طی هفتههای گذشته، ماموران امر به معروف و نهی از منکر هر روز با دستی بازتر و اختیارات بیشتر، برای زنان در ایران مزاحمت ایجاد کردهاند و از برخورد توام با خشونت، تصویربرداریهای غیرقانونی، پلمب واحدهای صنفی و برخورد مسئولان دانشگاهها با دانشجویان هر روز گزارشهایی وجود دارد.
در اقدامی جدید، ماموران امر به معروف دوربینهایی روی سهپایه مقابل ورودیهای مترو قرار داده و با این کار مزاحمت و رعب و وحشت جدید ایجاد کردهاند؛ اقدامی که درگیری لفظی میان مردم و این ماموران را هم تشدید کرده است.
عباس کرمیراد، رئیس پلیس مترو تهران، روز دوشنبه، ۱۵ آبانماه، از بازداشت سه زن به اتهام «ضرب و جرح» یک آمر به معروف در یکی از ایستگاههای مترو خبر داد. او این آمر به معروف را «بانوی مسافر آمر به معروف» نامید اما به اقدامهای این زن و حکم قضایی او برای امر به معروف هیچ اشارهای نکرد. این آمران به معروف عموما با لحنی خشن، جنسیتزده و توهینآمیز به سراغ مردم میروند و در برخی موارد نیز شروعکننده درگیری فیزیکیاند؛ اما نهادهای امنیتی و انتظامی این برخوردها را نادیده میگیرند.
روزنامه شرق با اشاره به این نکات، به موضوع تصویربرداری و ایجاد مزاحمت آمران به معروف برای مردم پرداخته است. عثمان مزین، وکیل دادگستری، در گفتوگو با این روزنامه با اشاره به اینکه زنان در برخی موارد به دلیل نوع پوشش با ممنوعیت برای استفاده از خدمات شهری مواجه میشوند، گفت: «شهرداریها حق ندارند در امور مربوط به پوشش مردم دخالت کنند.»
او با انتقاد از دخالت مسئولان دادگاه، سالنهای همایش، ایستگاههای مترو و جاهای اینچنینی در پوشش مردم، اعلام کرد که هیچکدام از این اقدامها توجیه قانونی ندارند و در قانون، استفاده از این امکانات به رعایت پوشش اعلامشده منوط نیست و درصورتیکه کسی جرمی هم مرتکب شده باشد، ممنوعیت از برخورداری از خدمات شهری باید طی یک روند قضایی و با حکم دادگاه اعمال شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این وکیل دادگستری در ادامه، به پدیده نوظهور حجاببان به ابتکار شهرداری تهران اشاره کرد و افزود که در هیچیک از متون قانونی، سمت یا جایگاهی بهعنوان حجاببان تعریف نشده است و «صرفا ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی میگوید کسانی که در انظار و اماکن عمومی به عمل حرام تظاهر کنند، باید مجازات شوند. در تبصره آن هم آمده، زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه و جزای نقدی محکوم شوند».
علی مجتهدزاده، وکیل و عضو کانون وکلای مرکز، نیز با اشاره به تصویربرداری این افراد از مردم اعلام کرد که این افراد حق تصویربرداری ندارند و پروندهای هم که بر اساس این اقدام غیرقانونی تفسیر شود، در مرجع قضایی قابلاستناد نیست.
ابوذر نصراللهی، وکیل حقوق بشری نیز با اشاره به تصویربرداری آمران به معروف از مردم گفت: «یکی از حقوق برای هر فرد حق بر تصویر است؛ یعنی هر شخص میتواند درباره تصویربرداری از خود و حتی چگونگی تصویربرداری، انتشار و استفاده از تصویرش تصمیم بگیرد. بنابراین اینکه بدون رضایت افراد از آنها عکس یا فیلم گرفته شود، خلاف قانون و تجاوز به حریم خصوصی است. در مواردی که شخصی بخواهد تصویربرداری کند، این موضوع نیازمند دستور قضایی است. بسیاری از قضات معتقدند اگر تصویر از طریق نامشروع و غیرقانونی به دست آمده باشد، نمیتواند برای اثبات ارتکاب جرم و تعقیب به عنوان دلیل از آن استفاده کرد.»
از سوی دیگر، برخی گزارشها حاکی از آن است که ماموران امر به معروف به اقدامهایی چون پروندهسازی و ارسال گزارشهایی خلاف واقع به مراجع قضایی متوسل میشوند. عسل داداشلو، روزنامهنگار، با بازنشر پیامکی که به بهانه رعایت نکردن حجاب اجباری برایش ارسال شده بود، اعلام کرد که در تاریخ و ساعت اعلامی پلیس در مکان ادعاشده حضور نداشته است.
این روزنامهنگار در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «کمتر از شش ساعت بعد از این پیامک، یک مامور موتوری پلیس که بین ماشینها کمین کرده بود، دنبالم افتاد و در حالی که من روسری سرم بود، پیچید تو کوچه خلوت پشت من و گفت: بزن کنار و مدارکت رو بده، ماشینت توقیفه. گفتم: من همون ظهر به ۱۹۷ شکایت کردم. یکسری جمله گفت که من همه رو بعدش به ۱۹۷ مجدد گزارش کردم و بعد که دید من به قول خودش باهاش راه نمییام، گفت: توقیف ماشینت رو کردم ۲۱ روز که فکر نکنی بچه زرنگی. گفتم: من که روسری سرمه. گفت: حرف مامور قانون قبوله نه یکی مثل تو. این وضع کثیفیه که ساختید. دوستان برای اعمال قانون به دروغ، کوچه خلوت و کمین کردن احتیاج دارند. خوب نوندونی درست کردید ولی ازش بوی خون و کثافت مییاد.»
در کمتر از ۶ ساعت بعد از این پیامک یک مامور موتوری پلیس که بین ماشینها کمین کرده بود، دنبالم افتاد و در حالیکه من روسری سرم بود پیچید تو کوچه خلوت پشت من، گفت: "بزن کنار و مدارکت رو بده، ماشینت توقیفه"
— Asal Dadashloo (@AsalDadashloo) November 11, 2023
گفتم: "من همون ظهر به ۱۹۷ شکایت کردم"
یک سری جمله گفت که من همه رو بعدش به… https://t.co/AC8KMhuFYp
علاوه بر این، بسیاری از افراد دیگر هم ماجراهایی مشابه را روایت کرده و گفتهاند که در تاریخ ادعایی پلیس و ماموران امر به معروف در آن مکان حضور نداشتهاند و این گزارشها به دروغ ارسال شدهاند.
برخورد با زنان در ایران به بهانه حجاب اجباری در محیطهای دانشگاهی نیز ادامه دارد. کانال تلگرامی دانشجویان پیشرو در گزارشی به نقل از شاهدان عینی، خبر داد که رئیس دانشکده علوم زیستی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال به یک دانشجوی دختر حمله کلامی و توهین کرده است.
به گزارش دانشجویان پیشرو، علاوه بر تذکرها و برخورد با دانشجویان پسر و دختر به دلایلی مانند سیگار کشیدن، برای چندمینبار با دانشجویان زن بیحجاب برخورد کلامی شدید شده است. بر اساس این گزارش، فاطمه اشرفی، رئیس دانشکده علوم زیستی با همراهی یکی از نیروهای حراست در روز سهشنبه، هشتم آبان، با یک دانشجوی دختر برخورد کلامی شدید و توهینآمیزی داشتهاند. این اتفاق در بخش اداری بلوک سی دانشکده فنی رخ داد. به گفته شاهدان عینی، این دانشجو مقنعه بر سر داشت و دلیل این بدرفتاری و اقدام توهینآمیز بیرون بودن کمی از موی این دانشجو بوده است.
فاطمه اشرفی در جریان برخورد با این دانشجو، ضمن گرفتن شماره دانشجویی او با زور و تندخویی، بر سر دانشجو فریاد زده و او را به ارجاع به کمیته انضباطی و ادامه برخورد در آنجا تهدید کرده است. این کانال دانشجویی، بخشی از مکالمه رئیس این دانشکده با دانشجوی دختر را اینگونه روایت کرده است:
«اشرفی: مگه اومدی عروسی؟ این چه وضعشه؟
دانشجو: عروسی با لباس مشکی؟ اصلا مگه اینجا پادگانه؟ مگه من قتل و جنایت کردم؟
اشرفی: بله قتل کردی، جنایت کردی.»
این درگیری لفظی با دخالت یکی از ماموران مرد حراست تشدید شد و هر دو به دانشجو حمله لفظی کردند که برای دقایقی جو دانشگاه را متشنج کرد. آنها در نهایت کارت این دانشجو را ضبط کردند.