با درگیری نیروهای نظامی رقیب در سودان، گزارش‌هایی مبنی بر اینکه فرودگاه شهر مروی، حدود ۳۲۰ کیلومتری شمال خارطوم، برای ورود هواپیماهای ترابری حامل محموله بزرگ سلاح آماده می‌شود، منتشر شده است.
به نظر می‌رسد که گروه واگنر (Wagner)، یعنی ارتش مزدور روسیه که پس از استقرار در لیبی و سوریه در سراسر آفریقا پخش شده است و نیروهایش نقش مهمی در تهاجم ولادیمیر پوتین به اوکراین دارند، این تدارکات مرگبار را ارسال کرده باشد.
سربازان واگنر در باخموت متمرکز شده‌اند، جایی که درگیری‌های خیابانی خونین ماه‌ها ادامه داشته است. نمونه‌ای از خشونت وحشیانه در شهر دونباس در این هفته زمانی رخ داد که دو جنگجو به نام‌های الکسی ساویچف و عظمت اولداروف اعتراف کردند که ۴۰۰ غیرنظامی از‌جمله حدود ۴۰ کودک را که در زیرزمینی پناه گرفته بودند، قتل‌عام کرده‌اند. این دو جزو سربازان وظیفه‌ای بودند که بخش زیادی از جنگجویان شرکت‌کننده در این درگیری را تشکیل می‌دهند.
مشخص نیست که آیا واگنر در مروی، جایی که محمد حمدان داگالو، متحد سودانی این گروه، آن را تصرف کرده است و نیروهای پشتیبانی سریعش (RSF) با ارتش اصلی کشور به رهبری ژنرال عبدالفتاح البرهان وارد درگیری خشونت‌آمیزی شده است، سلاح پیاده کرده است یا نه.
برخی از مقام‌های امنیتی ایالات متحده ادعا می‌کنند که واگنر در واکنش به تلاش‌های واشینگتن برای بیرون راندن روسیه از سودان، به خشونت‌ها در سودان دامن زده است. با این حال، دیگران - از‌جمله مقام‌های غربی و سودانی - این سوال را مطرح می‌کنند که آیا مسکو با توجه به سرمایه‌گذاری نظامی زیاد در سودان، از‌جمله پایگاه دریایی در دریای سرخ، واقعا خواهان چنین بی‌ثباتی خواهد بود. آنچه مشخص است این است که واگنر ارتباطات بسیار سودآوری، از‌جمله ایجاد زنجیره‌های قاچاق طلا از سودان به روسیه از طریق دبی و سوریه، با شبه‌نظامیان پشتیبانی سریع (RSF) و داگالو ایجاد کرده است.
بخش بزرگی از پول به دست آمده صرف تامین مالی عملیات در اوکراین شده است که هر ماه حدود ۱۰۰ میلیون دلار (۸۱ میلیون پوند) برای واگنر هزینه دارد. مالک آن، یوگنی پریگوژین، فرماندهی عالی ارتش روسیه را به‌‌دلیل تامین نکردن سلاح و مهمات کافی برای جنگنده‌هایش، به «خیانت» متهم کرده است. به گفته وزارت خارجه آمریکا، واگنر تهیه تسلیحات مستقیم از سایر کشورها از‌جمله راکت و موشک از کره شمالی را آغاز کرده است.
گفته می‌شود پریگوژین که پس از قراردادهای پرسود دولتی با شرکت پذیرایی که متعلق به خودش بود، «آشپز پوتین» لقب گرفت، مالک شرکت ام اینوست (M Invest) نیز است و کنترل مرویی گلد (Meroe Gold)، سومین تولیدکننده بزرگ طلا در آفریقای جنوبی و یک شرکت معدنی را که به‌سرعت در سودان در حال گسترش است، در دست دارد. هر دو شرکت تحت تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند.
سی‌ان‌ان با تحقیقاتی که انجام داد ۱۶ پرواز نظامی از طریق شهر بندری لاذقیه سوریه و جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) از سودان به روسیه را مستند کرد. بر‌اساس این گزارش، گمان می‌رود که این پروازها حدود دو میلیارد دلار (۱.۶ میلیارد پوند) شمش طلا طی ۱۸ ماه جابه‌جا کرده باشند.
بر اساس قراردادی که در سال ۲۰۱۹ با عمر حسن البشیر، رئیس‌جمهوری سابق سودان، امضا شد، کرملین با صادرات سلاح به این کشور و همچنین ساخت پایگاهی در بندر سودان موافقت کرد. از‌این‌رو، درخواست‌های مسکو برای آتش‌بس در خشونت‌های کنونی، هر چند بر‌اساس منافع شخصی، ممکن است واقعی باشد.
ژنرال داگالو، رهبر شبه نظامیان نیروهای پشتیبانی سریع، پیوندهای قوی با دولت روسیه و همچنین واگنر دارد. او در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، روز تهاجم به اوکراین و بار دیگر در ماه سپتامبر، زمانی که جان گادفری، سفیر ایالات متحده در خارطوم، رژیم سودان را تحت فشار قرار داد تا قرارداد پایگاه دریایی را لغو کند، از مسکو بازدید کرد.
ساموئل رامانی، ناظر روسیه و مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه آکسفورد، معتقد است واگنر در سودان در حال آماده‌باش باقی می‌ماند. او گفت: «من می‌گویم آن‌ها در موقعیت دفاعی‌تری قرار گرفته‌اند. آن‌ها برای ایفای نقش فعال‌تر از کرملین چراغ سبز دریافت نمی‌کنند، احتمالا فعلا در جای خود می‌مانند. بدیهی است که اگر جنگ داخلی رخ دهد و استخراج معدن پریگوژین در معرض خطر قرار گیرد، ما شاهد نقش نظامی فعال‌تری خواهیم بود.»
اما منافع واگنر و سلسله‌مراتب کرملین به‌طور فزاینده‌ای از هم جدا شده‌اند. پریگوژین که در گذشته زمانی که جنگنده‌هایش در خارج از کشور مستقر می‌شدند، اهمیت چندانی نداشت، حالا به‌شدت به‌دنبال کانون توجه است و به ارتش روسیه بر سر استراتژی و تاکتیک‌هایش در اوکراین حمله می‌کند. رمضان قدیروف، حاکم چچن که نیروهایش نیز در جنگ حضور دارند و بعضی از وبلاگ‌نویسان نظامی جنگ‌طلب و بانفوذ روسیه، به او پیوسته‌اند.
فرماندهی عالی روسیه در مسکو شروع به انتقام‌گیری کرده است. پریگوژین (که خود به اتهام سرقت مسلحانه و دستبرد به ۱۳ سال زندان محکوم شده) یک برنامه به خدمت گرفتن زندانی‌ها را متوقف کرده است. فرماندهان ارشد خواهان این‌اند که واگنر تحت فرماندهی گارد ملی قرار گیرد و آن را از رابطه مستقیم با وزارت دفاع روسیه دور کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ژنرال والری گراسیموف، رئیس سابق ستاد کل و فرمانده کل کنونی در اوکراین، از وبلاگ‌نویسان سیاسی و نظامی خواسته است که پوشش دادن خبرهای واگنر را کاهش دهند. به نظر می‌رسد که این موضوع بر بعضی از پرکارترین وبلاگ‌نویسان مانند رایبار (Rybar) تاثیر داشته باشد.
ولادلن تاتارسکی، وبلاگ نویسی که پریگوژین را تبلیغ می‌کرد، در انفجاری برنامه‌ریزی‌شده که ماه گذشته در سن پترزبورگ رخ داد، کشته شد.
مقام‌های مسئول، اپوزیسیون روسیه را متهم کردند که این قتل را با همدستی اوکراین انجام داده است، اما بسیاری از پست‌های تاتارسکی کاستی‌های نظامی روسیه را آشکار می‌کند و درک اینکه کی‌یف از مرگ او چه چیزی به دست خواهد آورد دشوار است.
به‌تازگی فیلمی از سرهنگ ژنرال میخائیل تپلینسکی، رئیس نیروهای هوابرد روسیه و کسی که در مرحله‌ای به نظر می‌رسید از انتقادهای پریگوژین حمایت می‌کند، منتشر شده است که نشان می‌دهد با پرتره ژنرال گراسیموف و صفحه نمایشی با تصویر وزیر دفاع، سرگئی شویگو، در دفترش نشسته است. این تصویر به‌عنوان نشانه‌های از تغییر تعادل قدرت در نظر گرفته شد.
در مسکو به‌دنبال موقعیت مناسب گشتن برای جنگجویان واگنر که در خط مقدم اوکراین‌اند چندان معنایی ندارد. طلعت نظربکوف، جوان ازبکی که نیروهای اوکراینی در دونباس اسیر کردند، با ناامیدی و سرخوردگی عمیق از خساراتی که برای سود اندک متحمل شده است صحبت کرد.
او به‌تازگی در بازداشتگاهی در اوکراین به من گفت: «برای ۱۰۰ متر [خاک] صد نفر کشته و زخمی داشته‌ایم. این اصلا مفهومی ندارد. ما خیلی وقت پیش متوجه این موضوع شدیم. کیفیت موبیک‌ها (سربازان تازه بسیج‌شده) به‌خصوص آن‌هایی که از زندان می‌آمدند، قابل قبول نبود. ما تفکر افراد ارشد را نمی‌فهمیم، آن‌ها می‌خواهند چه کار کنند، با این کار به کجا می‌رسند.»
در تلاش برای درک این که آینده برای پریگوژین چه چیزی به همراه دارد، ناگزیر به پرسش‌هایی درباره رابطه او با پوتین می‌رسیم. بعضی از گزارش‌های روسی نشان می‌دهند که اعتراض‌های پر سر‌و‌صدای پریگوژین درباره ارتش، تلاشی برای رساندن صدایش به رئیس‌جمهوری در نبود کانال‌های مستقیم است.
به گفته بعضی‌ها، پریگوژین خودش جاه‌طلبی‌های سیاسی، احتمالا حتی برای جایگزینی رئیس‌جمهوری پوتین در آینده دارد. سایت خبری مستقل روسی مدوزا (Meduza) گزارش می‌دهد که او تلاش می‌کند کنترل حزب «روسیه عادل» را به دست آورد، رهبر آن سرگئی میرونوف، واگنر را «قهرمان» توصیف کرده است.
اما ویکتور نیکیتین، کارمند سابق واگنر که پاییز گذشته آن را ترک کرد و اکنون در جنوب اروپا زندگی می‌کند، این تصور را که پریگوژین به‌دنبال حکومت بر روسیه است رد می‌کند.
او گفت: «این اتفاق نخواهد افتاد. او یک بیگانه است و تشکیلات او را نمی پذیرد، تشکیلات از خودش محافظت می‌کند، او این را می‌داند. آیا پریگوژین مستقیما پوتین را به چالش می‌کشد؟ این بسیار احمقانه و خطرناک خواهد بود.»
نیکیتین افزود: «او برای مدت طولانی پول زیادی داشت و اکنون در زمان جنگ قدرت دارد. اما این نوع قدرت در زمان صلح در داخل روسیه دوام نخواهد آورد. او می‌تواند قدرت سیاسی را در خارج از کشور به دست آورد. او می‌تواند سعی کند کشور کوچکی در آفریقا را از طریق عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی اداره کند. اما من فکر می‌کنم که او در روسیه می‌ماند و سعی می‌کند روابط خوبی با دولت برقرار کند. او برای کسب درآمد در کشورهای خارجی به آن‌ها نیاز دارد.»
استقرار واگنر در خارج از کشور با توافقنامه‌های تجاری بسیار سودمندی همراه بوده است. دولت کرملین در سوریه قراردادی را برای شرکت‌های تجاری روسی برای دریافت حقوق نفت، گاز و معادن در سایت‌های تصرف شده از داعش تصویب کرد. این شرکت‌ها با واگنر قرارداد بسته بودند تا سایت‌ها را بگیرد و سهمش را دریافت کرد.
پریگوژین بعدها به‌طور مستقیم با رژیم اسد معامله کرد. یک شرکت متعلق به او، به نام (EvroPolis)، ۱۶۲ میلیون دلار (۱۳۰ میلیون پوند) در یک سال از کارخانه گاز الشاعر و سه سایت دیگر درآمد کسب کرد. همچنین اکنون تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.
مسکو واگنر را در سال ۲۰۱۸ برای حمایت از خلیفه حفتر، یک ژنرال شورشی، فرستاد - بیشتر نیروهای مزدور اکنون در اطراف میدان‌های نفتی متعلق به ژنرال حفتر مستقر‌ند.
جت‌های جنگنده، سامانه‌های دفاع هوایی و زره‌پوش در پایگاه‌های نظامی اصلی در فرودگاه الخادم، سرت و الجفره و مقر ژنرال حفتر در الروجمه مستقر‌ند.
واشینگتن به‌دنبال اخراج واگنر از لیبی بوده است. ویلیام برنز، مدیر سیا، دو ماه پیش شخصا به بنغازی سفر کرد تا با ژنرال حفتر ملاقات کند و شخصا این درخواست را مطرح کند.
به گفته مقام‌های آمریکایی، ژنرال حفتر موافقت کرد که خروج واگنر را بررسی کند، اما از آمریکا خواست که جایگزینی ارائه کند و نیروهای ترکیه مستقر در لیبی نیز آن جا را ترک کنند. واشینگتن چنین عباراتی را غیر‌واقعی دانست.
لیبی مرکز عملیات واگنر در مالی است، جایی که در حال جایگزینی نیروهای فرانسوی، بریتانیایی و سایر کشورهای غربی و کار (CAR) است. این شرکت ابتدا در مالی در قراردادی به ارزش ۱۱ میلیون دلار (هشت میلیارد و ۹۰۰ میلیون پوند) در ماه برای آموزش و پشتیبانی از نیروهای محلی مستقر شد. مسکو همچنین هواپیماهای جنگی سوخو و هلی‌کوپترهای نظامی را در اختیار دولت در باماکو قرار داده است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در ماه فوریه پس از سفر به سودان از مالی بازدید کرد.
مشخص نیست که مالی چگونه پول نقد را به واگنر یا برای خریدهای نظامی پرداخت خواهد کرد. گروه‌های مخالف و جامعه مدنی ادعا می‌کنند که معاملات مخفیانه در‌مورد حقوق معدنی انجام شده است و الماس و طلا قاچاق می‌شود.
واگنر در سال ۲۰۲۰ یک معدن طلای صنعتی در کار (CAR) را تصاحب و آن را به یک مجتمع صنعتی تبدیل کرد. در همان سال، وزارت معادن این کشور مجوز یک شرکت کانادایی را لغو کرد و در عوض امتیازی ۲۵ ساله به یک شرکت ثبت شده در ماداگاسکار به نام منابع میداس (Midas Resources) متعلق به پریگوژین داد. سود استخراج واگنر از کار تاکنون حدود یک میلیارد دلار (۸۱۰ میلیون پوند) تخمین زده شده است.
واگنر همچنین به سمت صنایع چوب رفته است. مجوز جنگل‌داری ۳۰ ساله در حوضه کنگو به بویز روژ (Bois Rouge)، یک شرکت واقع در سنت پترزبورگ و متعلق به افراد نزدیک به پریگوژین، اعطا شد و با مرویی گلد (Meroe Gold) در سودان معامله کرده است.
حوضه کنگو یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های جنگل‌های بارانی توسعه نیافته در جهان است. به گفته تحلیلگران، توسعه ۳۰ درصد آن یک فاجعه زیست محیطی خواهد بود، اما در بازارهای بین‌المللی نیز حدود ۹۰۰ میلیون دلار (۷۲۵ میلیون پوند) سود خواهد داشت.
رومن، یکی دیگر از کارمندان سابق واگنر که برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ در سیمفروپل (Simferopol) در کریمه ملاقات کردم، به میزان تغییر شرکت از آن زمان اشاره کرد.
رومن که اکنون در بالکان زندگی می‌کند، می‌گوید: «در آن زمان ما خیلی ساکت بودیم، نمی‌خواستیم تبلیغات شود. اما جنگ‌ها پول زیادی برای واگنر به همراه داشت و پریگوژین تصمیم گرفت مشهور شود. او همچنین تصمیم گرفته است که از افراد قدرتمند دشمن بسازد و این همیشه خطرناک است.»
© The Independent
