علی تیموری، مدیرعامل شرکت خودروسازی سایپا، در اظهاراتی عجیب، مدعی شد که بسیاری از کشورهای منطقه از جمله روسیه آرزو دارند صنعت خودرو ایران را داشته باشند. تیموری همچنین اعلام کرد که با روسیه مذاکراتی انجام شده است که برخی محصولات این شرکت در روسیه تولید شوند.
این در حالی است که وزارت صنایع و بازرگانی روسیه بهمن‌ماه گذشته اعلام کرد واردات خودروهای ایرانی به روسیه به دلیل نداشتن گواهینامه‌های تایید کیفیت مقدور نیست. این وزارتخانه همچنین تصریح کرد که تاکنون هیچ درخواستی در این رابطه از خودروسازان دریافت نکرده است.
مدیرعامل سایپا پیش از این از حضور شاهین و ال ۹۰ ایرانی در بازار روسیه خبر داده و گفته بود که تولید مشترک ال۹۰ ایرانی با مشارکت روس‌ها به‌زودی کلید خواهد خورد. مدیرعامل ایران خودرو هم پیش از آن در دی‌ماه، از صادرات دو هزار دستگاه انواع تارا و دنا به روسیه تا پایان سال ۱۴۰۱ خبر داده بود.
با اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه پس از آغاز حمله نظامی این کشور به اوکراین، بسیاری از صنایع این کشور از جمله خودروسازی با کمبودهای شدید روبرو شدند. شرکت‌های اروپایی هم به‌محض شروع جنگ، خاک روسیه را ترک و همکاری خود با این کشور را متوقف کردند. حتی کمپانی فرانسوی رنو هم که وابستگی تولیدی بسیاری به روسیه داشت، کارخانه‌ها و تاسیسات خود را تعطیل کرد.
پس از این اتفاق، نمایشگاه «اتوموبیلیتی مسکو ۲۰۲۲» که از ۳۱ مرداد تا سوم شهریورماه ۱۴۰۱ برگزار می‌شد، از حضور نمایندگان خودروهای خارجی خالی شد و جای خالی آن‌ها را شرکت‌های ایرانی پر کردند تا روال برگزاری نمایشگاه جدی به نظر برسد و همین اتفاق و گپ‌وگفت‌های حاشیه‌ای نمایشگاه باعث شد برخی خودروسازان ایرانی کار صادرات را برای خود تمام‌شده ببینند.
کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در فدراسیون روسیه، در مورد این نمایشگاه و حضور شرکت‌های ایرانی در آن با افتخار گفته بود: «ایران تنها کشوری است که با بیش از ۹۰۰ مترمربع غرفه نمایشگاهی در سالنی به مساحت یک‌هزار و ۷۰۰ مترمربع، بالاترین متراژ غرفه‌های متمرکز یک کشور را در نمایشگاه روسیه در اختیار دارد که در طول تاریخ نمایشگاه‌های برون‌مرزی بی‌نظیر است.»
همه این‌ها در حالی است که به گواه بسیاری از کارشناسان خودروسازی، شرکت‌های ایرانی دست‌کم ۳۰ سال از صنعت خودروسازی روز دنیا عقب‌اند. برخی کارشناسان یکی از جدی‌ترین مشکلات صنعت خودرو در ایران را مدیریت دولتی این صنعت می‌دانند. مسئله‌ای که سبب می‌شود اتخاذ تصمیم‌ها، تبین چشم‌اندازها، جذب و به‌کارگیری نیروی انسانی و تنظیم استراتژی‌ها غیراقتصادی و هزینه‌ساز باشند و صنعت خودرو با وجود حمایت‌های متنوع دولتی و بازار بدون رقیب داخلی، نتواند توسعه یابد.
همین عقب‌ماندگی خودرو ایرانی سبب شد تا مجلس و دولت برای واردات خودرو پنج هزار دلاری و خودروهای دست‌دوم زیر ۱۰ هزار دلار به ایران برنامه‌ریزی کنند. طرحی که تا امروز چندان نشانه‌هایی از موفقیتش دیده نمی‌شود. بعد از چندین ماه، اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس در تاریخ ۱۰ بهمن ماه با واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال موافقت کردند.
خبرآنلاین بهمن ۱۴۰۱ در گزارشی اعلام کرد که واردات خودروهای دست‌دوم در حالی در دستور کار قرار گرفته که خودروهای نو نیز تا شش دی‌ماه وارده نشده بودند و تا امروز تنها ۲۲ دستگاه خودرو کیا به گمرک ایران وارد شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تجارت‌نیوز دی ۱۴۰۱ در گزارشی، اعلام کرد که به‌رغم ثبت سفارش ۴۴ هزار دستگاه خودرو، تاکنون ۱۰۰ خودرو وارد شده است. امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، قبلا در گفت‌و‌گویی اعلام کرده بود که در سه ماه پایانی سال ۱۴۰۱، تعداد ۱۰۰ هزار خودرو به ایران وارد می‌شود؛ وعده‌ای که وزارت صمت تا امروز تحقق نیافتنش را به روی خود نیاورده است.
امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و استاد دانشگاه علم و صنعت، در واکنش به خبر واردات خودروهای دست‌دوم آن را غیرممکن خوانده و گفته بود: «بارها گفته‌ام که واردات خودرو در وضعیت ارزی فعلی غیرممکن است و با قول‌های هرروزه و اجرا نشدن این قول‌ها، همین اتفاق افتاد؛ چرا که مشکل کمبود ارز و بانک مرکزی کماکان باقی است و حتی بدتر هم شده و نرخ ارز گویای آن است.»
این استاد دانشگاه همچنین تاکید کرد که در حال حاضر نزدیک به ۱۰ میلیون خودرو فرسوده در ایران وجود دارد و اگر واردات خودروهای دست‌دوم بدون حساب و کتاب صورت گیرد، ایران به گورستان خودروهای فرسوده بدل خواهد شد.
از سوی دیگر، طرح خرید خودروهای وارداتی نامشخص یکی از عجیب‌ترین اتفاق‌های این ماه‌ها بود که بیش از ۱۲۰ هزار نفر متقاضی برای خرید خودروهای وارداتی نامشخص ثبت‌نام کردند. واردکننده این خودروها دولت است اما زمان عرضه خودروها، نوع خودرو، قیمت خودرو و همچنین زمان واردات آن مشخص نیست.
در این مرحله از فروش متقاضیان باید ۵۰۰ میلیون تومان در حساب وکالتی خود می‌داشتند. شروط مذکور در حالی است که مشخص نیست چه خودرویی از چه تولیدکننده‌ای و با چه قیمتی قرار است وارد شود. این در شرایطی است که اطلاعات نشان می‌داد تعدادی خودرو به صورت قطره‌چکانی وارد شده‌اند و تاکنون فقط ثبت سفارش خودرو انجام شده است. البته وزارت صمت، کماکان بر وعده ورود ۱۰۰ هزار خودرو به ایران پافشاری می‌کند.
مهدی ضیغمی، مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت، اسفندماه گذشته اعلام کرد بسیاری از ثبت‌نام‌کنندگان از این مسیر حذف شده‌اند. به گفته او، «در عمل با توجه به اشتباهات افراد و همچنین اشتباهات بانک‌ها در وکالتی کردن حساب‌ها، در مجموع اولویت‌ها برای حدود ۳۴ هزار نفر مشخص و به آنان اعلام شد. حدود ۱۵ درصد متقاضیان در بحث وکالتی کردن شماره‌حساب‌هایشان دچار اشتباه شدند.»
امید قالیباف هم که پیش از نوروز اعلام کرده بود خودروها پیش از نوروز به دست مردم می‌رسند، اکنون اعلام کرده است که این خودروها تا پایان فروردین به مردم تحویل داده خواهد شد.
