یک هفته تا پایان مهلتی که دولت پاکستان برای اخراج بیش از یک میلیون مهاجر افغان بدون مدرک مشخص کرده، باقی مانده است. مهاجران افغان مقیم پاکستان با ابراز نگرانی می‌گویند که با اخراج اجباری، بسیاری از افرادی که تحت تعقیب طالبان‌اند، با خطر بازداشت، زندانی شدن و حتی قتل و ترور مواجه‌اند.

طاهر سدید، خبرنگار افغان مقیم پاکستان، به ایندیپندنت فارسی گفت حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار مهاجر افغان در این کشور فاقد اسناد قانونی اقامت‌اند و همه آنان در معرض اخراج اجباری قرار دارند.

سدید تاکید کرد: «بسیاری از افرادی که در دو سال گذشته از افغانستان به پاکستان پناه آوردند، تحت تعقیب طالبان‌اند و در صورت اخراج با خطر بازداشت و زندان مواجه‌اند.»

سدید افزود که خبرنگاران، فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر، نظامیان و کارکنان دولت پیشین افغانستان از جمله کسانی‌اند که طی دو سال گذشته، با روادید وارد پاکستان شده‌اند، اما با پایان اعتبار قانونی، نتوانسته‌اند روادید خود را تمدید کنند. سدید در ادامه افزود که درخواست تمدید روادید خودش سه بار از طرف وزارت کشور پاکستان رد شده است. طاهر سدید در تیر ماه امسال به دست پلیس پاکستان بازداشت و پس از چند ساعت حبس، با کمک خبرنگاران پاکستانی آزاد شد.

سدید افزود که بسیاری از خبرنگاران و مهاجران افغان که روادیدشان تمدید نشده است، در معرض خطر اخراج اجباری و افتادن به دست طالبان قرار دارند.

 از سوی دیگر، این خبرنگار افغان معتقد است که کارزار اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان، با هماهنگی رژیم طالبان انجام شده است، چون این گروه می‌خواهند به جهان نشان دهند که افغان‌های مهاجر به افغانستان بازمی‌گردند و این نشانه‌ای از شکل‌گیری ثبات در این کشور است.

وزارت کشور پاکستان اوایل اکتبر اعلام کرد که همه مهاجران افغان که به صورت غیرقانونی در این کشور زندگی می‌کنند باید تا اول نوامبر به شکل داوطلبانه پاکستان را ترک کنند. این وزارتخانه هشدار داد که از اول نوامبر، روند بازداشت و اخراج افرادی که از این دستور پیروی نمی‌کنند آغاز خواهد شد.

به دنبال صدور این هشدار، شماری از سازمان‌های حقوق بشری از جمله سازمان ملل متحد از دولت پاکستان خواستند که در تصمیم خود بازنگری کند، چون وضعیت برای بازگشت شماری از مهاجرانی که به دلایل مختلف از افغانستان فرار کرده‌اند مساعد نیست.

سازمان عفو بین‌الملل، در چهارم اکتبر، در بیانیه‌ای گفت دولت پاکستان باید روند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند. در بیانیه این سازمان آمده است: «افغان‌های ساکن پاکستان از آزار و شکنجه طالبان گریخته‌اند. آن‌ها برای ثبت نام به‌عنوان پناهنده در پاکستان باید فرآیندهای سختی را پشت سر بگذارند و زندگی بسیار پرمخاطره‌ای دارند. بازگشت اجباری به افغانستان می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر جدی قرار دهد.»

همچنین، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، از دولت پاکستان خواست روند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند. اما با وجود این واکنش‌ها، دولت پاکستان هنوز پاسخ مثبتی نداده است و بر اخراج مهاجرانی که فاقد اسناد و مدارک اقامت‌اند، تاکید دارد.

بیشتر افغان‌هایی که در دو سال گذشته به افغانستان پناه برده‌اند و مهلت روادید اقامتشان پایان یافته است، به دفتر پناهندگان سازمان ملل متحد و سفارت‌خانه‌های کشورهای غربی درخواست پناهندگی داده‌اند و همچنین پرونده شماری از آن‌ها که در گذشته با سازمان‌ها و کشورهای غربی کار کرده‌اند در جریان است. اخراج اجباری این افراد، ضمن اینکه می‌تواند زندگی آن‌ها را با خطر مواجه کند، ممکن است روند دسترسی آن‌ها به پرونده پناهندگی را مسدود کند.

با فروپاشی دولت جمهوری افغانستان، بسیاری از نظامیان و کارکنان دولت پیشین، فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و منتقدان طالبان، از ترس هدف قرار گرفتن از طرف طالبان به کشورهای مختلف از جمله ایران و پاکستان پناه بردند. در ماه‌های اخیر، روند اخراج اجباری افغان‌ها از هر دو کشور تشدید شده است و گزارش‌هایی از بازداشت برخی افراد اخراج‌شده از این دو کشور در داخل افغانستان وجود دارد.

53649985_2379604498737363_6644926182053642240_n.jpg

طاهر سدید که سند اقامت ندارد و در پاکستان زندگی می‌کند، به‌شدت نگران اخراج به افغانستان است. او می‌گوید رژیم طالبان در مرزهای تورخم و اسپین بولدک، کمپ‌هایی برپا کرده‌اند و مدعی‌اند که از مهاجران افغان که از پاکستان به افغانستان باز می‌گردند، استقبال می‌شود. سدید افزود که طالبان افراد تحت تعقیب را حین ورود به افغانستان و در مرزها شناسایی و بازداشت می‌کنند، چون مشخصات این افراد از قبل نزد آن‌ها موجود است.

در ماه‌های اخیر، شماری از نظامیان دولت پیشین، به‌ویژه ساکنان مناطقی که در آنان جبهه‌های ضدطالبان به‌ویژه جبهه مقاومت ملی افغانستان فعالیت دارد، در مرز اسلام‌قلعه و حین ورود به افغانستان بازداشت و زندانی شده‌اند.

ارقام دقیقی از شمار مهاجران افغان در ایران و پاکستان وجود ندارد، اما برخی سازمان‌های بین‌المللی فعال در امور مهاجران، از جمله دفتر امور پناهندگان سازمان ملل متحد، شمار افغان‌های ساکن ایران را ۲ میلیون ۶۰۰ هزار نفر و افغان‌های ساکن پاکستان را ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر می‌دانند. مسئولان دولتی در ایران و پاکستان، شمار مهاجران افغان مقیم این کشورها را خیلی بیشتر از این آمار اعلام کرده‌اند. مقام‌های جمهوری اسلامی ایران ارقام مهاجران افغان ساکن این کشور را تا ۶ میلیون نفر و مقام‌های دولت پاکستان افغان‌های ساکن این کشور را تا ۴ میلیون نفر برآورد کرده‌اند.