بنا به گزارش سی‌ان‌ان، شی‌ جین‌پینگ، رهبر چین، روز سه‌شنبه در اقدامی غیر‌منتظره، از شرکت در گردهمایی تجاری گروه اقتصادی بریکس در آفریقای جنوبی صرف‌نظر کرد. او وزیر بازرگانی‌اش را به این نشست فرستاد تا به نام او علیه هژمونی آمریکا یک سخنرانی آتشینی ایراد کند.

شی جین‌پینگ روز دوشنبه برای شرکت در اجلاس سالانه بریکس‌ــ اقتصادهای نوظهور بزرگ‌ــ  وارد ژوهانسبورگ شد و قرار بود بعدازظهر سه‌شنبه در کنار رهبران هند، برزیل و آفریقای جنوبی در این مجمع سخنرانی کند؛ اما بدون هیچ اعلامیه رسمی یا توضیحی از سوی پکن، در این مراسم حاضر نشد و به جای او وانگ ونتائو، وزیر بازرگانی چین، بیانیه آماده‌شده او را قرائت کرد.

در این بیانیه، شی از جهان خواست تا از چشم‌بسته «به ورطه یک جنگ سرد جدید افتادن» خودداری کند.

در متن سخنرانی او بدون اشاره مستقیم به ایالات متحده آمده است: «برخی کشورها که برای حفظ هژمونی خود وسواس زیادی دارند، با فلج کردن بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه از مسیر خارج شده‌اند. این کشورها هر کشوری را که به‌سرعت در حال رشد است، مهار می‌کنند و هر کس که جلو بیفتد، با مانع‌تراشی این کشورها روبرو است. اما این کارها فایده‌ای ندارند.»

شی جین‌پینگ تنها رهبر غایب در مجمع تجاری بریکس بود و حتی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، که به دلیل حمله به اوکراین با حکم بازداشت بین‌المللی مواجه است و نتوانست حضورا به این اجلاس بپیوندد، به صورت مجازی در این اجلاس شرکت و سخنرانی کرد.

غیبت غافلگیرکننده رهبر چین توجه خبرنگاران حاضر در این نشست را جلب کرد و برای ناظران بلندمدت سیاست‌های خارجی چین سوالاتی پیش آورد. بانی گلاسر، مدیرعامل نشست، گفت: «بسیار غیرعادی است که رهبر چین در کشوری که میزبان یک نشست چندجانبه است‌ــ آن هم کشوری که چین حقیقتا روی آن سرمایه‌گذاری کرده است‌ــ حاضر شود و به مراسم افتتاحیه نیاید.»

برایان هارت، یکی از همکاران پروژه قدرت چین در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، گفت: «این کار شی‌ جین‌پینگ بسیار غیرمعمول است. به نظر می‌رسد عاملی مانع حضور شی در این نشست شده است. شاید یک حادثه سلامتی یا یک موضوع فوری بوده که به توجه خاص او نیاز داشته است. شاید هم شی به دلایل دیگری مانند تحولات مربوط به این نشست از حضور در آن صرف‌نظر کرده باشد.»

رسانه‌های دولتی و دیپلمات‌های چین درباره غیبت شی جین‌پینگ هیچ توضیحی ندادند و به گفته هارت، حتی تا آنجا پیش رفتند که کوشیدند غیبت شی را لاپوشانی کنند.

کارشناسان می‌گویند پکن احتمالا هرگز درباره غیبت شی جین‌پینگ توضیحی نخواهد داد.

با این حال خلاصه‌ای از سخنرانی از پیش آماده‌شده رهبر چین به صورت گسترده از طریق رسانه‌های دولتی این کشور منتشر شد.

حزب کمونیست چین خود را به توضیح درباره این مسئله که چرا وزیر خارجه این کشور عوض شد یا چرا رهبر این کشور از حضور در مجمع تجاری بریکس امتناع کرد، ملزم نمی‌داند. هارت تاکید می‌کند: «فقدان شفافیت پکن چندان عجیب نیست. وقتی صحبت از مسائل پرسنلی و حساس است، مقام‌های چینی جریان اطلاعات را به‌شدت مسدود می کنند.»

او در ادامه افزود: «رفتارهای غیرمتعارف مانند غیبت غیرمنتظره رهبر چین این نکته را یادآوری می‌کند که این کشور می‌تواند همچون یک جعبه‌سیاه باشد.»