همزمان با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ۲۰۲۳ میلادی، خبرگزاری فرانسه مروری کرده است بر ۱۰ رویداد تاثیرگذار از میان مهمترین اتفاقهایی که این سال پرماجرا را رقم زدند.
۱: جنگ اسرائیل و حماس
روز هفتم اکتبر صدها مرد مسلح عضو گروه حماس از حصار مرزی نوار غزه عبور کردند و حدود یک هزار و ۱۴۰ نفر را که بیشترشان غیرنظامی بودند، کشتند. در جریان این اتفاق که بدترین حمله در تاریخ اسرائیل محسوب میشود، حدود ۲۵۰ اسرائیلی نیز گروگان گرفته شدند.
پس از حمله حماس که جهان را بهتزده کرد، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قول داد که حماس را ویران میکند. ارتش اسرائیل یک کارزار بیامان از حملههای هوایی را در غزه آغاز کرده و سپس یک حمله زمینی گسترده به غزه انجام داد. پس از آتشبس موقت کوتاهمدت و آزادی تعدادی از گروگانها، جنگ حماس و اسرائیل همچنان ادامه دارد و به تلفات بالایی منجر شده است.
روز دوشنبه هجدهم دسامبر، مقامهای بهداشتی غزه که از طرف حماس اداره میشود، گزارش دادند که ۱۹ هزار و ۴۵۳ فلسطینی در این جنگ کشته شدهاند که بیشتر آنها زن و کودک بودند. مقامهای اسرائیلی نیز اعلام کردهاند که ۱۲۹ گروگان حمله هفتم اکتبر در غزه باقی ماندهاند.
۲: ادامه نبرد اوکراین و روسیه
پس از آن که در فوریه ۲۰۲۲ ارتش ولادیمیر پوتین به اوکراین حمله کرد، این مبارزه همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۲۳ کیيف پس از جمعآوری میلیاردها سلاح قدرتمند ساخت غرب و آموزش نیروهای جدید، یک ضدحمله را آغاز کرد؛ اگرچه این عملیات نظامی نتوانست تاثیر زیادی در خطوط دفاعی عمیق روسیه ایجاد کند.
با فرارسیدن زمستان و معطوف شدن توجه جهان به جنگ اسرائیل و حماس، اوکراین تلاش میکند که همچنان بتواند کمکهای مالی و نظامی را از ایالات متحده و اتحادیه اروپا دریافت کند.
در اواسط ماه دسامبر، زمانی که رهبران اتحادیه اروپا با آغاز مذاکرات عضویت کییف در این نهاد موافقت کردند، خبرهای خوبی برای ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، رقم خورد، اما مجارستان بهعنوان متحد روسیه با وتو کردن بسته کمکی ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین، به سرعت این سرخوشی را از بین برد.
۳: زلزله ویرانگر ششم فوریه
در ساعات اولیه روز ششم فوریه سال ۲۰۲۳، یکی از مرگبارترین زمینلرزههای قرن اتفاق افتاد و شهرهای جنوب شرقی ترکیه را با خاک یکسان کرد.
این زلزله مرگبار جان بیش از ۵۰ هزار نفر را در ترکیه گرفت و نزدیک به شش هزار نفر را نیز در مرز سوریه کشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پس از وقوع این زمینلرزه، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، با منتشر کردن پستی در صفحه توییتر خود هفت روز عزای عمومی اعلام کرد. بسیاری از کشورها نیز ضمن ابراز همدردی با زلزلهزدگان، برای امدادرسانی اعلام آمادگی کرده و واکنشی بشردوستانه داشتند.
۴: سرایت کودتا
موج کودتاها در کشورهای آفریقایی فرانسویزبان در سال ۲۰۲۳ ادامه داشت و نیجر و گابن آخرین کشورهایی بودند که رئیسجمهورشان را سرنگون کردند.
پس از این کودتاها، فرانسه که مورد غضب شهروندان ناراضی قرار گرفته بود، ناچار شد هم سفیر و هم نیروهای ضدتروریسم را از نیجر که مستعمره سابقش بود خارج کند.
همسایگان و شرکای بینالمللی نیجر، این کودتای نظامی را بهشدت محکوم کرده و با خودداری از بهرسمیت شناختن رهبران جدید، خواستار بازگرداندن بازوم به قدرت شدند. اتحادیه اروپا و فرانسه حمایت مالی خود را از نیجر قطع کرده و ایالات متحده آمریکا نیز تهدید کرد که همین رویه را در پیش میگیرد.
۵: اعتصاب در هالیوود
یکی از اتفاقهای مهم دیگر در سال ۲۰۲۳ این بود که ترس ناشی از جایگزین شدن هوش مصنوعی با نیروهای انسانی به هالیوود سرایت کرد. در نتیجه این ترس، نویسندگان در ماه مه اعتصاب کرده و خواستار محدود کردن استفاده از این فناوری در فیلمها و همچنین افزایش دستمزد شدند.
بازیگران هالیوود نیز در ماه ژوییه به بزرگترین توقف کاری از دهه ۱۹۶۰ پیوستند. اعتراض آنها تا حدی بهدلیل ترس از استفاده از هوش مصنوعی برای شبیهسازی صداها مربوط میشد. این اعتصاب صدها نمایش و اکران فیلم پرطرفدار را پیش از توافق استودیوها و بازیگران در ماه نوامبر، به تعویق انداخت.
۶: گرمایش جهانی
سال ۲۰۲۳ در حالی به پایان میرسد که بهعنوان گرمترین سال تاریخ لقب گرفت. خشکسالیهایی که بهدلیل تغییرات آب و هوایی رو به افزایش گذاشته است، به عنوان یکی از عوامل مرگبارترین آتشسوزی در ایالات متحده در یک قرن اخیر ذکر شده است. این آتشسوزی در ماه اوت در جزیره مائویی هاوایی دستکم ۱۱۵ قربانی گرفت.
سال ۲۰۲۳ همچنین با برگزاری اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل موسوم به کاپ ۲۸ همراه بود و در این نشست مهم آب و هوایی در دبی حدود ۲۰۰ کشور موافقت کردند که گذار از سوختهای فسیلی را آغاز کنند.
۷: رقابت فضایی
رقابت فضایی در سال ۲۰۲۳ بیشازپیش شدت گرفت و هند بهعنوان یک ستاره در حال ظهور به اولین کشوری تبدیل شد که یک سفینه بدون سرنشین را با موفقیت در قطب جنوبی ماه فرود آورد.
موفقیت فضاپیمای هندی به نام چاندرایان ۳ فقط چند روز پس از شکست ماموریت لونا ۲۵ روسیه به دست آمد. روسیه که از زمان لونا ۲۴ در ۱۹۷۶ هیچ ماموریت فضایی برای فرود در ماه نداشته، امید داشت با این ماموریت جدید نشان دهد که با وجود افول پس از فروپاشی شوروی و هزینه هنگفت جنگ اوکراین، همچنان میتواند در فضا با ابرقدرتها رقابت کند، اما ناکام ماند.
۸: بوسه جنجالی
پیروزی تیم اسپانیا مقابل انگلستان در فینال جام جهانی فوتبال زنان در سیدنی در ماه اوت شادی زیادی را در اسپانیاییها ایجاد کرد.
این سرخوشی به سرعت جای خود را به خشم داد زیرا لوئیس روبیالس، رئیس فدراسیون فوتبال اسپانیا، بوسهای ناخواسته را به جنی هرموسو، کاپیتان تیم فوتبال زنان اسپانیا تحمیل کرد. این بوسه در ادامه با واکنشهای زیادی مواجه شد و موجی از انتقادهای مرتبط به آزار جنسی را به راه انداخت تا اینکه روبیالس بهعنوان رئیس این فدراسیون استعفا داد.
۹: مهاجرت اجباری از قرهباغ کوهستانی
در ماه سپتامبر پس از حمله جمهوری آذربایجان به قرهباغ کوهستانی، مقامهای ایروان اعلام کردند که بیش از ۲۸ هزار پناهجو بهدلیل ترس از پاکسازی قومی، از این منطقه مورد مناقشه به ارمنستان گریختهاند.
قرهباغ که منطقهای ارمنینشین بوده و بهعنوان بخشی از جمهوری آذربایجان بهرسمیت شناخته شده، از اوایل دهه ۱۹۹۰ و در بحبوحه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تحت کنترل دولتی مستقل و جداییطلب بوده است.
پیروزی جمهوری آذربایجان و تصرف قرهباغ به یکی از درگیریهای ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پایان داد. با این حال، برخی از کارشناسان میگویند که این مهاجرت جمعی میتواند توازن قدرت در منطقه قفقاز جنوبی را تغییر دهد.
۱۰: شوک آرژانتین
در ماه نوامبر، خاویر میلی، اقتصاددان فوق لیبرال و سیاستمدار «لیبرتارین» و نامزد ریاستجمهوری آرژانتین از حزب «آزادی پیش میرود»، توانست به پیروزی دست یابد.
او که یک سیاستمدار ضدسیستم محسوب میشود و به «ترامپ آرژانتین» معروف است، در مسیر کارزار انتخاباتیاش به نمایش روی آورد. حتی خود را به شکل شیری درآورد که شجاعانه مقابل طبقه سیاسی «بیفایده و انگل» کشور میایستد و برای ابراز انزجار از چیزی که به ادعای او هزینههای بیش از حد دولت است، مکرر از اره برقی استفاده میکند.
خاویر میلی، رئيسجمهوری منتخب آرژانتین، کارزار انتخاباتیاش را با وعده خلاصی از شر پزو و جایگزینی آن با دلار آغاز کرد و وعده داد اقتصاد این کشور را به مسیر اصلی برمیگرداند. پزو سالها است که با کنترلهای شدید سرمایه بهشکلی مصنوعی حمایت میشود و ارزش آن در برابر دلار آمریکا در سال ۲۰۲۳ تقریبا ۵۲ درصد کاهش یافت.