خطر نابودی و فاجعه زیستمحیطی، جنگلهای هیرکانی را در شمال ایران در معرض تهدید فزاینده قرار داده است. تا پیش از این، کنشگران محیط زیست نگران قطع درختان و تخریب جنگلهای هیرکانی بودند، اما در سالهای اخیر، گزارشهای میدانی آشکار کردهاند که افزون بر تخریب، خطر تبدیل شدن به زبالهدانی هم این پهنه سبز را تهدید میکند؛ زیرا فقط در بخشی از این جنگل، روزانه ۳۰۰ تن زباله تخلیه میشود.
ساکنان محلی میگویند که خودروهای حمل زباله بابل و هفت شهر اطراف آن، هر روز زبالهها را بار میزنند و با عبور از مناطق بکر در قلب جنگلهای هیرکانی، در سایت زباله انجیلسی تخلیه میکنند.
به گفته آنان، شروع بارانهای سیلآسای پاییزی، جنگلهای هیرکانی را در معرض تخریب بیشتری قرار داده است، زیرا در نتیجه بارشها، شیرابههای زبالهها چند برابر و به شکل انبوه در پهنه سبز هیرکانی سرازیر شدهاند.
روستای انجیلسی، از روستاهای بالادست بخش بابلکنار، در جنوب شهر بابل واقع است. خبرگزاری دولتی ایرنا در گزارشی تایید کرد که «طبیعت بکر این روستا هر روز میزبان ۳۰۰ تن زباله از شهرهای بابل، امیرکلا، گلوگاه، مرزیکلا، زرگرشهر، خوشرودپی و گتاب است و امروزه این طبیعت با بوی متعفن، دیگر آن حال و هوای گذشته را ندارد».
بر مبنای این گزارش، از مجموع ۱۵۰ مترمکعب شیرابه تولیدی زبالههای سایت انجیلسی، فقط ۴۰ مترمکعب آن تصفیه، و باقی آن در طبیعت رها میشود. این موضوع نگرانی ساکنان محلی و فعالان محیط زیست را برانگیخته است.
شهرداری بابل مدعی است که برای تصفیه شیرابههای سایت انجیلسی دستبهکار شده و در مرحله انتخاب پیمانکار است، اما اهالی منطقه و کنشگران محیط زیست تاکید دارند که در نتیجه این روند طولانی، طبیعت بکر منطقه تخریب شده و سلامت شهروندان به خطر افتاده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اهالی روستای انجیلسی میگویند که در نتیجه سرازیر شدن شیرابهها در قلب جنگل و چراگاههای دامها، درختان هیرکانی خشک، و زمینه آلودگی فراوردههای دامی و گوشتی ایجاد میشود.
احمد ادیبی، عضو شورای روستای انجیلسی، نیز درباره «عمق فاجعه» سرازیر شدن شیرابهها در جنگلهای هیرکانی هشدار داد و گفت که زندگی اهالی این روستا و روستاهای مجاور سخت شده و درختان جنگل هم به مرور در حال از بین رفتناند.
او با بیان اینکه سایت انجیلسی دیگر ظرفیت زباله بیشتر ندارد، گفت که تمام کارشناسان محیط زیست و چهرههای دانشگاهی درباره خطر نفوذ این شیرابهها به سفرههای زیرزمینی هشدار دادهاند.
سایت زباله انجلیسی در ۱۳۷۷ خورشیدی راهاندازی شد. نخست قرار بود روزانه ۷۰ تن زباله در این سایت تخلیه شود؛ مشروط به اینکه عملیات بازیافت زبالهها هم روزانه در این سایت انجام شود. اما این شرط خیلی زود فراموش شد و میزان زبالههایی که به سمت سایت انجلیسی سرازیر میشد، هر سال افزایش یافت.
جنگلهای هیرکانی با پیشینهای بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال، نزدیک به ۸۵۰ کیلومتر از کنارههای جنوبی دریای خزر را در شمال ایران پوشش میدهند. تنوع بیمانند گونههای گیاهی و جانوری، از ویژگیهای ممتاز جنگلهای هیرکانی است.
گونههای جانوری جنگلهای هیرکانی، از جمله پرندگان این پهنه سبز، در معرض آلودگی، بیماری و آفتهای ناشی از زبالههای سایت انجلیسی قرار گرفتهاند و خطر مرگومیر آنان را تهدید میکند، زیرا از این زبالهها تغذیه میکنند.
کشاورزان و دامداران منطقه نیز تاکنون بارها در گفتوگو با رسانهها، به نابودی زمینهای زراعی و مرگومیر دامها در نتیجه آلودگیهای ناشی از این سایت زباله اعتراض کردهاند.
در سالهای گذشته، مسئولان جمهوری اسلامی ایران به تناوب وعده حل معضل سایت زباله انجلیسی و انتقال آن را دادهاند، اما تاکنون اقدام موثری در این زمینه انجام نشده و اینک با تخلیه روزانه صدها تن زباله، سرازیر شدن شیرابهها و چند برابر شدن میزان آنها در نتیجه بارندگیها، بحران زیستمحیطی در منطقه فراگیر شده است.
ابعاد فاجعه هنگامی گستردهتر میشود که بدانیم افزون بر انجلیسی، وجود سایتهای زباله دیگری، از جمله پل سفید، آلاشت و زیراب شیرگاه در سوادکوه، نیز پهنه سبز هیرکانی را تهدید میکند.