مولانا فضل‌الرحمان، رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان و از روحانیان اثرگذار در میان طالبان افغان، در سفرش به قندهار، با ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، دیدار و گفت‌وگو کرد. مقام‌های طالبان این ملاقات را تایید رسمی نکرده‌اند، اما رسانه‌های افغانستان و پاکستان، به‌نقل از منابعی در اعضای بلندپایه طالبان، ملاقات رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان و رهبر طالبان افغان را تایید کردند.

جیو نیوز، رسانه پاکستانی، به‌نقل از منابعش گزارش داد که این دیدار در روز چهارشنبه ۲۰ دی‌ در قندهار صورت گرفته است. در جریان این ملاقات فقط مولانا فضل‌الرحمان حضور داشته است و هیئت همراه او حضور نداشته‌اند. مولانا فضل‌الرحمان روز یکشنبه گذاشته با هیئتی از روحانیان و دیپلمات‌های پاکستانی نخست وارد کابل شد و مورد استقبال رسمی مقام‌های طالبان قرار گرفت.

این روحانی پرنفوذ، که به‌دلیل حمایت دیرینه و روابط گسترده‌اش با طالبان افغان در افغانستان به «پدر معنوی طالبان» معروف است، در دیدار با ملا محمد حسن آخوند و مولوی عبدالکبیر، نخست‌وزیر و معاون نخست‌وزیر طالبان، از عملکرد این گروه در دو سال سلطه بر افغانستان تمجید کرد.

هرچند مولانا فضل‌الرحمان هنوز هدف از سفرش به افغانستان را روشن بیان نکرده است، نزدیکانش به رسانه‌های پاکستان گفته‌اند که او در ملاقات با رهبران طالبان سعی می‌کند روابط رژیم طالبان و دولت پاکستان را بهبود بخشد. هنوز جزئیات گفت‌وگوی فضل‌الرحمان و هبت‌الله در قندهار علنی نشده است و سخنگوی طالبان نیز در این مورد اظهار بی‌اطلاعی کرده است.

فضل‌الرحمان دومین رهبر سیاسی خارجی است که در سفر به افغانستان با ملا هبت‌الله آخوندزاده ملاقات می‌کند. اوایل خرداد امسال، عبدالرحمان آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، در سفر به قندهار با هبت‌الله دیدار کرد، اما هیچ عکس یا جزئیات بیشتری از این ملاقات منتشر نشد. آن دیدار نیز تازه حدود دو هفته بعد و با انتشار خبری از سوی رویترز در رسانه‌ها بازتاب یافت.

هبت‌الله آخوندزاده از زمانی که در سال ۲۰۱۶ سکان رهبری گروه طالبان را بر عهده گرفت در هیچ مراسم و گردهمایی عمومی در مقابل دوربین رسانه‌ها حاضر نشده است. طالبان در ژوییه ۲۰۲۲ فایلی صوتی منسوب به ملا هبت‌الله آخوندزاده منتشر کردند و مدعی شدند که سخنرانی او در نشست روحانیان طرفدار این گروه در کابل انجام شده است.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، هفته گذشته در برنامه گفت‌وگوی آنلاین در شبکه ایکس گفت که هبت‌الله برای حفظ تقوا و پرهیزگاری عکس نمی‌گیرد و در مقابل دوربین رسانه‌ها حاضر نمی‌شود. با این حال، رسانه‌ها و کارشناسان پاکستانی در مورد ملاقات فضل‌الرحمان با ملا هبت‌الله و سفر هیئت همراه او به کابل با شک و تردید نگریسته‌اند. دان نیوز، رسانه پاکستانی، در تحلیلی با عنوان «ماموریت مولانا» نوشت: «اگر یکی از هدف‌های اصلی سفر مولانا فضل‌الرحمن به افغانستان متقاعد کردن طالبان افغان به مهار تحریک طالبان پاکستان و جلوگیری از استفاده این گروه تروریستی از خاک افغانستان به‌عنوان سکوی پرتاب برای فعالیت‌های ضدپاکستانی باشد، این ماموریت ناکام است، چون تحریک طالبان پاکستان چنین پیامی را نمی‌شنود.»

در دو سال گذشته و پس از آنکه حمله‌های تروریستی در خاک پاکستان افزایش یافت، مقام‌های آن کشور بارها طالبان افغان را مسئول ناامنی در پاکستان دانسته‌اند و از این گروه خواسته‌اند که مانع عملیات تحریک طالبان پاکستان شود. به باور مقام‌های پاکستان، سران و اعضای تحریک طالبان پاکستان به‌دلیل پیوند دیرینه‌شان با طالبان افغان، در خاک افغانستان پناه گرفته‌اند و حمله‌های مرگ‌بار در شهرهای پاکستان، از جمله در خیبر پختون‌خوا را از داخل افغانستان سازمان‌دهی می‌کنند.

با این حال، برخی کارشناسان و آگاهان معقتدند که سفر مولانا فضل‌الرحمان به افغانستان و ملاقات او با رهبر طالبان نتیجه‌ای نخواهد داشت، چون دیدار نخست‌وزیر قطر، که اثرگذارترین کشور بر طالبان است، پیامدی نداشت و پس از آن بود که طالبان بیشترین فرمان‌ها را علیه زنان صادر کردند. فرید مامومندزی، سفیر پیشین افغانستان در هند، در مطلبی در ایکس نوشت که ممکن است مولانا فضل‌الرحمان در سفر به افغانستان هدف‌های سیاسی از جمله به دست آوردن کرسی‌های بیشتر در پارلمان آینده پاکستان داشته باشد، چون طالبان افغان در خیبر پختون‌خوا، زادگاه و محل قدرت فضل‌الرحمان، نفوذ زیادی دارند.

از آنجا که تحریک طالبان پاکستان در دو سال گذشته قدرت بیشتری یافته و می‌تواند بر برگزاری انتخابات در مناطق زیر نفوذش اثر بگذارد، ممکن است متقاعد کردن آنان به مداخله نکردن در انتخابات یکی از هدف‌های سفر فضل‌الرحمان به کابل و قندهار بوده باشد.