ماجرای ناپدید شدن فرشهای نفیس کاخ سعدآباد با تناقضگویی مسئولان جمهوری اسلامی هر روز ابعاد تازهتری پیدا میکند. مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف، روز سهشنبه ۹ خرداد به خبرگزاری ایلنا گفت فرشهای کاخ سعدآباد به موزه فرش منتقل شدهاند. اندکی پس از انتشار این مصاحبه، مهران صحرایی، سرپرست موزه فرش، این خبر را تکذیب کرد و گفت که در این سالها هیچ فرشی، آن هم در این تعداد به موزه فرش داده نشده است.
بر مبنای روایت سرپرست موزه فرش، در سال ۱۳۸۷ دو قطعه فرش بهصورت امانی از مجموعه کاخ بوستان نهاد ریاستجمهوری به موزه فرش منتقل شد. این فرشها در سال ۱۳۹۴ بهصورت قطعی در اختیار موزه فرش قرار گرفتند. صحرایی با بیان اینکه موزه فرش هیچ فرش جدیدی از نهاد ریاستجمهوری دریافت نکرده است، تاکید کرد که فرشهای موجود همانهاییاند که پیشتر بهصورت امانی در موزه بودند.
مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف، درباره سرنوشت فرشهای نفیس کاخ سعدآباد روایت کاملا متفاوتی دارد و مدعی است که دو تخته از فرشهای کاخ سعدآباد به موزه فرش ایران در چهارراه فاطمی منتقل شدهاند. سپهرزاد اظهارنظر وزیر پیشین میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی درباره بیارزش بودن فرشها را نیز نشانه «بیسوادی و ناکاربلدی» او دانست.
پس از افشای ناپدید شدن فرشهای کاخ سعدآباد، علیاصغر مونسان، وزیر سابق میراث فرهنگی در دولت حسن روحانی، گفت که این فرشها «ارزش تاریخی» نداشتند و این موضوع به حوزه میراث فرهنگی ربطی ندارد.
یک روز پس از انتشار خبر ناپدید شدن فرشهای تالار حافظیه کاخ سعدآباد، روابط عمومی این مجموعه نیز در اطلاعیهای با سلب مسئولیت از خود اعلام کرد تالار حافظیه در اختیار نهاد ریاستجمهوری است و حفاظت از آن در حیطه وظایف و اختیارات وزارت میراث فرهنگی نیست.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت، از ناپدید شدن ۴۸ تخته فرش نفیس تالار حافظیه طی سه سال منتهی به ۱۳۹۵ خبر داد و با متهم کردن دولت حسن روحانی، به نقل از یک شاهد عینی نوشت که فرشها را با یک وانت از مجموعه خارج کرده و به «منزل» بردهاند.
پس از انتشار این خبر، یک مقام نزدیک به دولت روحانی به سایت رویداد۲۴ گفت که فرشها در زمان محمود احمدینژاد از تالار حافظیه خارج شدهاند.
از آن زمان تاکنون، تناقضگویی مسئولان دولتی درباره سرنوشت فرشهای نفیس کاخ سعدآباد ادامه دارد. در این میان، اظهارنظر وزیران پیشین و کنونی میراث فرهنگی درباره فرشها قابلتوجه است. مونسان، وزیر پیشین میراث فرهنگی، این فرشها را فاقد ارزش تاریخی دانست و عزتالله ضرغامی، وزیر کنونی، نیز با سلب مسئولیت از این وزارتخانه در سخنانی مشابه گفت بخشی از کاخ سعدآباد که گفته میشود این اتفاق در آن رخ داده، در اختیار میراث فرهنگی نیست و در اختیار دستگاههای دیگر است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ساختمان حافظیه سعدآباد در اختیار نهاد ریاستجمهوری است و دولتها از آن برای استقبال از مهمانان خارجی استفاده میکنند.
فرشهای نفیس کاخ سعدآباد با سبکهای مختلف عمو اوغلی، اصفهانی، کرمانی و با رنگها و نقشهای متنوع از هنر صنعت قالیبافی در ایران جزو مهمترین عناصر این مجموعهاند که در کنار دیگر اشیای به کار رفته در دکوراسیون داخلی، زیبایی منحصربهفردی به کاخ سعدآباد بخشیدهاند. تمامی این فرشها با استفاده از مواد اولیه باکیفیت و به دست هنرمندان سرآمد هنر فرش دستباف ایران بافته شدهاند و برخی از آنها نزدیک به ۹۰ سال قدمت دارند. تصاویر برخی از آنها سال ۱۳۹۱ در کتاب «گنجینه تاروپود» که مجموعهای از فرشهای مشهور و بنام جهان است، منتشر شد. مهمترین آنها قالیهای عمواوغلیاند که از پشم بز و گوسفند بافته میشوند و به داشتن الگوها و طرحهای متنوع و شاداب مشهورند.
در میان ادعاها و تناقضگوییهای پیاپی، مشخص نیست فرشهای کاخ سعدآباد را چه زمان و چه کسانی از این مجموعه خارج کردهاند. سرقت اشیای تاریخی و نفیس از موزههای ایران موضوعی است که کنشگران میراث فرهنگی بارها درباره آن هشدار دادهاند زیرا در جمهوری اسلامی ایران به رویهای پرتکرار تبدیل شده است. نمونهاش سرقت از موزه بوعلی در همدان، سرقت نسخه خطی قرآن از مرکز اسناد دانشگاه تهران، سرقت گسترده از موزه تبریز، سرقت گلدانهای نفیس کاخ گلستان، ناپدید شدن تابلوفرشهای موزه عباسی و اشیای گمشده از موزه ایران باستان از جمله لوح زرین هخامنشی است.
تمام این موارد برای مدتی کانون توجه رسانهها بودند و مسئولان جمهوری اسلامی نیز با تناقضگوییهای مداوم و متهم کردن یکدیگر برای خود زمان خریدند تا موضوع به فراموشی سپرده شود. به باور کارشناسان، سرقت از موزهها اقدامی نیست که یک فرد یا گروه عادی بتوانند بهراحتی بتوانند آن را انجام دهند؛ مگر اینکه جریانی متصل به قدرت در این ماجرا نقش داشته باشد.