۱۸ خبرنگاری که در حمله انتحاری گروه داعش به مرکز فرهنگی تبیان شهر مزارشریف در ۲۰ اسفند (۱۱ مارس)، مجروح شدند، به حال خود رها شده‌اند و در این مدت برای درمان خود هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند.
۲۰ اسفند در خلال مراسمی در دفتر نهاد فرهنگی تبیان که ۲۵ خبرنگاران هم در آن حضور داشتند، انفجاری رخ داد که به کشته شدن سه نفر و زخمی شدن بیش از ۳۰ تن از جمله ۱۸ خبرنگار منجر شد. مسئولیت این انفجار را گروه داعش خراسان به عهده گرفت.
از میان ۱۸ خبرنگاران زخمی‌شده در این حادثه، پرده گوش ۱۲ نفر به‌شدت آسیب دید و شنوایی آنان در خطر است. شماری از این خبرنگاران به ایندیپندنت فارسی گفته‌اند که نه تنها برای درمان به آنان کمکی نشده و برای دادخواهی هم از آن‌ها حمایت نشده است، که دوربین‌های برخی از آنان هم هنوز در اختیار طالبان است و اداره استخبارات (اطلاعات) این گروه از پس دادن دوربین‌ها خودداری می‌کند.
یکی از این خبرنگاران که از ناحیه گوش به‌شدت آسیب دیده است، گفت: «پس از انفجار، استخبارات طالبان دوربین‌های خبرنگاران زخمی را ضبط کرد و تاکنون دوربین‌ها را پس نداده است. برخی از خبرنگاران با تلاش و پیگیری توانستند فقط کارت حافظه دوربین‌های خود را بگیرند، اما خود دوربین‌ها همچنان در دست طالبان است.»
به گفته این خبرنگار، کمیته مصونیت خبرنگاران افغان که یک نهاد حامی خبرنگاران در افغانستان است، پس از حادثه به خبرنگاران زخمی وعده داده بود که زمینه معالجه آنان را فراهم می‌کند اما تاکنون در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان که زیرنظر سازمانی به نام «نسل نوین» فعالیت می‌کند، بودجه خود را از سازمان‌های مختلف حامی رسانه‌ها و خبرنگاران در کشورهای مختلف دریافت می‌کند. این سازمان در زمان حاکمیت دولت جمهوری، از شماری از خبرنگاران که تحت خشونت و آزار قرار گرفته بودند، حمایت کرد. بر اساس آمار موجود در وب‌سایت این سازمان، تاکنون یک هزار خبرنگار پشتیبانی مالی، ۱۰۰ خبرنگار حمایت حقوقی، ۶۰۰ خبرنگار حمایت اجتماعی‌ــ‌روانی و شماری دیگر حمایت‌هایی در زمینه آموزش دریافت کرده‌اند.
کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان در وب‌سایت خود در بخش کمک‌های اضطراری چنین نوشته است: «کمیته مصونیت پشتیبانی اضطراری را برای خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای که تحت تهدید جدی خشونت طالبان، داعش، کارمندان دولت، جنگسالاران یا سایر بازیگران قرار می‌گیرند، فراهم می‌کند.»
با این حال خبرنگاران مجروح در مجروح در مزارشریف می‌گویند کمیته مصونیت خبرنگاران و دیگر نهادها، به تقاضاهای مکرر آنان پاسخی نمی‌دهند.
لطیف سهاک، مسئول کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان در بلخ، به ایندیپندنت فارسی گفت، این کمیته پس از وقوع حادثه در مزارشریف، به درمان همه خبرنگاران مجروح شده اقدام کرد. سهاک افزود: «همه خبرنگاران آسیب دیده تحت پوشش قرار گرفتند و یک تعداد شان عمل جراحی گوش نیاز دارند که کمیته آنان را به کابل انتقال دادند؛ اما این افراد وقتی به کابل رسیدند، گفتند هزینه معالجه را به صورت نقد بسپارید تا عمل جراحی گوش را در خارج از افغانستان انجام دهیم.»
سهاک افزود که کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان در حال رایزنی با نهاد حامی است تا یک روشی را برای پرداخت پول به خبرنگاران آسیب دیده مشخص بسازد که آنان شخصاً جهت معالجه خود اقدام کنند.
در همین حال سهاک علاوه کرد که شماری از نهادهای مددرسان و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزارشریف، برای هر یک از خبرنگاران مجروح مبلغی اهدا کرد.
«برای خروج از افغانستان پاسپورت نداریم»
برخی از خبرنگاران زخمی در حمله داعش در مزارشریف سعی کردند با هزینه شخصی خود تحت درمان قرار بگیرند. یکی دیگر از خبرنگاران که شنوایی خود را تا حدی از دست داده است، می‌گوید پزشکان در مزارشریف و کابل به او گفته‌اند گوش او باید عمل شود، اما امکان آن در داخل افغانستان فراهم نیست. این خبرنگار افزود: «زمان زیادی برای معالجه ندارم و همین الان هم حدود سه ماه از زخمی شدن من می‌گذرد. پاسپورت و پول برای رفتن به خارج از افغانستان و معالجه گوشم را ندارم.»
این خبرنگار با ابراز نگرانی افزود که اگر دیر شود و برای معالجه آنان اقدامی صورت نگیرد، شنوایی این ۱۲ خبرنگار در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد.
اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان در مزارشریف در نامه‌ای، از اداره پاسپورت افغانستان خواست به هفت تن از این خبرنگاران پاسپورت دهد، اما افراد طالبان در اداره پاسپورت این نامه را دور انداختند و به درخواست خبرنگاران پاسخ رد دادند. به گفته یکی از این خبرنگاران، مسئولان طالبان نمی‌خواهند به خبرنگاران زخمی پاسپورت دهند وگرنه روزانه ده‌ها پاسپورت برای اعضای این گروه صادر می‌شود.
با سلطه طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، صدها خبرنگار و کارمند رسانه‌ای این کشور را ترک کردند. بر اساس ارقامی که نهادهای حامی رسانه‌ها در افغانستان منتشر کرده‌اند، در سال نخست سلطه طالبان بر افغانستان، فعالیت نزدیک به ۳۰۰ رسانه در این کشور متوقف شد و حدود سه هزار خبرنگار و کارمند رسانه‌ای شغل خود را از دست دادند.
خشونت، سانسور و وضع محدودیت در دسترسی به اطلاعات در افغانستان تحت سلطه طالبان بسیاری از خبرنگاران را به ترک این کشور واداشته است. با این حال تعدادی از خبرنگاران همچنان در شهرهای بزرگ این کشور سرگرم کار اطلاع‌رسانی‌اند.
عبدالصبور سرت نوری، خیبر ابراهیمی، محمد فردین نوروزی، رسول سالک، روح‌الله روحانی، عاطف آرین، محمد جواد درویش، فیاض کاظمی، حسیب‌الله حازم، بصیر احمد بهیر، سجاد موسوی، وحید جلالی، جمال‌الدین سعیدی، محمد ناصر ظاهری و سیدعلی حسینی از جمله خبرنگارانی‌اند که در حمله داعش به مرکز تبیان زخمی شدند. برخی از خبرنگاران از ناحیه پا، دست و گردن نیز آسیب دیده‌اند، اما بیشترین آسیب به گوش‌های آنان وارد شده و شنوایی آنان را تحت تاثیر قرار داده است.
برخی از این خبرنگاران با انتقاد از مسئولان مرکز فرهنگی تبیان می‌گویند که سیدعلی حسینی مزاری که از افراد نزدیک به رژیم جمهوری اسلامی ایران است و بودجه این مرکز را از ایران تامین می‌کند، به بی‌توجهی به امنیت خبرنگاران حاضر در مراسم فرهنگی در این نهاد متهم است. به گفته این خبرنگاران، حسینی مزاری که از حضور خبرنگاران در این نهاد برای تبلیغ برنامه‌های خود بهره‌برداری می‌کرد، پس از این حادثه به خبرنگاران آسیب‌دیده هیچ توجهی نکرده است.
