محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، روز سه‌شنبه ۲۰ تیر (۱۱ ژوئیه) در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که برای پایان دادن به مسئله و مشکل تکراری پرداخت هزینه به تهران، عراق آماده است تا در ازای دریافت گاز ایران، نفت خام بدهد؛ عراق برای پرداخت هزینه به تهران به تایید آمریکا نیاز دارد. 

به گزارش شبکه خبری العربیه، سودانی گفت که ایران از اول ژوئیه صادرات گاز به عراق را تا بیش از ۵۰ درصد کاهش داده است. این اقدام پس از آن بود که بغداد نتوانست موافقت آمریکا را برای پرداخت وجوه بدهی خود به تهران دریافت کند، اما تهران اکنون با ازسرگیری صادرات گاز به عراق در ازای نفت خام موافقت کرده است. 

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پنجم خردادماه، به همتای عراقی خود گفت که کاهش صادرات گاز از ایران به عراق، به‌دلیل مشکلات فنی بوده و تهران عامدانه چنین کاهشی را انجام نداده است.

عراق از ایران برق و گاز وارد می‌کند و در مجموع یک‌سوم برق و ۴۰ درصد از گاز مصرفی عراق از ایران تامین می‌شود. واردات برق از ایران، به‌ویژه در ماه‌های گرم تابستان که درجه حرات ممکن است به ۵۰ درجه سانتیگراد برسد برای عراق اهمیت حیاتی دارد. 

عراق برای پرداخت هزینه واردات انرژی از ایران با مشکل مواجه است چرا که پرداخت پول به ایران از طرف بغداد باید با مجوز و تایید ایالات متحده آمریکا صورت گیرد. 

سودانی گفت که عراق حدود ۱۱ میلیارد یورو بدهی معوقه به ایران دارد که به‌دلیل تحریم‌های ایالات متحده علیه تهران، مشکلاتی در راه پرداخت آن به تهران وجود دارد. 

تحریم‌های آمریکا تنها به شرطی به جمهوری اسلامی ایران اجازه دسترسی به این منابع مالی را می‌دهد که هدفش خرید کالاهای غیرتحریمی مانند خوراک و دارو باشد.

فرهاد علاالدین، مشاور نخست‌وزیر عراق در امور خارجی، به خبرگزاری رویترز گفت: «حتی این رویه‌ها نیز پیچیده‌اند و موجب تاخیر ناخواسته در پرداخت‌ها می‌شوند و در نتیجه، پرداخت‌ها به ایران صورت نمی‌گیرد.»

سودانی گفت تا وقتی که عراق نتواند پروژه‌های استخراج گاز خود را تکمیل کند و به خودکفایی برسد، مبادله نفت خام عراق با گاز ایران، عراق را از قطع برق که در تابستان به یک امر عادی تبدیل شده است نجات می‌دهد. 

نخست‌وزیر عراق گفت: «نمی‌شود تا دو یا سه سال دیگر هر تابستان به شهروندان بگوییم که گاز قطع شد و گاز وصل شد.»

دولت عراق قبلا نیز اعلام کرده بود که قصد دارد ظرف سه سال به واردات گاز طبیعی پایان دهد. 

اگر این تصمیم عراق عملی شود، به‌معنای پایان وابستگی طولانی‌مدت عراق به ایران برای تامین برق و سوخت نیروگاه‌ها است. سیاستی که دولت آمریکا طی سال‌ها در قبال ارائه امتیاز به عراق دنبال کرده است.

وب‌سایت خبری یاهو در ماه مارس در گزارشی نوشت: «در طول سال‌های گذشته، رویه دولت‌های مختلف عراق این بوده است که ضمن دریافت وام و سایر کمک‌های مالی از ایالات متحده، متعهد می‌شدند در قبال دریافت معافیت‌های تجارتی، واردات انرژی از ایران را کاهش دهند.»

اما در عمل، هرچند عراق منابع مالی و معافیت‌های تجاری از آمریکا دریافت می‌کرد، اما همچنان ‌مانند قبل به واردات انرژی از ایران ادامه داده است.