رسانه‌های ازبکستانی نتیجه سفر هیئت ۴۵ نفره این کشور به کابل را دست یافتن به توافق بازرگانی به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار اعلام کردند. به گزارش کن‌نیوز، هیئت ازبکستان در سفر به کابل و دیدار با مقام‌های طالبان بر سر ایجاد سازوکار جدید برای اعطای ویزای تجاری ازبکستان و نیز قراردادهای تجاری به توافق رسیدند.

هم‌زمان با آغاز احداث بخش دوم کانال قوش‌تپه و تشدید نگرانی‌های ازبکستان در مورد کاهش آب آمودریا و ضررهای آن به اقتصاد ازبکستان، یک هیئت ۴۵ نفری به رهبری جمشید خواجه‌یوف، معاون نخست‌وزیر ازبکستان، در معیت وزرای کشاورزی، مدیریت آب، انرژی، سرمایه‌گذاری، صنعت و تجارت و حمل‌ونقل این کشور به کابل سفر کردند.

پیش از این، برخی مقام‌های ازبکستانی به رسانه‌ها گفته بودند که قرار است به‌زودی یک هیئت از ازبکستان برای بحث درباره استفاده از آب آمودریا در کانال قوش تپه به افغانستان بروند اما اکنون رسانه‌های ازبکستانی در گزارش‌ها از سفر هیئت دولت این کشور به کابل  به گفت‌وگو بر سر کانال قوش‌تپه هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند. با این حال، وزرای مدیریت آب و انرژی ازبکستان در ترکیب هیئت حضور دارند.

هیئت اعزامی ازبکستان روز سه‌شنبه ۹ آبان در ارگ کابل با مقام‌های طالبان از جمله ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر این گروه، و برخی وزرای رژیم طالبان دیدار کردند. گفته می‌‎‌‌‌شود در این ملاقات‌ها به تقویت فرصت‌های اقتصادی میان افغانستان و ازبکستان پرداخته شد و در مورد سازوکارهای جدید به منظور تسهیل صدور ویزای ازبکستان برای سرمایه‌گذاران افغان توافق‌هایی صورت گرفت.

به گزارش رسانه کن‌نیوز ازبکستان، در این نشست «به‌ویژه خاطرنشان شد که وزارت سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان برای افزایش حجم تجارت متقابل به سه میلیارد دلار در آینده نزدیک، نقشه راه تهیه کرده است».

بر اساس گزارش‌ها، یک نمایشگاه محصولات ازبکستانی در کابل گشایش یافت و هیئت ازبکستانی برای برپایی نمایشگاه محصولات افغانستان در ازبکستان اعلام آمادگی کرد.

نکته مهم‌تر در این سفر توافق بر سر صادرات و واردات بین دو کشور به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار است. این توافق در حالی صورت گرفت که ازبکستان دولت طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد و بر سر آب و نیز گسترش تروریسم از افغانستان نگرانی‌هایی دارد. با این حال این توافق میان وزیران دولت ازبکستان و مقام‌های خودخوانده طالبان نهایی شد.

روابط تجاری ازبکستان و طالبان بلافاصله پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان آغاز شد. ازبکستان از نخستین کشورهای آسیای میانه بود که با ارسال نماینده ویژه‌ به کابل با طالبان رابطه برقرار کرد و در دو سال گذشته مراودات تجاری و ترانزیتی زیادی با افغانستان تحت سلطه این گروه داشت. این کشور در حالی که هنوز دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است، دیپلمات‌های طالبان را در سفارت افغانستان در تاشکند پذیرفت.

اکنون موضوع بزرگ مورداختلاف میان طالبان و ازبکستان موضوع آمودریا است. زیرا این رود از مهم‌ترین منابع آبی ازبکستان است و به علاوه تولید انرژی، هزاران هکتار کشتزارهای پنبه ازبکستان که بخش مهم اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهند، با آب آمودریا سیراب می‌شوند.

طالبان در دو سال گذشته با شدت و سرعت کار احداث کانال قوش‌تپه به طول ۲۸۵ کیلومتر را آغاز کردند تا از طریق آن بخش زیادی از آب آمودریا از شهرستان کلدار استان بلخ به شهرستان اندخوی استان فاریاب برسد و هزاران هکتار زمین کشاورزی را در مسیر آبیاری کند.

پیش از این، شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، در نشست‌های متعدد درباره احداث کانال قوش‌تپه و کمبود آب در آسیای میانه ابراز نگرانی کرده و گفته بود که طالبان باید به گفت‌وگوهای آب در منطقه فراخوانده شوند. با این حال، مقام‌های طالبان از جمله وزیر دفاع و وزیر انرژی و آب طالبان گفتند که افغانستان هیچ معاهده‌ای بر سر آب آمودریا ندارد و استفاده از این آب حق مسلم افغانستان است.