بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، شامگاه شنبه شانزدهم سپتامبر (۲۵ شهریور) در واکنش به این خبر که جمهوری اسلامی مانع فعالیت یکسوم بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی شده است، این تصمیم را بهشدت محکوم کرد و هشدار داد که ایران تمام تعهداتش در راستای دستیابی به سلاح هستهای را نقض میکند.
به گزارش اورشلیمپست، در بیانیهای که دفتر نخستوزیری اسرائیل منتشر کرد، آمده است: «اسرائیل از اقدامهای ایران که ثابت میکند به نقض تمامی تعهداتش در قبال جامعه بینالمللی ادامه میدهد، شگفتزده نمیشود.»
این گفتهها پس از آن است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز شنبه در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران انتصاب چند بازرس این نهاد بینالمللی را که قرار است از تاسیسات غنیسازی اورانیوم بازرسی کنند، لغو کرده است.
او در ادامه، اقدام «نامتناسب و بیسابقه» ایران در ممنوعیت فعالیت بازرسان آژانس را محکوم کرد و نوشت که این بازرسان از مجربترین کارشناسان آژانس با دانش منحصربهفرد در زمینه فناوریهای غنیسازیاند و در تاسیسات غنیسازی ایران راستیآزمایی مهمی انجام دادهاند.
رافائل گروسی تصریح کرد که این تصمیم جمهوری اسلامی بر برنامهریزی و اجرای عادی فعالیتهای راستیآزمایی آژانس در ایران تاثیر میگذارد و با همکاریهایی که باید بین آژانس و تهران وجود داشته باشد، آشکارا در تضاد است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در مقابل، جمهوری اسلامی ادعا میکند این اقدام در تطابق با حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمانی بین ایران و آژانس صورت گرفته است.
اقدام ایران پس از آن صورت میگیرد که این هفته کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی درخواست همکاری فوری با آژانس از تهران را مطرح کردند. در این درخواست به موضوعهایی از جمله توضیح درباره آثار اورانیوم یافت شده در سایتهای اعلامنشده اشاره شده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به بیانیه رافائل گروسی، سه کشور اروپایی و آمریکا را به «زیادهخواهی» با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس و سوءاستفاده از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسیاش متهم کرد.
با این حال، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح کرد که معتقد است ایران بیش از حد واکنش نشان داده است. در بیانیه این سازمان آمده است: «با چنین تصمیمی، جمهوری اسلامی عملا حدود یکسوم از گروه اصلی باتجربهترین بازرسان آژانس را که برای ایران تعیین شدهاند، حذف کرده است.»
رافائل گروسی در سخنرانی آغازین نشست فصلی شورای حکام در روز دوشنبه نیز گفته بود که جمهوری اسلامی ایران به توافق چهارم ماه مارس با آژانس بهطور کامل عمل نکرده است و او نمیتواند صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران را تضمین کند.
تصمیم تازه جمهوری اسلامی در شرایطی است که به باور برخی از کارشناسان، بنبست غرب با ایران بر سر فعالیتهای هستهای این کشور ممکن است مذاکرات محرمانه بین تهران و واشنگتن را تحت تاثیر قرار دهد؛ مذاکراتی که آمریکا صریحا درباره آن اظهارنظر نکرده است، اما به گفته منابع آگاه، همچنان ادامه دارند.
تهران اگرچه بر اساس برخی گزارشها اندکی از سرعت غنیسازی اورانیوم کاسته است، همچنان به برنامه هستهایاش ادامه میدهد؛ آن هم در شرایطی که قدرتهای غربی میگویند فعالیت هستهای ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد.
هفته گذشته، تزاچی هانگبی، رئیس شورای امنیت ملی اسرائيل، تهدید کرد تلآویو علیه غنیسازی اورانیوم بالای ۶۰ درصد ایران اقدام میکند. او گفت که غنیسازی اورانیوم در سطح بالای ۶۰ درصد به معنی اعتراف ایران به منظور تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای است و اسرائیل جلو آن میایستد.
این مقام اسرائیلی خاطرنشان کرد که ایران بهتازگی در زمینه غنیسازی اورانیوم به مرز ۸۳.۷ رسیده، اما ادعا میکند که ناخواسته و اشتباه بوده است. او افزود: «چنین اقدامهایی هرگز تصادفی نیستند؛ این در واقع ادامه سیاست جمهوری اسلامی ایران است.»
مقامهای دولت اسرائیل بارها در مورد پیشرفت تواناییهای ایران برای تولید سلاح هستهای هشدار دادهاند. بنا به گزارشی از آسوشیتدپرس در ماه مه و ارزیابیهای چندین اندیشکده، جمهوری اسلامی ایران در حال ساخت تاسیسات هستهای جدیدی در اعماق زمین در اطراف نطنز است؛ موضوعی که کارشناسان میگویند میتواند تهدیدهای جدیدی برای اسرائیل، ایالات متحده و غرب ایجاد کند.