست طالبان سرنگون شد و از آن زمان تاکنون، این گروه محدودیتهای زیادی علیه حقوق و آزادیهای زنان وضع کرده است. طالبان به دختران فقط تا کلاس ششم دبستان اجازه درس خواندن میدهند و زنان را از بسیاری از حقوق انسانی و شهروندی خود، از جمله کار کردن در نهادهای غیردولتی، منع کردهاند.
زنان افغانستان در این مدت بارها به خیابانها آمدند و شعارهای متعددی همچون «نان، کار و آزادی» سر دادند، اما در پی سرکوب شدید اعتراضها به دست نیروهای طالبان، برخی از زنان به دیوارنگاری و تجمعهای اعتراضی در مکانهای بسته روی آوردند.
بخشی از زنان افغانستان نیز کارزارهایی برای تامین حقوق شهروندی راهاندازی کردند و این کارزارها، از جمله با به کار بردن هشتگهایی در رسانههای اجتماعی، طرحهای گرافیکی، نقاشی، خاطرهنویسی و سرودن و خواندن اشعار اعتراضی ادامه یافته است.
طالبان در نیمه دوم دهه ۹۰ میلادی نیز در افغانستان حکومت میکردند، اما در آن زمان با چالش اعتراضهای مدنی مواجه نبودند. حضور ۲۰ ساله غرب در افغانستان، باعث شد که شهروندان افغان اعتراضهای مدنی زیادی انجام دهند و به تاثیرگذاری حرکاتهای اعتراضی پی ببرند.
این حرکتهای اعتراضی بیشتر از طرف قشر جوان و تحصیلکرده راهاندازی و مدیریت میشود.