روزنامه آمریکایی واشینگتن‌پست، روز جمعه اول اردیبهشت (۲۱ آوریل)‌، در گزارشی تازه به کشتار و سرکوب وسیع معترضان ایرانی در مراسم تشییع پیکر یا چهلم جان‌باختگان خیزش سراسری پرداخته است و با بررسی ویدیوهای حملات به چند مراسم عزاداری و گفت‌وگو با شاهدان عینی، جزئیات حمله نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی را به تصویر کشیده است.

 این روزنامه نوشت که نیروهای پلیس و سپاه پاسداران در مراسم چهلم یا تشییع پیکرها در کرج و شهرهای کردنشین شمال غرب ایران، از انواع اسلحه سنگین برای کشتار یا زخمی کردن عزادارانی که علیه نظام جمهوری اسلامی شعار می‌دادند، استفاده کرده‌اند.

ازجمله مراسم مورداشاره واشینگتن‌پست، چهلم حدیث نجفی، جوان ۲۲ ساله کشته‌شده در کرج است که در مراسم او در آرامستان بهشت سکینه کرج، نیروهای سرکوبگر به مهدی حضرتی، جوان ۱۸ ساله، شلیک کردند و او را کشتند. محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نیز در ادامه به جرم شرکت در همین مراسم و به اتهام ضرب‌وشتم نیروهای سرکوبگر، اعدام شدند.

این روزنامه نوشت: «۴۰ روز پس از درگذشت او و در روز ۱۲ آبان، هزاران نفر از مردم به سمت قبرستان بهشت سکینه در حومه کرج رفتند. به گفته شاهدان عینی، نیروهای حکومتی خروجی بزرگراه را که به گورستان منتهی می‌شود مسدود کردند. ویدیوها عزادارانی را نشان می‌دهند که در امتداد بزرگراه قدم می‌زنند و سعی می‌کنند راه خود را باز کنند. عزاداران که نتوانستند به قبرستان برسند، در سراسر شهر پخش شدند و در سمت جنوب، صدها نفر در امتداد بلوار بهشتی، در حاشیه شمالی محله خرمدشت راهپیمایی کردند.»

در ادامه این گزارش آمده است: «در آنجا ویدیویی که از سوی واشینگتن‌پست تایید می‌شود، لحظه اصابت گلوله به مهدی حضرتی ۱۸ ساله را نشان می‌دهد. معترضان در حال پرتاب سنگ به سمت نیروهای پلیس ضدشورش که زره سیاه بر تن دارند دیده می‌شوند. وقتی حضرتی به سمت پلیس می‌رود، صدای شلیک گلوله به گوش می‌رسد و سپس به زمین می‌افتد.»

به گفته یکی از شاهدان عینی در کرج که با واشینگتن‌پست مصاحبه کرده و مادرش هم این ویدیو را ضبط کرده است، مامور تیرانداز «بدون معطلی یا خطای دید و از فاصله نزدیک» به سمت مهدی حضرتی نشانه گرفت و «دقیقا به سر او شلیک کرد.»

این روزنامه آمریکایی می‌نویسد پس از پایان خونین این مراسم و اعتراضات مردمی، حکومت جمهوری اسلامی اعلام کرد معترضان یکی از نیروهای بسیجی (روح‌الله عجمیان) را کشته‌اند. به همین دلیل ۱۵ نفر به‌اتهام شرکت در مراسم چهلم حدیث نجفی و حمله به ماموران سرکوبگر، بازداشت شدند و پنج نفر از آن‌ها در دادگاهی که عفو بین‌الملل آن را «محاکمه‌های ساختگی» توصیف کرد، به اعدام محکوم شدند. محمدمهدی کرمی، ۲۲ ساله و سیدمحمد حسینی، ۳۹ ساله در تاریخ ۷ ژانویه به دار آویخته شدند و احکام اعدام سه مرد دیگر نیز به حبس‌های طولانی‌مدت تبدیل شد.

واشینگتن‌پست همچنین به سراغ مراسم چهلم مهدی حضرتی در آذرماه سال گذشته و باز هم در بهشت سکینه کرج رفته است؛ مراسمی که با حضور جمعیت زیادی از شهروندان ایرانی و شعارهای علیه جمهوری اسلامی برگزار شد، اما اعضای خانواده مهدی حضرتی در حصر خانگی ماموران نظام قرار گرفتند و اجازه حضور بر مزار فرزندشان را پیدا نکردند.

مراسم تشییع پیکر جواد حیدری، از کشته‌شدگان خیزش سراسری در قزوین، هم زیر ذره‌بین روزنامه قرار گرفته است و آن‌ها با انتشار ویدیوی مراسم، شرح دادند که خواهر این کشته‌شده روی تابوت برادرش موهایش را در همراهی با خیزش «زن زندگی آزادی» با قیچی کوتاه کرد و سپس ماموران امنیتی به حاضران در مراسم حمله کردند.

بی‌رحم و بی‌رحم‌تر

۱۰ صدها نفر، دی ۱۴۰۱، در جوانرود (یکی از شهرستان‌های کردنشین استان کرمانشاه) گرد هم آمدند تا برای هفت معترض این شهر که نیروهای سرکوبگر کشته بودند، مراسم عزاداری برگزار کنند، اما با رسیدن عزاداران به قبرستان حاجی‌ابراهیم، تعداد زیادی از نیروهای حکومتی به آن‌ها حمله‌ور شدند.

یک جوان ۲۹ ساله اهل جوانرود به واشینگتن‌پست گفت: «یکی از نیروهای یگان‌ویژه پلیس با استفاده از بلندگوی متصل به یکی از خودروها به مردم می‌گفت که به خانه بروند. او گفت اینجا مکانی مقدس است و نگذارید اینجا خونی ریخته شود. یعنی به‌نوعی هم خواهش می‌کرد و هم تهدید.»

واشینگتن‌پست می‌گوید بر اساس ویدیوهای منتشر شده از این روز، نیروهای یگانه ویژه پلیس، نیروهای تیپ انصارالرسول سپاه و همچنین شمار زیادی از نیروهای لباس‌شخصی به مردم حمله کردند.

افشون استوار، دانشیار دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی در کالیفرنیا که بر امنیت ملی ایران تمرکز دارد، پس از تجزیه‌وتحلیل این ویدیوها، به واشینگتن‌پست گفت: «وقتی سپاه با مردم درگیر می‌شود، به این معنی است که اعتراضات به یک دغدغه امنیت ملی تبدیل شده است. معمولا هم این بدان معناست که سپاه مجاز به استفاده از درجات خشونت بیشتر از پلیس، ازجمله خشونت‌های مرگبار برای سرکوب اعتراضات است.»

براساس اظهارات شاهدان عینی، هنگامی که پلیس ضدشورش نتوانست جمعیت را مهار کند، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تیراندازی کردند، «سپاهی‌ها شروع به تیراندازی به سمت ما کردند. مردم حتی یک حرکت هم انجام ندادند. ما همان جا ایستاده بودیم و شعارهای اعتراضی می‌دادیم.»

برهان الیاسی، جوان ۲۲ ساله جوانرودی، نیز در همین روز بر‌اثر شلیک نیروهای سپاه پاسداران کشته شد.

همچنین جزئیات کشته شدن برهان کرمی، جوان ۳۲ ساله اهل کامیاران، در مراسم تشییع پیکر فواد محمدی ۳۸ ساله، از جان‌باختگان خیزش سراسری، نیز در گزارش واشینگتن‌پست شرح داده شد: «حداقل چهار بار صدای تیراندازی در فیلم مذکور وجود دارد. برهان کرمی بعد از شلیک سوم به زمین افتاد. قبل از اینکه کرمی مورد اصابت قرار بگیرد، به نظر می‌رسد که او با دست به سمت تیراندازها اشاره می‌کند.»

در ویدیو مشخص نیست که چه کسی به سمت برهان کرمی شلیک کرده است، اما فردی اهل کامیاران به واشینگتن‌پست گفته است که نیروهای ضد شورش پلیس تیراندازی کرده‌اند، «شاید در پنج یا ۱۰ متری من دیدم که ناگهان جوانی روی زمین افتاد. با سر به آسفالت خورد. مردم فرار کردند، ما هم دویدیم و دیدیم که تیراندازان هنوز همان‌جا در خیابان ایستاده‌اند. برهان بیچاره را شهید کردند.»

عضو حقوقدان مرکز اسناد حقوق بشر ایران به روزنامه آمریکایی گفت که حکومت جمهوری اسلامی هیچ علاقه‌ای برای انجام تحقیقات کامل در این پرونده نشان نداد و هیچ فردی نیز به‌عنوان قاتل برهان کرمی معرفی نشد.

در ویدیویی که هه‌نگاو منتشر کرده است، مراسم خاک‌سپاری شبانه برهان کرمی در تاریخ ۱۶ نوامبر برگزار شد و جمعیت حاضر در محل به زبان کردی شعار می‌دادند: «مادر برای فرزندت عزاداری نکن، قول می‌دهیم انتقامش را بگیریم.»