یک روز پس از آنکه دونالد ترامپ در تهدیدی صریح خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی گفت که یا باید با آمریکا به توافق هسته‌ای برسند یا ایران بمباران خواهد شد، علی خامنه‌ای به این سخنان واکنش نشان داد و روز یکشنبه یازدهم فروردین در خطبه‌های نماز عید فطر تلاش کرد تهدید رئيس‌جمهوری آمریکا را کم‌اهمیت جلوه دهد.

خامنه‌ای گفت که بعید می‌داند آمریکا یا اسرائیل به ایران حمله کنند «اما اگر شرارتی انجام بگیرد، قطعا ضربه متقابل محکم خواهند خورد».

او بار دیگر بر مواضع پیشین خود پافشاری کرد و گفت که «اسرائیل تنها نیروی نیابتی حاضر در منطقه است». خامنه‌ای نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی را «ملت‌های شجاع منطقه و جوانان غیور» توصیف کرد و گفت که غربی‌ها آن‌ها را به نیابتی بودن «متهم» می‌کنند.

این در حالی است که حزب‌الله لبنان، حشد الشعبی عراق، حوثی‌ها در یمن و جهاد اسلامی و در درجه بعد حماس در سرزمین‌های فلسطینی، از جمله شبه‌نظامیان معروف به نیروهای نیابتی حکومت ایران در خاورمیانه به شمار می‌روند. تا آذرماه سال گذشته شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی در سوریه هم در زمره همین نیروها بودند.

رهبر جمهوری اسلامی در بخش‌های دیگری از اظهاراتش با استفاده از کلیدواژه «دشمن»، هشدار داد که با اعتراض‌های مردمی مقابله خواهد شد و گفت: «اگر دشمن بخواهد مانند سال‌های گذشته فتنه به راه بیندازد، ملت جواب آن‌ها را خواهد داد.»

خامنه‌ای روز یکشنبه در دیدار با مسئولان جمهوری اسلامی و برخی سفرای کشورهای اسلامی هم بر لزوم مبارزه با «باج‌خواهی آمریکا و غیرآمریکا» تاکید کرد و گفت که «دست برادری جمهوری اسلامی ایران به سمت همه دولت‌های اسلامی دراز است».

تاکید بر مبارزه با خواسته‌های ایالات متحده در حالی است که در روزهای گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی ارسال پاسخ نامه دونالد ترامپ را تایید کردند و گفتند که از «مذاکرات غیرمستقیم» با آمریکا حمایت می‌کنند.

روز شنبه ۱۰ فروردین، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پاسخ ایران به نامه ارسالی تهیه و تحویل داده شد. در همین راستا، مسیر مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گرفت. روند دیپلماسی ادامه دارد.»

پیش از آن نیز کمال خرازی، مشاور علی خامنه‌ای و رئيس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی، ضمن تاکید بر اینکه تهران «آماده مذاکره غیرمستقیم با آمریکا» است، گفته بود که جمهوری اسلامی ایران «همه راه‌ها برای مذاکره را نبسته است».

در همین حال علی مطهری، نایب‌رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی، روز شنبه در واکنش به نامه مقام‌های جمهوری اسلامی به دونالد ترامپ، «غیرمستقیم» بودن این مذاکرات را به سخره گرفت و پرسید وقتی جمهوری اسلامی حاضر شده است با ترامپ مذاکره کند، چرا به جای مذاکره مستقیم به سراغ مذاکره غیرمستقیم رفته‌اند؟

رئیس‌جمهوری آمریکا که حدود سه هفته پیش در نامه به علی خامنه‌ای دو گزینه توافق یا حمله به تاسیسات هسته‌ای را پیش روی رهبر جمهوری اسلامی گذاشته بود، روز شنبه به شبکه ان‌بی‌سی گفت: «اگر آن‌ها توافق نکنند، بمباران در کار خواهد بود.» او تاکید کرد: «اگر توافق نکنند، من همانند چهار سال پیش، تعرفه‌های ثانویه‌ای علیه آن‌ها اعمال کنم.» ترامپ تاکید کرده که با جمهوری اسلامی به «مرحله نهایی» رسیده است.

رئیس‌جمهوری آمریکا با تاکید بر اراده خود برای حل‌وفصل دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران در تازه‌ترین اظهاراتش گفت: «باید ببینیم چه می‌شود. من حتی نمی‌توانم تصورش را هم بکنم که کاری غیر از توافق انجام دهند. من توافق را به جایگزین‌ها دیگر ترجیح می‌دهم و آن گزینه جایگزین خوشایند نخواهد بود و من آن را ترجیح نمی‌دهم.»

پس از این اظهارات، روز دوشنبه ۱۱ فروردین، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تهدید صریح ایران به بمباران از سوی رئیس یک کشور به مثابه تقابل آشکار با ذات و جوهره صلح و امنیت بین‌المللی است.»

بقایی تهدید ترامپ را «نقض فاحش منشور» و «پشت پا زدن» به رژیم «پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای» توصیف کرد و نوشت: «خشونت، خشونت می‌آورد و صلح، صلح می‌آفریند. ایالات متحده می‌تواند انتخاب کند... همراه با آثار و تبعاتش.»

در همین حال، صبح دوشنبه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد که سرپرست سفارت سوییس را احضار کرد و یادداشت رسمی هشدار ایران «در قبال هرگونه شرارت و عزم جمهوری اسلامی ایران برای واکنش قاطع و فوری به هر تهدیدی» را به او ابلاغ کرد.

جدال کلامی و ارسال نامه‌های متقابل میان آمریکا و جمهوری اسلامی در هفته‌های گذشته در حالی انجام گرفت که هیچ‌کدام از دو طرف به طور رسمی محتوای این نامه‌ها را منتشر نکرده‌اند. با این حال عباس عراقچی روز جمعه در حاشیه مراسم حکومتی روز قدس گفت که «به هیچ ‌وجه تسلیم زبان تهدید از سوی هیچ کسی نخواهیم شد.» وزیر خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد: «تهدیداتی که وجود دارد به هیچ وجه ما را از مسیر خودمان منصرف نخواهد کرد، ضمن اینکه نیروهای مسلح ما از آمادگی کامل برخوردارند.»

جمهوری اسلامی می‌کوشد تصویر تهاجمی خود را تقویت کند و اخیرا از «شهر موشکی» زیرزمینی جدیدی رونمایی کرده است. هرچند بر خلاف دفعات گذشته، از کشیدن پرچم آمریکا روی زمین خودداری کرد و فقط پرچم اسرائیل را روی زمین کشید.

در سوی دیگر، حضور نظامی آمریکا در منطقه اقیانوس هند با هدف تسریع مذاکره میان دولت ترامپ و جمهوری اسلامی ایران بر سر توقف برنامه هسته‌ای و توسعه موشک‌های دوربرد و همچنین مهار فعالیت گروه‌های نیابتی در خاورمیانه، افزایش یافته و پنتاگون بمب‌افکن‌های رادارگریز پیشرفته را به جزیره دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند اعزام کرده تا نشان دهد تهدید نظامی آمریکا علیه ایران جدی است.

نشریه تلگراف نیز روز یکشنبه در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد نظامی جمهوری اسلامی که نامش را فاش نکرد، نوشت: «دونالد ترامپ تهدید کرده است که اگر ایران برسر برنامه هسته‌ای با آمریکا به توافق نرسد، متحمل اتفاقات بسیار بدی خواهد شد، اما تهران هم در پاسخ به هرگونه حمله ایالات متحده، به پایگاه دریایی مشترک آمریکا و بریتانیا در مجمع‌الجزایر چاگوس حمله خواهد کرد.»

به نوشته تلگراف، این مقام آگاه جمهوری اسلامی تاکید کرد: «اگر به ایران از هر پایگاهی در منطقه یا در محدوده برد موشک‌های جمهوری اسلامی حمله شود، هیچ تفاوتی در هدف قرار دادن نیروهای بریتانیایی یا آمریکایی وجود نخواهد داشت. زمانی که وقتش برسد، مهم نیست که سربازان آمریکایی، انگلیسی یا ترک باشند، اگر آمریکایی‌ها از پایگاه آن‌ها استفاده کنند، هدف قرار خواهند گرفت.»

بریتانیا چنین تهدیدهایی را به‌شدت محکوم کرده است.