در پی توافقی که دولت بایدن مایل است آن را «تفاهم» بنامد، رئیس‌جمهوری آمریکا موافقت کرد ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران را در اختیار جمهوری اسلامی بگذارد تا پنج شهروند آمریکایی زندانی در ایران آزاد شوند.

ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی، در مقاله‌ای که در نیویورک پست منتشر شده است به پیامدهای قانون‌گریزی دولت بایدن در دستیابی به این توافق می‌پردازد و معتقد است کنگره آمریکا باید وارد عمل شود.

گلدبرگ می‌نویسد بایدن با دور زدن کنگره برای اجتناب از مناقشه سیاسی، نه تنها تضمین می‌کند که شهروندان آمریکایی بیشتری گروگان گرفته می‌شوند، بلکه به «تروریسم» جمهوری اسلامی، حمایت نظامی از روسیه، افزایش ظرفیت هسته‌ای و سرکوب زنان ایران کمک مالی می‌کند.

جمهوری اسلامی آزاد خواهد بود تا به تعقیب مایک پمپئو، وزیر خارجه سابق، جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی، برایان هوک، فرستاده ویژه پیشین در امور ایران، و سایر آمریکایی‌ها ادامه دهد.

تهران می‌‌تواند به تامین پهپاد برای استفاده روسیه در جنگ اوکراین ادامه دهد و همچنان از طریق حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی به اسرائیل حمله کند.

جمهوری اسلامی حتی می‌تواند به غنی‌سازی اورانیوم تا آستانه تسلیحاتی، ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، تولید موشک‌های دوربردتر، جلوگیری از دسترسی بازرسان آژانس به سایت‌های هسته‌ای و ساخت تاسیسات زیرزمینی جدید ادامه دهد.

به نوشته گلدبرگ، تنها درخواست بایدن این است که غنی‌سازی اورانیوم از آستانه تسلیحاتی عبور نکند و پنج شهروند آمریکایی زندانی در ایران آزاد شوند.

به عقیده نویسنده، این توافق برای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، رویایی بود که به حقیقت پیوست.

از نظر هسته‌ای، ایران هیچ امتیازی نمی‌دهد و همچنان در حال افزایش ذخیره اورانیومش است فقط با سرعت کمتر؛ و در مورد پنج گروگان آمریکایی، جمهوری اسلامی برای «اخاذی‌های بعدی» ذخیره گروگان‌های آمریکایی‌اش را دوباره پر می‌کند.

در این بین، جمهوری اسلامی از میلیاردها دلار برای تامین مالی طیف وسیعی از فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌کند.

علاوه بر بیش از ۱۰ میلیارد دلاری که عراق اجازه پیدا کرده است بابت واردات برق به ایران بپردازد و ۶ میلیارد دلاری که اکنون آزاد شده است، گزارش‌ها حاکی از آن است که واشنگتن به تهران اجازه داده است با استفاده از حق برداشت ویژه، به ۷ میلیارد دلار در صندوق بین‌المللی پول دسترسی داشته باشد.

هم‌زمان، مقام‌های آمریکایی تایید کرده‌اند که اجازه افزایش صادرات نفت ایران به چین را داده‌اند که در ماه اوت سال جاری، بین ۱.۴ تا ۲.۲ میلیون بشکه در روز بوده است.

برآورد می‌شود این کاهش تحریم‌ها به‌معنای ۲۵ دلار افزایش درآمد سالانه باشد. اکنون نگاه جمهوری اسلامی به انتقال ۳ میلیارد دلار از ژاپن است.

گلدبرگ در ادامه می‌پرسد چگونه ممکن است چنین اتفاقی بدون جلسه یا رای‌ کنگره بیفتد؟ و در پاسخ می‌نویسد زیرا این توافق پنهانی صورت گرفت و کاخ سفید اصرار دارد که توافقی در کار نیست.

اگر کاخ سفید تایید می‌کرد که توافقی با ایران صورت گرفته است، بر اساس قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران مصوب سال ۲۰۱۵، لغو تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران ممکن نیست مگر اینکه کنگره در یک بازه زمانی ۳۰ روزه آن را بررسی کند و احتمالا چنین توافقی را رد می‌کند.

با توجه به کاهش محبوبیت بایدن در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، درگیری سیاسی در مورد توافق با جمهوری اسلامی مسئله‌ای است که مشاوران بایدن می‌خواهند از آن پرهیز کنند.

گلدبرگ معتقد است کنگره نباید از این سوءاستفاده آشکار از قدرت و قانون‌گریزی حمایت کند. او در ادامه توصیه می‌کند کمیته‌های نظارتی درخواست کنند تمام مدارک مرتبط با این مذاکرات پنهانی ارائه شوند، و مجلس نمایندگان قطعنامه مشترکی در رد این توافق جدید تصویب کند و چاک شومر، رهبر اکثریت سنا، را تحت فشار بگذارد که رای‌گیری برگزار کند.

نویسنده مقاله با اشاره به اینکه قانون جدیدی برای جلوگیری از آزادسازی مبالغ بیشتر نیز باید مدنظر قرار گیرد، می‌نویسد: «بایدن امنیت ملی را گرو گذاشته است که تا نوامبر آینده این حس کاذب را القا کند که صلح و آرامش هسته‌ای در تهران برقرار شده است، و کنگره نباید بگذارد که بایدن قسر در برود.»