در حالی که قطع برق در چند روز اخیر بر بسیاری از مناطق کشور و از جمله مناطق وسیعی از تهران و دیگر کلان‌شهرهای ایران اثر گذاشته است، هاشم اورعی، کارشناس برق و استاد دانشگاه شریف اعلام کرد «قطع برق صنایع به دو روز در هفته افزایش یافته است.» همزمان، مدیرعامل شرکت گاز ایران از وابستگی ۱۰۱ واحد نیروگاه به گاز و تشدید «بحران ناترازی گاز» در کشور خبر داد.
در همین حال، آرش کردی، مدیرعامل شرکت توانیر، روز چهارشنبه ۱۸ مرداد «رسیدن مصرف روزانه برق در کشور به بیش از ۷۲ هزار مگاوات» را علت قطع برق دانست، اما مدعی شد که «برق صنایع در بخش‌های مختلف مطابق با برنامه از پیش تدوین شده تامین می‌شود.»
مدیرعامل توانیر همزمان از مردم خواست «مصرف خود را مدیریت کنند» تا شرکت توانیر «بتواند برق پایدار را مطابق با برنامه‌های تدوین‌شده» تامین کند.
اما هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه صنعتی شریف، با اعلام اینکه «قطع برق صنایع به دو روز در هفته افزایش یافته است» گفت که دولت «تمام بار ناترازی و بی‌کفایتی را به دوش صنعت گذاشته و آینده کشور را به خطر انداخته است.»
این استاد برق دانشگاه شریف ضمن اشاره به اینکه در تامین برق «سه بخش تولید، انتقال و توزیع» وجود دارد، افزود: «در ایران، در هر سه مورد دولت دست بالا را دارد و تا زمانی که دولت اصرار داشته باشد تمام این کارزار را به دست بگیرد» مشکل تامین برق در کشور حل نخواهد شد و تنها «اگر دولت واقعا برق را به دست بخش خصوصی بدهد، قیمت‌گذاری اصلاح خواهد شد.»
اورعی از جمله به اقدام دولت و مجلس در رایگان کردن برق برخی اماکن حکومتی اشاره کرد و گفت: «در بخش خانگی، حدودا ۲۰۰ تومان برای هر کیلووات ساعت محاسبه می‌شود. آن وقت دولت برق مدارس و مساجد را مجانی می‌دهد» و در عمل، دولت سازوکار بازار برق را به هم ریخته است.
به گفته این استاد برق دانشگاه شریف، امروزه ۸۲ درصد نیروگاه‌های برق ایران «گازی» است، آن هم در حالی که کشور با کمبود گاز مواجه است و مسیر راه‌اندازی نیروگاه گازی مسدود شده است.
او با بیان اینکه «نیروگاه‌های تجدیدپذیر یکی از مهم‌ترین راهکار‌های عبور از این بحران است»، افزود که مسئولان برنامه‌ریزی در وزارت نیرو یا نمی‌دانستند یا اگر هم می‌دانستند باور نداشتند که باید در مسیر تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنند.
به گفته هاشم اورعی، در حالی که «قرار بود ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر به تولید اضافه شود» و در حالی که «کل تجهیزات تجدیدپذیر در آغاز دولت فعلی ۸۸۰ مگاوات بود، الان به ۱۰۵۵ مگاوات رسیده» است، یعنی سالانه فقط ۸۸ مگاوات ظرفیت نیروگاه تجدیدپذیر اضافه شده است، در حالی که «وعده ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر [داده شده] بود و این واقعا مضحک و مسخره است.»
این استاد برق دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر اینکه بحران برق در ایران «راه‌حل کوتاه‌مدت ندارد» گفت: «نمی‌توانیم چهار دهه در سیاست انرژی مسیر اشتباه را طی کنیم، بعد در یک شب تصمیم بگیریم اتوبوس را در جاده اصلی بگذاریم. در بهترین حالت، اگر همه‌چیز فراهم باشد، که نیست، [در] کمتر از ۵ سال نمی‌توانیم این مشکل را حل کنیم.»
همزمان، مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز، از تشدید کمبود گاز در کشور خبر داد و گفت: «امسال بحران ناترازی گاز افزایش می‌یابد. منطقی نیست که برای جبران محرومیت در بخش‌های دیگر، از منابع شرکت ملی گاز برداریم و در جاهای دیگر هزینه کنیم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
چگنی با بیان اینکه «شرکت ملی گاز یک شرکت زیرساختی و عملیاتی است که بیش از ۷۵ درصد انرژی کشور را تامین می‌کند» افزود که هر اندازه از منابع این شرکت کاسته شود، این بخش را دچار آسیب می‌کند و به تبع آن کشور آسیب می‌بیند.
مدیرعامل شرکت ملی گاز همچنین گفت که امروزه «بیش از ۱۰۱ نیروگاه برق در کشور از گاز استفاده می‌کنند» که این نیروگاه‌ها برق تمام صنایع را تامین می‌کنند؛ همین نکته نشان می‌دهد که شرکت ملی گاز شرکتی کلیدی است.
چگنی همچنین با اشاره به اینکه «بیش از ۳۰ هزار واحد صنعتی بزرگ کشور از گاز استفاده می‌کنند» هشدار داد در صورتی که «صنایعی همانند فولاد، پتروشیمی و… دارای گاز پایدار نباشند و به میزان مورد نیاز و در زمان مناسب انرژی‌شان تامین نشود، در تولید دچار مشکل خواهند شد و این موضوع بیکاری، فقر، و تورم را در پی خواهد داشت.»
مدیرعامل شرکت ملی گاز «کف ناترازی در زمستان آینده را ۲۵۰ میلیون مترمکعب» دانست و افزود: «سال گذشته، دما در بخش‌هایی از کشور منفی ۲۰ و در مناطقی مانند سرخس منفی ۳۰ بود و موجب شد مصارف خانگی ما تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب بالا برود» و این وضع «گاه ناترازی گاز را به رقم ۳۰۰ میلیون مترمکعب» می‌رساند و میزان ناترازی گاز در شرایط خاص، حتی از این هم بیشتر می‌شود.
مقام‌های جمهوری اسلامی سال گذشته بارها گفته بودند که به‌علت حمله روسیه به اوکراین و تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه مسکو، «زمستان سخت در اروپا» خواهد بود. اما در عمل، زمستان سخت در ایران در اثر قطع گاز و بحران گاز رخ داد. پس از آن بود که مقام‌های حکومتی بیش از پیش از «ناترازی» گاز و برق برای اشاره به «بحران انرژی» در ایران استفاده کردند.
با وجود وابستگی ۸۲ درصد نیروگاه‌های برق ایران به «گاز»، امروزه مصرف گاز و نیاز به این سوخت در ایران از تولید آن پیشی گرفته است، که یکی از علت‌های مهم آن، به گفته کارشناسان و مقام‌های وزارت نفت ایران، «عدم توسعه میادین گازی» ایران است.
علت اصلی «عدم توسعه میادین گازی» نیز کمبود سرمایه و فناوری است. اما آنچه این وضع را وخیم‌تر کرده است اقدام دولت و مجلس برای ملزم کردن شرکت ملی گاز ایران به «واریز ۱۰۰ درصدی درآمد فروش داخلی گاز به سازمان هدفمندی یارانه‌ها» است.
پیش‌تر، در قانون بودجه آمده بود که ۷۰ درصد درآمد ناشی از فروش داخلی گاز به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اختصاص می‌یابد، اما سال گذشته این میزان به ۱۰۰ درصد درآمد فروش داخلی گاز رسید که در عمل، دشواری‌های توسعه و نگهداری میادین گازی ایران را بیش از پیش کرده است.
