میلیون‌ها آمریکایی برای درمان ریفلاکس معده (عارضه بازگشت اسید یا به اصطلاح ترش کردن) از داروهای «پمپ پروتونی» استفاده می‌کنند که به پی‌پی‌آی (PPI) معروف است. طبق گزارش‌های سال‌های اخیر، این داروها خطر نارسایی کلیه، سکته مغزی، و مرگ زودهنگام در پی داشته است.
اما گزارشی که سی‌ان‌ان منتشر کرده است از این فراتر می‌رود. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که مصرف مداوم این داروها خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد.
بر اساس پژوهشی که در مجله «نورولوژی» منتشر شده است، افراد ۴۵ ساله و مسن‌تر که بیشتر از چهار سال پی‌پی‌آی مصرف کردهاند ۳۳ درصد بیشتر از افرادی که این داروها را مصرف نکرده‌اند در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارند.
زوال عقل بیماری واحدی نیست، بلکه تعریفی نامحدود است که از دست دادن حافظه و زوال شناختی ناشی از آسیب‌دیدگی سلول‌‌های مغز را شامل می‌شود.
پی‌پی‌آی‌ها با هدف قرار دادن آنزیم‌های موجود در پوشش معده، اسید معده را کاهش می‌دهند. از این داروها برای ریفلکس مری و معده استفاده می‌شود. ریفلکس معده زمانی رخ می‌دهد که اسید و سایر محتویات درون معده از دریچه پایینی مری به مری باز می‌گردد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر این داروها را گاهی و بعد از خوردن کباب مصرف می‌کنید، نباید خیلی نگران باشید.
دکتر کاماکشی لاکشمینارایان، متخصص مغز و اعصاب دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه مینه‌سوتا و یکی از اعضای آکادمی نورولوژی آمریکا، در ایمیلی به سی‌ان‌ان نوشت: «این پژوهش ثابت نمی‌کند که داروهای ریفلکس اسید باعث زوال عقل می‌شوند، بلکه فقط به ارتباط آن‌ها اشاره میکند. برای رسیدن به نتیجه قطعی، به تحقیق گسترده‌تر با تعداد شرکت‌کنندگان بیشتر نیاز است.»
دکتر لاکشمینارایان و گروهش یافته‌های پژوهشی مبتنی بر جمعیتی از افراد را بررسی و تحلیل کردند که شامل ۵ هزار و ۷۱۲ نفر بین ۴۵ تا ۶۴ سال بود. این افراد در ابتدای پژوهش به زوال عقل مبتلا نبودند.
نزدیک به ۱۵۰۰ شرکت کننده، یعنی۲۶ درصد آن‌ها، در دوره این پژوهش پی‌پی‌آی مصرف می‌کردند.
محققان پس از بررسی سن، جنس، نژاد، و همچنین وضع سلامت شرکت‌کنندگان، مانند دیابت و فشار خون بالا، دریافتند که از بین ۴۹۷ نفری که در چهار سال و نیم داروهای پی‌پی‌آی مصرف کرده بودند، ۵۸ نفر به زوال عقل مبتلا شدند.
محققان در افرادی که کمتر از چهار سال و چهار ماه دارو مصرف کرده بودند خطر بیشتری پیدا نکردند.
البته این پژوهش محدودیت‌هایی داشت. یکی اینکه شرکت‌کنندگان فقط یک بار در سال سنجش می‌شدند. دیگر اینکه مشخص نبود مصرف‌کنندگان داروی پی‌پی‌آی را با تجویز پزشک مصرف کردند یا خیر.
برخی از پژوهش‌ها حاکی از ارتباط مصرف داروهای رفلکس معده با کمبود ویتامین ب۱۲ است. کمبود این ویتامین با اختلال تفکر و حافظه ضعیف مرتبط است.
مهارکننده‌‌های پمپ پروتونی می‌توانند آنزیم‌های مغز را تغییر دهند. بدین ترتیب، تجمع پروتئینی به نام آمیلویید در مغز، که جزئی مهم در بیماری آلزایمر است، پاک می‌شود.
دکتر لاکشمینارایان توصیه میکند افرادی که بیش از چهار سال از پی‌پی‌آی استفاده کردهاند بهتر است به پزشک مراجعه کنند و داروی جایگزین دیگری مصرف کنند.
او گفت: «قطع ناگهانی این دارو عوارض بدتری خواهد داشت.»
متخصصان تاکید می‌کنند که افراد مبتلا به ریفلکس معده در معرض خطر بیماری جی‌ای‌آر‌دی (GERD) قرار دارند که به خون‌ریزی شدید گوارشی یا سرطان مری منجر می‌شود.
تغییر در رژیم غذایی و پرهیز از خوردن وعده‌های غذایی دیروقت به کاهش مصرف پی‌پی‌آی کمک میکند. اضافه‌وزن نیز می‌تواند عامل برگشت اسید معده باشد. بنابراین، کاهش وزن می‌تواند به کاهش عوارض کمک کند.
دکتر لاکشمینارایان می‌گوید: «توصیه ما این است که بیماران در مورد داروهایشان با پزشک مشورت کنند و در صورتی که داروهای بدون نسخه مصرف می‌کنند، به پزشک اطلاع دهند.»
