به تازگی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان تصمیم گرفته است که به رسانههای مستقل افغانستان «کمک مالی» ارائه کند. ملا خیرالله خیرخواه، وزیر اطلاعات و فرهنگ طالبان، جمعه، ۱۵ اردیبهشت (۵ مه)، در نشستی با حضور از خبرنگاران در استان غزنی، گفت که طالبان میخواهند رسانههای مستقلی را که در افغانستان فعالیت دارند، حمایت مالی کنند. او مدعی شد که طالبان به رسانهها کمک مالی خواهند کرد تا آنان به مردم افغانستان خدمت کنند.
«کمک مالی» احتمالی طالبان به رسانهها مسلما شرایطی خواهد داشت و دورنمای اجرای این طرح، نگرانیهایی در مورد از دست رفتن آزادی رسانهها در زیر چتر گروه طالبان ایجاد کرده است. به همین دلیل، این طرح با واکنش نهادهای حامی رسانهها در افغانستان روبهرو شده است.
بنیاد «نی»، نهاد حامی رسانههای آزاد در افغانستان، در بیانیهای گفت که این طرح میتواند استقلال رسانهها را با چالش روبهرو کند. این بیانیه میافزاید که حمایتهای مالی باید در جهت کار خیر باشد و تاثیری بر استقلال، عملکرد و محتوای رسانهها نداشته باشد و نباید سانسور اعمال کند.
ابراز نگرانی «نی» در مورد از دست رفتن استقلال رسانهها در افغانستان، در حالی است که سانسور و محدودیت نشر محتواهای رسانهای در افغانستان، عملا دست رسانهها را در این کشور بسته است. بیشتر روزنامه نگاران بر این باورند که کمک مالی طالبان بیدلیل نیست و در پس این کمک، تلاش برای اعمال نفوذ بر رسانههای مستقل پنهان است.
عصمتالله احراری، روزنامهنگار افغان، میگوید که طالبان با حمایت مالی رسانهها از یک طرف میخواهند کنترل رسانهها را در دست گیرند و رسانهها را به تریبون تبلیغاتی خود بدل کنند، یعنی بهاصطلاح هم نبض رسانهها را در دست داشته باشند و هم به جامعه جهانی نشان دهند که مخالف رسانهها نیستند، بلکه از آنها حمایت میکنند. به باور احراری، طالبان با این کار میخواهند شماری از افراد و چهرههای مورد اطمینان خود را نیز به رسانهها تحمیل کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رامین افشار، خبرنگار افغان، نیز باور دارد که مشکلات اقتصادی، رسانههای داخلی افغانستان را مجبور میکند که نتوانند از دریافت این کمکها چشمپوشی کنند. اما در واقع، استقلال خود را از دست خواهند داد، زیرا طالبان در ازای حمایت مالی، خواهند کوشید بر فعالیت رسانهها تاثیر بگذارند. آنان با این حربه میتوانند رسانهها را به پنهان کردن حقایق وادارند و به این ترتیب، آزادی بیان در افغانستان از بین میرود. به گفته افشار، افغانستان هم میشود مانند کره شمالی و دیگر هیچ رسانه مستقلی در آن وجود نخواهد داشت.
با سقوط جمهوریت و سلطه طالبان، فعالیت رسانهها در افغانستان به شدت محدود شد و تعداد زیادی از خبرنگاران و مدیران رسانهها از افغانستان خارج شدند. مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید در ۲۰ ماه سلطه طالبان بر کشور، فعالیت حدود نیمی از رسانههای افغانستان متوقف شده است. شماری از این رسانهها فعالیت خود را به صورت آنلاین در کشورهای خارجی پیش میبرند، اما بخش عمده آنها کاملا متوقف شدهاند. طالبان همچنین به آزار و اذیت خبرنگاران اقدام، و آنان را به بهانههای مختلف بازداشت میکنند. به گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان، طالبان در یک سال گذشته ۲۱۳ مورد خشونت علیه خبرنگاران، از جمله بازداشت، شکنجه، تهدید و آزار و اذیت کلامی و جسمی صورت دادهاند. طالبان همچنین با اعمال فشار، باعث شدند که اکثریت رسانههای افغانستان، کارمندان زن خود را اخراج کنند. بر اساس بررسی نهادهای حمایت از خبرنگاران، حدود ۹۰ درصد کارکنان زن در رسانهها اخراج شدهاند.
روشن است که طالبان هیچ باوری به فعالیت مستقل رسانهها ندارند و بر این مبنا، به نظر میرسد که طرح حمایت مالی از رسانهها را صرفا به مثابه حربهای تبلیغاتی در مقابل ناخرسندی جهانی در قبال محدودیت آزادی رسانهها در افغانستان در نظر گرفتهاند.