فارن پالیسی به نقل از گزارش محرمانهای، که میان سیاستمداران غربی و مقامهای سازمان ملل دست به دست میشود، نوشت که القاعده به افغانستان بازگشته است و علاوه بر برپایی اردوگاههای آموزشی، از استخراج معادن و قاچاق نیز درآمد هنگفتی دارد. در این گزارش، که جمعه سوم فروردین (۲۲ مارس) منتشر شد، آمده است که القاعده در رژیم طالبان نفوذ گستردهای دارد و ثروت طبیعی افغانستان و کمکهای بینالمللی بشردوستانه را برای تامین نیازهایش غارت میکند. براساس این گزارش، القاعده در دو سال گذشته بیش از ۱۹۴ میلیون دلار از معادن طلای تخار و بدخشان افغانستان به دست آورده است.
گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد، که اواسط بهمنماه سال گذشته منتشر شد، نیز حضور القاعده در افغانستان را تایید کرد و گفت این گروه هشت اردوگاه نظامی و یک ذخیرهگاه اسلحه در افغانستان ایجاد کرده است. براساس این گزارش، القاعده روابط تنگاتنگ با طالبان دارد و ذخیرگاه اسلحه این گروه در پنجشیر ایجاد شده است.
طالبان، که از سخن گفتن درمورد القاعده خودداری میکنند، حضور گروههای تروریستی بینالمللی در افغانستان را انکار میکنند و گزارش اخیر تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد را نیز نادرست میدانند.
گزارش فارن پالیسی میافزاید که هر دو جناح قدرتمند طالبان، یعنی شبکه حقانی به رهبری سراجالدین حقانی و جناح قندهار به رهبری ملا هبتالله آخوندزاده، روابط نزدیکی با القاعده دارند. در اواخر ژوئیه ۲۰۲۲، ایمنالظواهری، رهبر پیشین القاعده، در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در خانه سراجالدین حقانی در کابل کشته شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اعضای القاعده که در جریان ۲۰ سال حضور آمریکا در افغانستان دوشادوش طالبان علیه دولت پیشین افغانستان و نیروهای آمریکایی میجنگیدند، با خروج آمریکا و فروپاشی دولت جمهوری، از سمت پاکستان وارد افغانستان شدند. در نزدیک به ۳ سال گذشته، چندین گزارش نهادهای امنیتی و پژوهشی، که بر اوضاع افغانستان نظارت دارند، نشان داد که اعضای القاعده بر مسندهای دولتی رژیم طالبان گمارده شدهاند. فارن پالیسی نیز نوشت: «القاعده برای تسهیل جاهطلبیهایش هر هفته دهها میلیون دلار از معادن طلای بدخشان و تخار شمالی افغانستان را استخراج میکند و جنگجویان طالبان از عملیات آنان محافظت میکنند.» براساس این گزارش، القاعده در معادن طلا و جواهر افغانستان ۲۵ درصد سهم دارد و هر دو جناح طالبان به رهبری حقانی و هبتالله به این گروه کمک میکنند.
طالبان از زمان بازگشت به قدرت، واگذاری معادن افغانستان به شرکتهای داخلی و خارجی را بهسرعت آغاز کردند. واگذاری معادن لاجورد، طلا، زمرد و دیگر سنگهای گرانبها، که در پنجشیر و شمال افغانستان قرار دارند، از نزدیک به دوسال پیش آغاز شده است و هیچ نهادی بر استخراج این معادن نظارت ندارد و پول حاصل از این استخراج نیز مشخص نیست که کجا هزینه میشود. براساس گزارش فارن پالیسی، «درآمد ماهانه طالبان از معادن طلا به بیش از ۲۵ میلیون دلار میرسد، اگرچه این پول در بودجه رسمی آنها دیده نمیشود.» سهم القاعده از درآمد طالبان از معادن طلا نیز بیش از ۱۹۴ میلیون دلار است. در گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد اشارهای به درآمد القاعده نشده است، اما گفته شده است که القاعده نیازهای مالی برخی از گروهها ازجمله جماعت انصارالله، شبهنظامیان تاجیکستانی مستقر در بدخشان افغانستان، را تامین میکند.
طالبان در توافقنامه دوحه، که در فوریه ۲۰۲۰ و پس از ماهها مذاکره با هیئت آمریکایی در قطر امضا شد، متعهد شدند که روابط خود را با گروههای تروریستی که منافع ایالات متحده را تهدید میکنند قطع کنند. طالبان در این توافقنامه همچنین تعهد کردند که اجازه نمیدهند از خاک افغانستان علیه منافع دیگر کشورها ازجمله همسایگان افغانستان استفاده شود.
با خروج آمریکا از افغانستان که منجر به فروپاشی سریع دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت شد، ضمن اینکه حضور القاعده در این کشور تثبیت شد، گروههای تروریستی مانند تحریک طالبان پاکستان فرصت یافتند که با استفاده از حمایت طالبان حملههایشان به پاکستان را با قدرت بیشتر ادامه دهند.