خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع مطلع گزارش داد که دیپلماتهای اروپایی به جمهوری اسلامی اطلاع دادهاند که اتحادیه اروپا تحریمهای موشکی علیه ایران را حفظ میکند. لغو این تحریمها یکی از بندهای غروب برجام است که در مهرماه پیشرو از راه میرسد.
به گزارش این خبرگزاری بریتانیایی، این منابع آگاه سه دلیل را درباره حفظ تحریمها مطرح کردهاند: استفاده روسیه از پهپادهای ایران علیه اوکراین، احتمال انتقال موشکهای بالستیک از ایران به روسیه و رو به زوال نهادل منافع توافق هستهای باتوجه به نقض مفاد برجام.
رویترز مینویسد، حفظ این تحریمها میتواند نشاندهنده تلاش غرب برای جلوگیری از ساخت تسلیحات هستهای و ابزاری برای حمل آنها باشد.
بندهای غروب برجام، در بازههای زمانی مشخص پس از اجرای برجام یکی پس از دیگری محدودیتها و تحریمها علیه جمهوری اسلامی را لغو میکند.
موضوعی که از جمله نگرانیهای اسرائیل به شمار میرود.
تهران نیز با توجه به این منافع، باوجود اینکه آمریکا از برجام خارج شده است، در آن باقیماند. هرچند در عمل چیزی از برنامه جامع اقدام مشترک باقی نمانده است، اما حفظ همین نام ظاهری به تهران امکان میدهد که از مزایای آن بهرهمند شود.
رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی که نام او را فاش نمیکند، مینویسد: «بهطور شفاف به ایران درباره حفظ تحریمهای موشکی پیام داده شده است.»
مدت تحریمهای اتحادیه اروپا بر اساس قطعنامه سازمان ملل که برجام ضمیمه آن است ۱۸ اکتبر به پایان میرسد.
این تحریمها از ایران میخواهند هیچ اقدامی در زمینه توسعه موشکهای بالستیک با قابلیت حمل سلاح هستهای انجام ندهد. این بند از ایران میخواهد این اقدام را انجام ندهد اما در واقع هیچ الزامی برای آن در نظر نگرفته است و گزینههای بعدی پیشبینی نشده است.
این تحریمها همچنین خرید و فروش و انتقال قطعات پهپاد با برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر به ایران بدون مجوز سازمان ملل را ممنوع میکند.
این در حالی است که از سال ۲۰۱۷، ایران فعالیتهای متعددی در زمینه آزمایشهای موشکی و پرتاب ماهواره مغایر با قطعنامههای سازمان ملل انجام داده است. نمونه اخیر آن آزمایش موشکی ماه مه با برد ادعایی دو هزار کیلومتر بود.
در بخش دیگری از گزارش رویترز به نگرانی اروپا درباره همکاری دفاعی تهران و مسکو و ارسال موشکهای بالستیک اشاره شده است.
گزارش رویترز درحالی منتشر میشود که اخیرا انریکه مورا، دستیار سیاست خارجی اتحادیه اروپا و علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده هستهای جمهوری اسلامی در دوحه، پایتخت قطر دیدار داشتند و فضای این ملاقات را سازنده عنوان کردند.
رویترز میگوید که مورا در دیدار با باقری موضوع حفظ تحریمهای موشکی را مطرح کرد اما باقری نخواست درباره موضوع صحبت کند.
به گزارش رویترز، وزیر خارجه بریتانیا درباره طرح بریتانیا، فرانسه و آلمان برای حفظ تحریمهای موشکی اظهار نظر نکرده است. اما سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در ۱۲ ژوئن گفته بود که مذاکرات در ابوظبی شامل طیفی از موارد مورد نگرانی درباره رفتار ایران شامل تشدید بحران هستهای بوده است.
وزرای خارجه فرانسه و آلمان هم اظهارنظرهای مشابهی مطرح کردند.
به گزارش رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی، مورا ایجاد چارچوب قانونی برای حفظ تحریها را آغاز کرده است. اما این روند به مجوز همه ۲۷ عضو اتحادیه اروپا نیاز دارند و هنوز با همه کشورها مطرح نشده است.
یک دیپلمات میگوید که لغو تحریمها باتوجه به پایبندی به قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح است اما اکنون این موضوع دیگر مطرح نیست و با طرف ایرانی درباره تحریمهایی که لغو نمیشوند صحبت شده است.
هرچند طرفهای برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام میتوانند مکانسیم ماشه را برای بازگشت همه تحریمها به کار بیاندازند، رویترز به نقل از منابع خود مینویسد که سه بزرگ اروپایی قصد ندارند چنین اقدامی انجام دهند.
هنری رم، تحلیلگر موسسه خاور نزدیک در واشینگتن میگوید، درصوتی که سه کشور اروپایی در مسیر حفظ تحریمهای موشکی علیه ایران گام بردارند، نخستین نمونه پاپس کشیدن اروپاییان از تعهدات در برجام خواهد بود.
به گفته رم، این درواقع مهر تاییدی بر این واقعیت است که دیگر چیزی به عنوان برجام در دنیای واقعی وجود ندارد.