توهین به زنان در دادگاه‌های حجاب

گزارش‌ها از افزایش صدور احکام تحقیرآمیز و توهین قضات به زنان مخالف حجاب اجباری حکایت دارد

با افزایش از سر برداشتن حجاب اجباری در ایران، تعداد دادگاه‌های رسیدگی به پرونده افرادی که حجاب از سر برداشته‌اند هم افزایش یافته و از گزارش‌ کاربران رسانه‌های اجتماعی چنین برمی‌‌آید که بسیاری از بازپرس‌ها و قضات در جلسات دادرسی به این موارد، به زنان فراخوانده‌شده توهین و آن‌ها را تحقیر می‌کنند.

در رسانه‌های اجتماعی، تصویر یکی از احکام صادره برای زنان بدون حجاب منتشر شده است که بر اساس آن، شعبه ۱۰۸۸ دادگاه کیفری ۲ تهران در یک پرونده بی‌حجابی، با استناد به تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، برای متهم به ارتکاب رعایت نکردن حجاب حکم «رجوع به مراکز رسمی مشاوره به مدت شش ماه و دریافت گواهی سلامت (به عنوان جایگزین دو ماه حبس) و دو سال ممنوع‌الخروجی از کشور(به عنوان مجازات تکمیلی)» صادر کرده است.

یکی از کاربران توییتر هم با بیان اینکه پس از دریافت چند پیامک کشف حجاب، خبر اعلام توقیف خودرو و حضور در دادسرا برای مالک خودرو ارسال شد، توضیح داد که در پرونده هیچ عکس و فیلمی وجود نداشت و این پرونده صرفا به استناد به اطلاع‌دهی مخبران یا آمران امر به معروف تشکیل شده بود.

در یکی از دادگاه‌های رسیدگی به اتهامات زنان مخالف حجاب اجباری هم یک زن پزشک متهم به رعایت نکردن حجاب شرعی به دو ماه حبس محکوم و سپس به عنوان مجازات جایگزین حبس، حکم ۲۷۰ ساعت ارائه خدمات عمومی رایگان به عنوان نظافتچی اماکن برای او تعیین شده است. دادرس شعبه در این رای با ادبیاتی قابل‌تامل، رعایت نکردن حجاب را «کشاندن جامعه به مرزهای هرزگی جنسی و کمک به واپاشی خانواده ایرانی» توصیف کرده است.

در تصویر منتشر‌شده از متن این حکم در رسانه‌های اجتماعی، دادرس شعبه رعایت حجاب را «دفاع در برابر تهاجم همه‌جانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دشمنان ملت ایران» خوانده و عنوان کرده است که «رعایت نکردن آن (به عنوان حرام سیاسی) کمک به تهاجم همه‌جانبه دشمنان به ملت ایران محسوب می‌شود».

علی خالقی، استاد حقوق کیفری دانشگاه تهران، با انتقاد از صدور این حکم نوشت: «منع یک پزشک (رزیدنت) از اشتغال در کلیه دستگاه‌های دولتی با تصریح به مراکز درمانی دولتی به دلیل نداشتن حجاب هنگام رانندگی در خیابان، کاملا ناموجه و مغایر با موازین قانونی است، زیرا ماده ٨٧ مذکور تصریح می‌کند که دادگاه باید یک یا چند مورد از مجازات‌های تبعی یا تکمیلی را با توجه به جرم ارتکابی و وضعیت محکوم تعیین کند.»

او این حکم را خلاف رعایت قاعده تناسب دانست و اعلام کرد که میان رعایت نکردن حجاب یک پزشک در خودرو با اشتغال او در بیمارستان‌های دولتی هیچ ارتباط و مناسبتی وجود ندارد. او همچنین با انتقاد از در نظر گرفتن حکم کار به عنوان نظافتچی عنوان کرد که طبق قانون، این خدمت باید به فراخور وضع متهم در یکی از حوزه‌های آموزشی، درمانی، فنی و حرفه‌ای، کشاورزی، کارگری و خدماتی باشد و دوم اینکه متهم باید با کار در حوزه تعیین‌شده موافقت کند؛ اما این کار نه تناسبی با جایگاه این پزشک دارد و نه او با آن موافقت خواهد کرد.

خالقی با اشاره به اینکه هدف از مجازات‌های جایگزین ارفاق به متهم و جلوگیری از به زندان رفتن او از طریق استفاده از نهادهایی است که به سود فرد و جامعه تمام می‌شود، گفت که حکم صادره تنها برای آزار این پزشک زن صادر شده است. این استاد حقوق کیفری دانشگاه تهران در پایان با طعنه به صدور این احکام نوشت: «به راستی تدوین‌کنندگان قانون از مجازات‌های جایگزین حبس چه می‌خواستند و چه شد!»

ایندیپندنت فارسی پیش از این نیز در گزارشی اعلام کرده بود که زنان با حضور در دادسراها با پرونده‌هایی مواجه می‌شوند که در آن عکس‌هایی وجود دارد که آنان را بدون حجاب در اماکن عمومی نشان می‌دهد. زنان احضارشده به دادسرا در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی اعلام کردند که تصاویر آن‌ها در خیابان درست زمانی که از خودرو خود پیاده می‌شدند یا وقتی پس از حضور در فروشگاه، کافه یا مکانی عمومی به سمت خودرو خود بازمی‌گشتند، ثبت شده است. بر این اساس، تشکیل پرونده برای این افراد با توجه به شماره پلاک خودروهایشان شکل گرفته است.

گفته می‌شود برخورد بازپرس‌ها با دختران کم‌سن که به دادسرا احضار می‌شوند، با توهین و تهدید همراه بوده است.

سوری بابایی چگینی، فعال معترض به حجاب اجباری، اعلام کرد که هفتم تیرماه برای او اخطاریه صادر شده است و دادگاه مجددا او را احضار کرده و حکم یک سال حبس برایش اعمال شده است. او با انتشار ویدیویی از خود گفت که از پدرش خواسته‌اند او را تا ۳۰ روز دیگر تحویل دادگاه بدهد و به او اعلام شده است اگر دخترش با پوشش اختیاری به دادگاه بیاید، «برایش بد تمام می‌شود».

 او با تاکید بر اینکه باز هم با حجاب اختیاری به دادگاه خواهد رفت، گفت: «جانم فدای تک‌تک تار موهای زنان و دختران شجاع کشورم و خون‌های ریخته‌شده جوانان کشورم، جانم فدای چشم‌های نابینا‌شده عزیزان کشورم.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

افسانه بایگان، بازیگر سینما و تلویزیون ایران نیز خبر داد که به دلیل فشارها و قضاوت‌های سختگیرانه و نادیده گرفته شدن فعالیت هنری و حیثیت اجتماعی‌اش، «از عرصه بی‌حرمت بازیگری» کناره می‌گیرد. افسانه بایگان در اینستاگرام نوشت: «بعد از محكومیت قبلی برای كشف حجاب، پوششی را انتخاب كردم كه چند سال پیش در جشنواره فیلم فجر از آن استفاده كردم و هیچ تذكر و توبیخی دریافت نكردم. برای من که اولین حضورم در سریال سربداران با همین‌گونه پوشش بود، باورنکردنی‌ است كه چنین پوششی امروز درخور اتهامی سنگین شده باشد.»

بایگان پیش از این در حساب اینستاگرام خبر داده بود که دو ماه پیش، بعد از اینکه برای تماشای یک نمایش با کلاه به سالن تئاتر رفت، او را بر اساس ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی متهم کردند و روز شنبه ۱۷ تیر به دادگاه فرا خواندند.

دادگاه در حالی افسانه بایگان را بر اساس ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی محکوم کرده است که تنها در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی برای بی‌حجابی مجازات در نظر گرفته شده است. در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی آمده است که «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر انظار عمومی ظاهر می شوند، به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا جریمه نقدی از ۵۰ تا ۵۰۰ هزار ریال محکوم خواهند شد.»

بعد از تغییراتی که سال ۱۳۹۲ در قانون مجازات اسلامی ایجاد شد، این میزان حبس نیز امکان اجرایی شدن ندارد.  بر اساس ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی عنوان شد که اگر مجازات قانونی تا سه ماه حبس باشد، دادگاه نمی‌تواند حکم به حبس بدهد بلکه باید به جای آن مجازات‌های جایگزین حبس را در نظر بگیرد.

محسن برهانی، حقوقدان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با انتقاد از استفاده از این بند قانونی برای مجازات می‌گوید که اتفاقا خبرگزاری‌هایی که عکس بازیگران بی‌حجاب را منتشر کرده‌اند، مشمول این قانون می‌شوند و نه زنان بازیگر که در مراسم‌ عمومی شرکت‌ کرده‌اند.

او در انتقاد به استناد به این بند قانونی به سایت خبری فرارو، گفت: «انسان، بازیگر، زنی که حجاب بر سر ندارد، شیء نیست. سروصورت و موی سر شیء نیستند؛ بلکه انسان‌اند. ماده می‌گوید اشیا را در معرض انظار عمومی قرار ندهید. اشیا را هم چنین تعریف کرده است: نوشته یا طرح، گراور، نقاشی، تصاویر، مطبوعات، اعلانات، علائم، فیلم، نوار سینما. انسان که شیء نیست که در شمول این بند قرار گیرد. پس اگر خانم بی‌حجاب در جای عمومی حاضر شد، نمی‌توانیم به او بگوییم شما یک شیء را در معرض انظارعمومی قرار دادید.»

فشارهای امنیتی بر مردم در حوزه‌های مختلف نیز کماکان ادامه دارد. پیش از این روزنامه گاردین چاپ لندن در گزارشی از ممنوعیت ادامه تحصیل دست‌کم ۶۰ دانشجوی دختر در ایران به ‌دلیل رعایت نکردن قوانین حجاب اجباری خبر داده بود. این روزنامه در این ‌باره با چندین فعال زن گفت‌وگو کرد و بسیاری از آن‌ها اعلام کردند که بازداشت و دستگیری زنان بی‌حجاب در هفته‌های اخیر در ایران شدت گرفته است و خود آنان نیز در هفته‌های اخیر هشدارهای فراوانی دریافت کرده‌اند.

گاردین موفق شد با دست‌کم ۹ دانشجوی منع‌شده از تحصیل گفت‌وگو کند. یکی از این دانشجویان که به گفته گاردین، در تهران تحصیل می‌کند، از سرکوب‌های شدید دانشجویان به اتهام «بدحجابی و بی‌حجابی» در هفته‌های اخیر خبر داده است.