وال‌استریت ژورنال با افشای جزئیاتی از برنامه راه‌اندازی کارخانه جدید ساخت پهپادهای ایرانی در خاک روسیه، این برنامه را بخشی از «اتحاد نظامی نوظهور میان تهران و مسکو» خواند و نوشت که این کارخانه با ظرفیت تولید شش هزار پهپاد، چالش‌هایی جدیدی برای اوکراین و دیگر کشورهایی ایجاد می‌کند که ممکن است هدف حمله این پهپادها قرار گیرند.

مقام‌های یک کشور همسو با  آمریکا گفتند که مسکو و تهران در حال پیشبرد برنامه‌های مشترک خود برای راه‌اندازی یک کارخانه جدید ساخت پهپاد در داخل خاک روسیه‌اند. احداث این کارخانه‌، تازه‌ترین نشانه تعمیق همکاری نظامی جمهوری اسلامی ایران و روسیه است و می‌تواند دست‌کم شش هزار هواپیمای بدون سرنشین طراحی ایران را برای استفاده روسیه در جنگ علیه اوکراین، تولید کند.

به گفته مقام‌های آمریکایی، اوایل ژانویه، حدود یک ماه قبل، یک هیات بلندپایه ایرانی در چارچوب بخشی از این اتحاد نظامی نوظهور میان تهران و مسکو، به روسیه سفر کرد تا ضمن بازدید از محل تعیین‌شده برای این کارخانه پهپادسازی، جزئیات راه‌اندازی آن را بررسی کند.

بنا به این گزارش، دو کشور قصد دارند با راه‌اندازی این کارخانه، پهپادهای سریع‌تری بسازند که قادر خواهند بود چالش‌های تازه‌ای برای پدافند هوایی اوکراین ایجاد کنند.

مقام‌های آمریکایی در همین زمینه گفتند که تهران پیش از این نیز صدها پهپاد برای حمله به اهداف نظامی و زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین، به روسیه تحویل داده است.

دولت جو بایدن پیش‌تر هشدار داده است که روسیه و ایران گونه‌ای «مشارکت دفاعی تمام‌عیار» را توسعه می‌دهند و مسکو در ازای دریافت پهپاد از تهران، در حال آموزش خلبانان ایرانی برای پرواز با جنگنده‌های روسی است و قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی این جنگنده‌ها را به ایران تحویل دهد.

کاخ سفید همچنین در دسامبر ۲۰۲۲ اعلام کرده بود که مسکو و تهران، راه‌اندازی خط تولید مشترک پهپاد را در داخل خاک روسیه بررسی می‌کنند.

وال‌استریت ژورنال افزود که مقام‌های یک کشور همسو با ایالات متحده، ضمن تایید همکاری مشترک تهران و مسکو، گفته‌اند که با بازدید یک هیات ایرانی در روز ۵ ژانویه (پانزدهم دی)، از شهر یلابوگا واقع در ۶۰۰ مایلی (حدود ۱۰۰۰ کیلومتری) شرق مسکو، گفت‌وگوهای مقام‌های جمهوری اسلامی ایران و روسیه به برنامه‌های اجرایی و ملموس بدل شده است.

این منابع گفتند که اعضای هیات ایرانی از یک سایت خالی بازدید کردند که بنا به برنامه‌ریزی سران دو کشور، برای ساخت کارخانه جدید پهپادسازی با ظرفیت تولید دست‌کم شش هزار پهپاد در سال‌های آینده، تعیین شده است.

ریاست هیات ایرانی را در جریان سفر نیمه دی به روسیه، عبدالله محرابی، سرتیپ سپاه پاسداران و رئیس سازمان جهاد تحقیقاتی و خودکفایی نیروی هوافضای سپاه، و نیز قاسم دماوندیان، از مدیران صنایع هوایی قدس، بر عهده داشته‌اند. مقام‌های آمریکایی این دو را از چهره‌های اصلی جمهوری اسلامی ایران در صنایع نظامی آن می‌دانند و از دماوندیان به مثابه یکی از مهره‌های کلیدی در ساخت و تولید پهپاد در ایران، نام می‌برند.

به گفته مقام‌های آمریکایی و اوکراینی، جمهوری اسلامی ایران تاکنون بیشتر پهپادهای انتحاری موسوم به شاهد-۱۳۶ را در اختیار روسیه قرار داده است که حاوی مقدار کمی مواد منفجره‌اند و پس از برخورد به هدف، منفجر می‌شوند. روسیه از این پهپادهای ایرانی برای حمله به شبکه برق اوکراین استفاده کرده است تا فعالیت این شبکه را در زمستان سرد اوکراین، مختل کند.

با این حال، پدافند هوایی اوکراین به مرور توانایی رهگیری و انهدام این پهپادها را کسب کرده است. پهپاد شاهد-۱۳۶ دارای موتورهای ملخی و پر سروصدا است که شناسایی و سرنگونی آن را آسان می‌کند و به گفته مقام‌های کی‌یف، از آغاز استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی تاکنون، نیروی هوایی اوکراین بیش از ۵۴۰ پهپاد را سرنگون کرده‌ است.

وال‌استریت ژورنال در گزارش خود می‌افزاید که در حال حاضر ایران و روسیه روی توسعه و انجام تغییراتی در ساختار پهپاد شاهد-۱۳۶ کار می‌کنند و از جمله پیش‌بینی می‌شود که این تغییرات شامل موتور جدیدی باشد که این پهپاد را چابک‌تر می‌کند و برد آن را افزایش می‌دهد، و کارخانه جدید نیز قرار است این پهپادهای توسعه‌یافته را تولید کند.

در این گزارش تاکید شده است که راه‌اندازی کارخانه ساخت و تولید پهپاد ایرانی در خاک روسیه، چالش جدیدی برای اوکراین و سایر کشورهایی ایجاد می‌کند که ممکن است هدف این پهپادها باشند. افزون بر این، پهپادهای انتحاری مذکور نقش کلیدی در راهبرد روسیه برای حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی و شهرهای اوکراین دارند.

هنوز ساخت‌وساز در مکان تعیین‌شده برای کارخانه پهپادسازی آغاز نشده است و به نظر نمی‌رسد که خط تولید آن به سرعت راه‌اندازی شود و نمی‌تواند تاثیر فوری بر توازن قدرت در اوکراین داشته باشد؛ به ویژه در جریان حمله‌ای که روسیه خود را برای آغاز آن در هفته‌های آینده آماده می‌کند.

در گزارش وال‌استریت ژورنال همچنین اشاره شده است که راه‌اندازی کارخانه تولید پهپاد، بخشی از قراردادی یک میلیارد دلاری میان روسیه و جمهوری اسلامی ایران است و به گفته مقام‌های آمریکایی، مسکو بخشی از سلاح‌های پیشرفته‌ ارسالی از آمریکا و اروپا به اوکراین را پس از غنیمت گرفتن در جنگ، به ایران ارسال کرده است و آن‌ها اینک می‌کوشند این تسلیحات را «مهندسی معکوس» کنند.

مقام‌های آمریکا هشدار داده‌اند که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ارسال پهپاد انتحاری، با تحویل «موشک‌های بالستیک» به روسیه نیز موافقت کرده است. اما به گفته آنان، هنوز نشانه‌ای از ارسال این موشک‌ها از ایران به روسیه وجود ندارد.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، در حال حاضر روسیه و ایران به گسترش روابط نزدیک خود در ابعاد مختلف ادامه می‌دهند و اخیرا سیستم‌های پیام‌رسان پرداخت بین‌بانکی دو کشور نیز به هم متصل شده و در شرایطی که هر دو کشور با تحریم‌های شدید بین‌المللی بانکی مواجه‌اند، مسیر بانک‌های ایرانی برای تراکنش با وام‌دهندگان روسی هموار شده است.