مهلت دولت پاکستان برای خروج داوطلبانه مهاجران افغان از این کشور با آغاز ماه نوامبر در نیمه‌شب سه‌شنبه به پایان رسید. با این حال مقام‌های دولت پاکستان ۲۴ ساعت دیگر به مهاجران افغان مهلت دادند تا خود را به مرزها برسانند وگرنه بازداشت خواهند شد.
این اقدام دولت پاکستان انتقادهای شدید سازمان‌های حقوق بشری را در پی داشت. کارشناسان سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای این اقدام دولت پاکستان را زمینه‌ساز قرار دادن افراد در معرض آسیب‌های جدی از جمله نقض حقوق بشر و تجاوز خواندند. در همین حال سازمان عفو بین‌الملل نیز اخراج اجباری و یک‌باره مهاجران افغان از پاکستان را نکوهش کرد و از دولت پاکستان خواست به تعهدات حقوقی و بین‌المللی‌اش از جمله اصل بازنگرداندن و توقف سرکوب و آزار پناهجویان افغان پایبند باشد.
بر اساس تصمیم دولت پاکستان، برخورد جدی با مهاجران فاقد مدارک اقامت قانونی که تا اول نوامبر از این کشور خارج نشده‌اند باید از ساعات ابتدایی روز چهارشنبه اول نوامبر آغاز شود اما مقام‌ها در استان‌های مختلف پاکستان اعلام کردند کسانی که تا پایان روز چهارشنبه خود را به مرزها برسانند هم می‌توانند بدون برخورد قهری از این کشور خارج شوند؛ اما کسانی که تا پایان این مهلت به مرزها نرسیده باشند، بدون استثنا بازداشت و به مراکز نگهداری منتقل خواهند شد.
سرفراز بوگتی، وزیر کشور پاکستان، روز سه‌شنبه در یک نشست خبری گفت که به مسئولان دستور داد با مهاجران افغان در بازداشتگاه‌ها رفتار محترمانه داشته باشند و رعایت حال زنان، کودکان و سالمندان را بکنند. او این ادعا را در حالی مطرح کرد همزمان با نشست خبری او، پلیس پاکستان در حال تخریب خانه‌ها یا در واقع کمپ‌های مهاجران افغان در حاشیه اسلام‌آباد بود و مهاجران سراسیمه در میان آوارها به دنبال اموالشان می‌گشتند.
مهاجران افغان در جست‌وجوی وسایلشان در میان آوار به‌جامانده از خانه‌های ویران‌شده‌شان با بولدوزرــ AFP
کارشناسان سازمان ملل خواستار لغو تصمیم اخراج اجباری مهاجران افغان شدند
تصمیم دولت پاکستان درباره اخراج مهاجران غیرقانونی افغان که گفته می‌شود تعدادشان به ۱.۴ میلیون نفر می‌رسد، سوم اکتبر اعلام شد و کمتر از یک ماه به مهاجران فرصت داده شد این کشور را ترک کنند. هرچند دولت پاکستان اعلام کرد پس از پایان مهلت، بازداشت و زندان در انتظار کسانی خواهد بود که این کشور را ترک نکرده‌اند، در دو هفته اخیر نیز خبرهای متعددی از حمله پلیس به خانه‌ها و بازداشت مردم در شهرها و بازارها گزارش شده است.
در همین حال، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در افغانستان، و برخی دیگر از گزارشگران ویژه سازمان ملل روز چهارشنبه در یک بیانیه مشترک، از دولت پاکستان خواستند تصمیم اخراج مهاجران افغان را فورا متوقف کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این بیانیه آمده است: «ما از پاکستان می‌خواهیم که اصل مطلق و انحراف‌ناپذیر اخراج نکردن را رعایت کند و از اخراج گروهی و بازگرداندن اجباری جلوگیری کند.»
این کارشناسان درباره گزارش‌های موجود از بازداشت و برخورد غیرقانونی، سوءاستفاده و آزار و اذیت مهاجران از زمان اعلام تصمیم دولت پاکستان ابراز نگرانی کردند و گفتند که دولت پاکستان باید به «زنان، دختران، سالمندان و همچنین نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان، مدافعان حقوق بشر، فعالان جامعه مدنی و کارمندان رسانه‌ای و کسانی که بر اساس دلایل جنسیتی، مذهبی یا قومی ترسی موجه از آزار و اذیت دارند» اولویت بدهد و با آنان مدارا کند.
گزارشگران سازمان ملل تاکید کردند: «ممنوعیت بازگرداندن به‌صراحت در کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات ظالمانه که پاکستان یکی از اعضای آن است، گنجانده شده است.»
مهاجران افغان در حال خروج از مرز پاکستان به سمت افغانستان‌ــ AFP
«اخراج مهاجران افغان شکست دولت پاکستان و جامعه جهانی است»
در همین حال، دیپروس موچنا، مدیر ارشد سازمان عفو بین‌الملل، نیز در بیانیه این سازمان با تاکید از دولت پاکستان خواست تصمیم اخراج اجباری مهاجران افغان را لغو کند.
این سازمان از کشورهای جهان درخواست کرد در این وضعیت حساس، از پاکستان برای میزبانی از مهاجران افغان حمایت مالی کنند و مانع آزار و اذیت بیشتر این مهاجران شوند.
مدیر ارشد عفو بین‌الملل گفت: «جان و حقوق پناهندگان افغان به دلیل شکست دولت پاکستان و جامعه بین‌المللی در سهیم شدن در پذیرش مسئولیت حمایت از آن‌ها در خطر است. این قابل قبول نیست.»
سازمان عفو بین‌الملل درباره سرنوشت زنان و دخترانی که به افغانستان باز‌گردانده می‌شوند، هم شدیدا ابراز نگرانی کرد و گفت که آنان صرفا به دلیل جنسیتشان در افغانستان سرکوب شده و هدف نقض جدی حقوق بشر قرار گرفته‌اند. در این بیانیه آمده است: «برای اکثر قریب به اتفاق آن‌ها زندگی و تحصیل در پاکستان ممکن است تنها شانس برای تحصیل رسمی باشد.»
این سازمان درباره سرنوشت روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر، زنان معترض، هنرمندان و مقام‌های دولت سابق و پرسنل امنیتی در صورت بازگشت اجباری به افغانستان نیز ابراز نگرانی کرد و گفت که آنان بدون تردید در معرض آزار و اذیت و سرکوب طالبان قرار خواهند گرفت.
تصمیم دولت پاکستان مبنی بر اخراج مهاجران فاقد مدارک اقامت قانونی از این کشور، تاکنون با واکنش‌های زیادی مواجه شده است، از مقام‌های کشورهای جهان گرفته تا مقام‌های ارشد سازمان ملل و سازمان‌های حقوق بشری و حتی مقام‌های طالبان نیز این اقدام دولت پاکستان را نکوهش کردند و خواستار لغو آن شدند. اما وزیران دولت موقت پاکستان در یک ماه گذشته با سرسختی بر سر این تصمیم ایستاده‌اند و ارتش این کشور نیز اعلام کرده است که برای عملی کردن این تصمیم از هیچ تلاش برای کنترل وضعیت دریغ نخواهد کرد.
