نازنین زاغری‌رتکلیف، شهروند دوتابعیتی که پس از تحمل شش سال حبس در جمهوری اسلامی، اسفند ۱۴۰۰ در قبال پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی دولت بریتانیا به ایران آزاد شد، به «مبارزه بی‌باکانه نرگس محمدی برای آزادی» ادای احترام کرد.

به گزارش رویترز، نازنین زاغری که پیش از این با نرگس محمدی هم‌سلولی بود، در واکنش به اعطای جایزه صلح نوبل به این فعال حقوق زنان گفت: «بسیار هیجان‌زد‌ه‌ام. فکر می‌کنم اعطای این جایزه می‌تواند به روشن کردن وضعیت اسف‌بار زنان ایرانی کمک کند. اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس قدردانی بزرگی از مبارزه زنان در ایران است و به نظر من، او نمادی از همه بی‌عدالتی‌هایی است که در ایران بر زنان می گذرد.»

اسکای نیوز سخنان نازنین زاغری در کنفرانس زنان کارگر در لیورپول را بازتاب داد و نوشت که او یک بار دیگر از تعلل دولت بریتانیا برای پرداخت بدهی به ایران در ازای آزادی‌اش انتقاد کرد.

در طول دوران حبس نازنین زاغری، پنج وزیر امور خارجه در بریتانیا روی سر کار آمدند؛ فیلیپ هاموند، بوریس جانسون، جرمی هانت، دومینیک راب و لیز تراس. جمهوری اسلامی در نهایت در دوران لیز تراس، نازنین زاغری و انوشه آشوری را در ازای دریافت ۴۰۰ میلیون پوند، آزاد کرد.

لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا در زمان آزادی نازنین زاغری، بدهی لندن به تهران را «بدهی قانونی» خواند که به گفته او، دولت می‌خواهد آن را بپردازد. او پیش از آزادی نازنین زاغری تاکید کرده بود که مقام‌های ایران را برای بازگرداندن همه شهروندان بریتانیایی محبوس در ایران زیر فشار می‌گذارد.

نازنین زاغری در کنفرانس زنان حزب کارگر در لیورپول با یادآوری این اتفاق‌ها گفت: «من از کشوری آمده‌ام که زنان تقریبا هیچ نقشی در سیاست ندارند و خودم هم قربانی سیاست‌های مردانه بودم. افرادی که آینده من را تعیین کردند‌ــ به غیر از لیز تراس‌ــ همه مرد بودند. من این احساس را دارم که لیز تراس به شکل دیگری به مشکل من نگاه کرد؛ شاید چون او مادری با دو فرزند بود. می‌دانم که تصمیم او بر اساس سال‌ها بحث و گفت‌وگو و ارتباطات سیاسی بود اما فکر می‌کنم او از زاویه متفاوتی به مشکل من نگاه کرد که سیاستمداران مرد آن نگاه را نداشتند.»

او در ادامه افزود: «من با لیز تراس بسیار عصبانی صحبت کردم و از این موضوع احساس بدی دارم. او سه ماه قبل از آمدنم به خانه در روز تولدم با من تماس گرفت و من با او مهربان نبودم. شاید به دلیل آنکه فکر می‌کردم حمایت او هم مانند وزیران قبلی است و به عملی منتهی نمی‌شود.»

نازنین زاغری در پاسخ به این سوال که چه چیزی او را در دوران زندان نگه داشت، به همبستگی میان زنان زندانی اشاره کرد. او که ۹ ماه در سلول انفرادی بود، توضیح داد که چگونه دیدن زنانی که با وجود مدت‌ طولانی بازداشت هنوز می‌توانستند بخندند و معاشرت کنند، به او قدرت داد با سختی‌ها کنار بیاید.

او گفت: «در زندان همه ما با هم در آنجا بودیم. همه ما یک روز در میان ۱۰ دقیقه تماس تلفنی داشتیم، همه ما وعده‌های غذایی یکسانی داشتیم، همه باید بند را تمیز می‌کردیم. وضعیت مالی یکسانی داشتیم، با هم غذا می‌خوردیم، با هم حرف می‌زدیم و به همدیگر کمک می‌کردیم.»

نازنین زاغری گفت: «من یک فرزند خردسال دارم و او هر روز منبع الهام من بود و باعث می‌شد بخواهم برای او یک مادر عاقل قوی باشم. در عین حال فکر کردن به اینکه کارزارهایی برای آزادی من در جریان است، به من قدرت می‌داد.»

او تاکید کرد: «حمایت دولت‌های خارجی از شهروندانشان یک گام بسیار بزرگ برای جلوگیری از سایر بازداشت‌های ناعادلانه، شکنجه و گروگان‌گیری خواهد بود. شش ماه پس از بازداشت من کاملا مشخص بود که چه کاری باید انجام شود تا به خانه برگردم. اما دولت پنج سال و نیم طول داد تا کاری را که در ابتدا باید انجام می‌داد، انجام دهد. حقوق من نقض شده بود در حالی که شش ماه طول کشید تا سازمان ملل تشخیص دهد که من غیرقانونی بازداشت شده‌ام.»

در ادامه این نشست، دیوید لامی، سیاستمدار ارشد بریتانیایی، تاکید کرد که قرار است برنامه‌های حزبش درباره پیشگیری از بازداشت‌های خودسرانه و محافظت بیشتر از شهروندان بریتانیا به‌زودی اعلام شود.

این نماینده حزب کارگر افزود: «اغلب تلاش‌های دولت برای آزادی اتباع بریتانیایی که ناعادلانه در خارج از کشور بازداشت شده‌اند، تصادفی، ناهماهنگ و فاقد شفافیت بوده است. ما خوشحال‌ایم که اکنون نازنین زاغری در جمع ما است، اما به این یادآوری غم‌انگیز که هنوز برخی از شهروندان ما در انتظار اجرای عدالت‌اند، همچنان نیاز داریم»

آزادی نازنین زاغری پس از آن روی داد که دولت بریتانیا با پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی این کشور به جمهوری اسلامی موافقت کرد. این مبلغ به یک قرارداد بین دو کشور در سال ١٩٧٠ بازمی‌گردد؛ زمانی که محمدرضا شاه پهلوی طی قراردادی تجهیزات نظامی از بریتانیا خرید، اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ این قرارداد به حالت تعلیق درآمد.

پس از آزادی نازنین زاغری، سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقام‌های حکومت ایران با سلب آزادی او و مرتبط کردن وضعیتش با مناقشات مالی با دولت بریتانیا، مرتکب جرم شده‌ و گروگان‌گیری کرده‌ است و دولت بریتانیا باید با استانداردهای بین‌المللی دادرسی عادلانه، افراد مظنون به ارتکاب جرم را محاکمه کند.

هفته گذشته نیز ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، با انتشار یادداشتی به آزادی گروگان‌های ایرانی آمریکایی اشاره کرد و نوشت: «آزادسازی اخیر گروگان‌ها نشان می‌دهد که برای مقابله با سیاست گستاخانه ایران در دستگیری افراد باید بیشتر ‏تلاش کنیم»‏.

او تاکید کرد: «سیاست دولت بریتانیا و دولت‌های دیگر هنوز هم این است تا زمانی که بتوانند بر این موارد سرپوش بگذارند. هنوز هم سوءاستفاده را بی‌اهمیت جلوه می‌دهند. حتی زمانی که به‌طور قانونی واژه «گروگان» به کار برده می‌شود، از آن استفاده نمی‌کنند. تعجبی ندارد که این مشکل همچنان ادامه دارد. از زمان آزادی نازنین بیش از ۳۰ تبعه خارجی در ایران دستگیر شده‌اند.»