دولت برزیل تصمیم گرفته است در شرایط و روند اعطای ویزای بشردوستانه به مهاجران افغان تغییراتی اعمال کند. بر اساس گزارشی که آژانس خبری برزیل منتشر کرده است، درخواست صدور ویزای بشردوستانه موقت تنها از طریق سفارتخانه‌های این کشور در تهران و اسلام‌آباد در ایران و پاکستان امکان‌پذیر است.

 پیش از این سفارتخانه‌های برزیل در روسیه، ترکیه، قطر و امارات متحد عربی نیز برای افغان‌ها ویزای بشردوستانه صادر می‌کردند. دولت برزیل می‌گوید صدور ویزا برای افرادی که سقوط دولت جمهوری در افغانستان زندگی آنان را با خطر روبرو کرده، همچنان ادامه دارد اما این کشور تنها به افرادی ویزای بشردوستانه می‌دهد که ثابت کنند جانشان در حکومت طالبان در خطر است.

تغییر دیگر در این رابطه در نظر گرفتن ظرفیت پناهگاه‌های پذیرش مهاجران افغان در برزیل است. یعنی از این پس، دولت برزیل بنا بر ظرفیت‌های موجود برای افغان‌ها ویزا صادر می‌کند. این مقررات جدید از دوم اکتبر اجرایی می‌شوند و تا آخر دسامبر ۲۰۲۴ اعتبار دارند. این ویزا دو دوره‌ دارد؛ یک دوره ۱۸۰ روزه موقت و یک دوره دو ساله برای اقامت افغان‌ها در برزیل.

افغان‌ها پس از ورود به برزیل، ۹۰ روز مهلت دارند که به اداره پلیس فدرال مراجعه کنند و کارت ملی ثبت مهاجرت بگیرند. دولت برزیل اعلام کرده است که مدارک موردنیاز همان‌هایی‌اند که در گذشته درخواست می‌شدند.

دولت برزیل گزینه اقامت نامحدود را هم برای افغان‌ها باز گذاشته است؛ به این شرط که تا ۹۰ روز پس از ورود، درخواست اقامت دائم بدهند. مهاجران افغان باید امکانات کار و میزان حقوقشان را هم مشخص کنند و سابقه کیفری نداشته باشند. در صورت دریافت اقامت دائم برزیل، شهروند افغانستان از حالت مهاجر خارج می‌شود و امتیازهای پذیرش بشردوستانه را از دست می‌دهد.

دولت برزیل از سپتامبر ۲۰۲۱ و در پی سقوط دولت جمهوری در افغانستان، برنامه اعطای ویزای بشردوستانه به افغان‌ها را آغاز کرد. به گفته دولت برزیل، از سپتامبر ۲۰۲۱ تا آخر اوت ۲۰۲۳، حدود ۱۲ هزار ویزای بشردوستانه برای افغان‌ها صادر شده است. اما تعداد افغان‌های واردشده به برزیل بیشتر از ظرفیت سرپناه‌هایی است که این کشور برای آنان در نظر گرفته است. به همین دلیل تعدادی از افغان‌ها هفته‌های متوالی در فرودگاه منتظر پیدا کردن سرپناه می‌مانند.

از طرفی تعدادی از شهروندان افغانستان که اقامت برزیل را گرفته‌اند، می‌گویند هرچند بخشی از مشکلاتشان حل شده است، از آنجا که این کشور نیز با فقر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، کار پیدا کردن برای افغان‌ها چندان ساده نیست.

برخی افغان‌ها هم از ویزای بشردوستانه برزیل برای رفتن به آمریکا و کانادا استفاده می‌کنند. طی دو سال گذشته صدها خانواده افغان پس از دریافت ویزای بشردوستانه برزیل و رسیدن به این کشور، تلاش کردند به طور غیرقانونی خود را به آمریکا و از آنجا به کانادا برسانند.

این مسیر طولانی و به‌شدت ‌خطرناک است و از رنج و درد مهاجران برای رسیدن به آمریکا و کانادا گزارش‌های زیادی منتشر شده است. دولت آمریکا نیز به‌صراحت اعلام کرده است آن دسته از مهاجران افغان را که از طریق مکزیک وارد خاک آمریکا شود، به عنوان پناهجو نخواهد پذیرفت. با این حال روند حرکت افغان‌ها به سوی آمریکا از طریق مرز مکزیک ادامه دارد.