مقامها، نهادها و رسانههای جمهوری اسلامی ایران، با اینکه در ساعتهای اولیه شورش گروه واگنر شوکه شده بودند، در ساعتهای بعد به حمایت از پوتین پرداختند و در پی توقف حرکت نیروهای این گروه به سوی مسکو، کوشیدند آن شورش را حاصل طراحی غرب معرفی کنند و حتی مدعی «تشابه میان اعتراضات سراسری در ایران و شورش واگنر» شدند. در این میان، تحلیلگران نزدیک به سپاه پاسداران هشدار دادند که احتمال وقوع رویدادهای مشابهی در چین نیز وجود دارد.
رسانههای حکومتی ایران در ۴۸ ساعت گذشته کوشیدند تصویری شکستناپذیر از ولادیمیر پوتین به مخاطبان ایرانی ارائه کنند و شورش گروه واگنر را ناشی از «جنگ ترکیبی غرب» معرفی کردند.
همه این رسانههای حکومتی سخنان روز شنبه ولادیمیر پوتین را درباره «خیانت» گروه واگنر، و پس از آن اظهارات رمضان قدیروف، متحد پوتین و رئیس منطقه خودمختار چچن، را مبنی بر آمادگی سربازان چچنی برای سرکوب شورشیان واگنر، به شکل گستردهای منتشر کردند.
در ساعتهای اولیه شورش گروه واگنر، نهادهای مختلف جمهوری اسلامی ایران به حیرت و سکوت دچار شدند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه، در اظهاراتی کلی گفت که «رویدادهای روسیه موضوع داخلی این کشورند» و تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران از حاکمیت قانون در فدراسیون روسیه حمایت میکند.» در ادامه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت رئیسی، کوشید در تماس تلفنی با همتای روسی خود، بر مواضع حمایتآمیز جمهوری اسلامی ایران از پوتین تاکید کند.
سایت نورنیوز، نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، به حمایت از پوتین پرداخت و نوشت که «اقدامات گروه واگنر گرچه از نظر شکلی، با توجه به درگیر بودن روسیه در جنگ اوکراین، میتواند آثار روانی مخربی بهدنبال داشته باشد، اما این گروه از نقطهنظر ماهیتی فاقد حداقل توان لازم برای به چالش کشاندن ارتش روسیه» است.
پس از آن، سایت بصیرت، وابسته به نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران، در یادداشتی با عنوان «جنگ ترکیبی علیه ایران، روسیه و چین»، با اشاره به اینکه «روسیه در روز شنبه با یک شورش از سوی گروه نظامی واگنر مواجه شد»، مدعی وجود «شباهتهای رویدادهای روسیه» به اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ در ایران شد و نوشت: «دولتهای غربی در حال پیادهسازی سناریوهای یکسان در دو کشور هستند.»
این سایت سپاه پاسداران افزود: «همانطور که در ایران، شایعات مربوط به ایستادن ارتش در کنار جنبش زن زندگی آزادی منتشر میشد، در روسیه نیز اخبار پیوستن بخشهایی از ارتش به واگنر» منتشر شد.
سایت بصیرت در ادامه با بیان اینکه «گروه واگنر، با وجود وابستگیهای مالی، تسلیحاتی و لجستیکی به ارتش روسیه، توانایی جدی مقابل ارتش این کشور را ندارد و نمیتواند شورشی را به نتیجه برساند»، تاکید کرد که «با این حال، صرف درگیری ارتش روسیه در جبهه داخلی، حتی اگر برای چند ساعت»، به نفع مواضع اوکراینیها بوده است و از این گذشته، «تبحر واگنر در جنگهای چریکی و شهری» میتوانست خسارتهای مهمی برای روسیه به بار آورد و به همین دلیل هم پوتین آن را «خیانت» نامید.
سایت بصیرت همچنین افزود، «آنچه در روزهای اخیر در روسیه، و در سال گذشته در ایران رخ داد، احتمالا در ماهها و سالهای آینده به چین و دیگر قدرتهای نوظهور هم میرسد» و «در بهترین تعبیر، یک جنگ ترکیبی» است که برای «تضعیف و حتی سرنگونی حریف» با استفاده از ابزارهای مختلف طراحی شده است.
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در یادداشتی تاکید کرد که «آنچه در روسیه در حال رخ دادن است، یک کلانپروژه است که توسط نیروهای غربی از چند ماه پیش طراحی شده است».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این یادداشت، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مدعی «ناکامی اوکراین در ضدحمله» اخیر علیه نیروهای روسی شد و شورش گروه واگنر را «شیطنتهای آقای پریگوژین علیه امنیت ملی فدراسیون روسیه» و اقدامی با تحریک کشورهای غربیی برای تحتالشعاع قرار دادن «ناکامی اوکراین» دانست، و افزود: «طرف غربی مدل جدید جنگ روانی و اختلافافکنی را در داخل روسیه با استفاده از پریگوژین در پیش گرفته است.»
صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران حتی در مورد اقدامات بعدی که ولادیمیر پوتین باید پس از پایان شورش گروه واگنر انجام دهد، نیز اظهارنظر کرد و نوشت: «مرحله بعدی این است که تصفیه کاملی از عناصر نفوذی در عرصه سازمانهای اطلاعاتی روسیه صورت خواهد گرفت.»
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، بیشترین تلاش خود را بر این محور استوار کرد که شباهت شورش گروه واگنر را به «کودتا» رد کند و طی یادداشتی در شماره دوشنبه، ششم تیر، نوشت: «از همان ابتدا میشد فهمید که اقدامات واگنر واجد مشخصههای کودتا نبود. عدم پشتیبانی قسمتی از بدنه و نخبگان سیاسی، نبود بخشهای ناراضی در بدنه نیروهای مسلح و از همه مهمتر، استقبال نکردن و نبود پشتیبانی اجتماعی و مردمی از اقدامات واگنر، مهمترین نشانههایی بود که حکایت از شرایط کودتایی نداشت.»
این روزنامه درباره اینکه چرا گروه واگنر در این شرایط زمانی دست به شورش زده است، سه سناریو را مطرح کرد و نوشت: «شاید اولین سناریو در این ارتباط براساس درگیریها و اختلافات موجود میان پریگوژین و سرگئی شویگو بوده باشد.»
روزنامه جوان در ادامه نوشت که «دومین سناریو مطرح، پالایش و تصفیه درونی در ساختارهای سیاسی و نظامی روسیه است که با توجه به شرایط حساس جبهههای نبرد در دونباس، به نظر نمیتواند از جایگاهی برخوردار باشد»، و سناریو سوم «میتواند تغییر در ساختارهای وزارت دفاع روسیه و جابهجایی کمهزینه سرگئی شویگو، وزیر دفاع این کشور، و تغییر استراتژی جنگی روسیه در نبرد اوکراین» باشد.
این روزنامه وابسته به سپاه در پایان با اشاره به کمبود اطلاعات در مورد تحولات روسیه، نوشت: «در نهایت باید صبر کرد و دید در روزهای آتی چه اطلاعاتی از این چالش دو روزه در روسیه به بیرون درز خواهد کرد.»
در همین حال، روزنامه شرق مصاحبهای از علی بیگدلی، تحلیلگر سیاست خارجی، منتشر کرد که در آن تاکید میشود که اگر گروه واگنر به حرکت خود به سمت مسکو ادامه میداد، «مقدمات یک جنگ خطرناک داخلی ایجاد میشد که به زیان پوتین بود و در حال حاضر هم به حیثیت و پرستیژ پوتین لطمه وارد شده» است.
در ادامه این تحلیل آمده است که «این ماجرا آشکار کرد که پوتین یک گرگ را در دامان خود پرورش داده و دیگر نمیتواند از عهده کنترل این گرگ بربیاید» چرا که «این گروه متخصص جنگهای چریکی است و چنانچه جنگی رخ میداد، با دست زدن به یک عملیات تروریستی گسترده، میتوانستند امنیت روسیه را مختل کنند و باعث پیشرفت اوکراین در جنگ مسکو شوند».
روزنامه شرق نیز با اشاره به اینکه «وساطت رئیس جمهوری بلاروس موثر بود و این گروه را متوقف کرد»، تاکید کرد: «به نظر میرسد یک توافق پنهانی صورت گرفته است که بر اساس آن، ممکن است پوتین ناگزیر شود وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش را تغییر دهد تا به این طریق، به فرمانده واگنرها هم باج داده باشد.»