به‌گفته مقام‌های سازمان دیده‌بان تسلیحات شیمیایی، تاکنون ده‌ها هزار تن از ذخایر اعلام‌شده مواد شیمیایی کشورهای مختلف نابود شده است.

بر اساس داده‌های منتشر شده این سازمان، در حال حاضر تنها ذخایری در ایالات متحده باقی مانده است که روند نابودی آن‌ها طی هفته‌های آینده تکمیل خواهد شد. این آمار تنها شامل آن دسته از انبارها و ذخایری است که دولت‌ها به‌صورت داوطلبانه وجود آنها را به مقام‌های سازمان منع تسلیحات شیمیایی اعلام کرده‌اند.

خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه، سوم ماه مه (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲)، به‌نقل از فرناندو آریاس، رئیس سازمان منع تسلیحات شیمیایی، نوشت: «تاکنون بیش از ۷۰ هزار تن از خطرناک‌ترین سموم جهان، با نظارت کارشناسان سازمان منع سلاح‌های شیمیایی نابود شده است.»

آریاس روز چهارشنبه در جریان بازدید از یک مرکز جدید این سازمان در نزدیکی شهر لاهه هلند گفت کارشناسان این سازمان، موارد زیادی از ماموریت‌ها و گزارش‌های مرتبط با حملات شیمیایی در سوریه آموخته‌اند.

به‌گفته رئیس سازمان منع تسلیحات شیمیایی، یکی از چالش‌‌های اصلی مقام‌های این سازمان این است که چگونه دانش و اطلاعاتی که در جریان انجام ماموریت‌های کارشناسان این سازمان در سوریه به‌دست آمد، به‌گونه‌ای کارآمد طبقه‌بندی شود.

ارزیابی‌های کارشناسان سازمان منع تسلیحات شیمیایی نشان داد در جریان درگیری‌ها و جنگ داخلی در سوریه دست‌کم ۱۷ مرتبه، قطعا یا به احتمال خیلی زیاد، از سلاح شیمیایی استفاده شده است.

در بهمن‌ماه گذشته، سازمان منع سلاح‌های شیمیایی، در نهایت، پس از نزدیک به دو سال تحقیق، تایید کرد ارتش سوریه دست‌کم یک بار در سال ۲۰۱۸، مخزن‌های حاوی گاز کلر را به سمت ساختمان مسکونی در شهرک دوما، در حومه دمشق، شلیک و ۴۳ تن را کشته و ده‌ها نفر دیگر را مسموم کرده است.

به‌گفته رئیس سازمان منع تسلیحات شیمیایی، هرچند روند نابودی مواد شیمیایی اعلام‌شده به‌خوبی پیش رفته است، اما چالش‌ها و نگرانی‌های تازه‌ای در مسیر مبارزه با سلاح‌های شیمیایی در حال شکل‌گیری است. او تهدید‌های برآمده از هوش مصنوعی را خطرناک و نگران‌کننده خواند.

از زمان اجرای پیمان منع گسترش و به‌کارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی در سال ۱۹۹۷ تاکنون بیش از ۷۲ هزار تن از مواد شیمیایی خطرناک که می‌توانند کاربرد نظامی داشته باشند نابود شده است. این میزان شامل ۹۹ درصد از ذخایر اعلام‌شده کشورها است.

به‌گفته مقام‌‌های سازمان منع تسلیحات شیمیایی، پس از ۲۶ سال کار مداوم، نابودی این میزان از ذخایر اعلام‌شده جهان، یک دستاورد بزرگ برای این سازمان به‌‌شمار می‌رود.

سازمان منع تسلیحات شیمیایی در سال ۱۹۹۷ شکل گرفت. این سازمان در سال ۲۰۱۳ به‌‌‌‌خاطر موفقیت‌هایی که در نابودی تسلیحاتی شیمیایی در سطح جهان داشت به‌عنوان برنده جایزه صلح نوبل معرفی شد.

روز چهارشنبه یک مقام ارشد سازمان منع سلاح‌های شیمیایی به خبرگزاری فرانسه گفت: «هنوز حدود ۱۲۷ تن از ذخایر شیمیایی اعلام‌شده ایالات متحده در دو تاسیسات جداگانه، یکی در دنور، در ایالت کلرادو، و دیگری در مرکز شیمیایی بلوگرس در ایالت کنتاکی باقی مانده است.

پیشینه استفاده از تسلیحات شیمیایی در منازعات داخلی و بین‌المللی به بیش از یک قرن پیش، در طول نبردهای جنگ جهانی اول، باز می‌گردد. برآورد می‌شود در حال حاضر هچنان هزاران انبار از تسلیحات شیمیایی بدون نظارت‌های دقیق رها شده باشد.