پس از حمله مرگبار داعش به سالن کنسرت کروکوس و بازداشت ۴ تن از عاملان این حمله، مهاجران کشورهای آسیای میانه در روسیه با موجی از خشونت، تعصب و بیگانهستیزی مواجه شدهاند. سعید اکرم رجبعلیزاده، فریدون شمسالدین، محمد صابر فیضف و دلیرجان میرزایف، چهار تن از متهمان حمله به سالن کروکوس هستند که نیروهای امنیتی روسیه پیش از ظهر ۲۳ مارس آنان را بازداشت کردند. روسیه میزبان ۷ میلیون مهاجر است که حدود ۸۰ درصد آنان شهروندان کشورهای آسیای میانهاند.
شماری از مهاجران کشورهای آسیای میانه، بهویژه مهاجران تاجیکی، در چند روز اخیر به رسانهها گفتهاند که از فردای حمله به سالن کنسرت، که مشخص شد مهاجمان اهل تاجیکستاناند، با ترس و هراس از خانه بیرون میآیند. رادیو آزادی، به نقل از شماری از این مهاجران نوشت که صاحبکارانشان آنها را به این دلیل که اهل تاجیکستاناند از کار اخراج کردهاند. شماری هم بهدلیل مواجهه با رفتارهای خشونتآمیز، متعصبانه و آزار و اذیت، مجبور به ترک روسیه و بازگشت به زادگاهشان شدهاند.
آتوولو، شهروند تاجیک ساکن مسکو، به خبرگزاری اوراسیا نت گفت که صاحبخانهاش پس از حمله کروکوس بدون هیچ توضیحی او را از خانه بیرون کرده است. آتوولو افزود که پیش از این یافتن خانه در مسکو برای غیراروپاییان دشوار بود، اما اکنون تقریباً ناممکن شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سی ان ان در گزارشی نوشت که پس از حمله مسکو، موجی از بیگانههراسی درمورد مهاجران آسیای میانه در رسانههای اجتماعی روسیه به راه افتاده است. سیانان افزود در ویدیویی که در رسانه اجتماعی اکس منتشر شده است میبینیم گروهی از مردان در جستوجوی تاکسیاند، اما پیش از تایید راننده از او میخواهند که «اگر تاجیک هستید، لطفاً سفر مرا لغو کنید».
همچنین مالکان و کارکنان آرایشگاهی در شهر ایوانوو، جایی که یکی از مهاجمان آنجا کار میکرده است، با آزار و اذیت و تهدید به مرگ مواجه شدهاند. مالک این آرایشگاه به روزنامه روسی Moskovsky Komsomolets گفت که پس از شناسایی و بازداشت مهاجمان حمله به سالن کروکوس به تلفنش بیوقفه زنگ میزنند و به مرگ تهدیدش میکنند. مالک این آرایشگاه گفت از ترس نمیتواند از خانهاش بیرون برود.
هرچند ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، در پیامی که روز چهارشنبه گذشته منتشر شد، از مردم روسیه خواست که متحد بمانند و «با نمایندگان سایر مذاهب ازجمله مسلمانان و یهودیان با احترام رفتار کنند»، اما حمله داعش موجی از نفرت را علیه مهاجران کشورهای آسیای میانه، که بخش بزرگی از نیروی کار روسیه هستند، رقم زده است.
روسیه در حال جنگ است و با تحریمهای گسترده کشورهای غربی بهویژه آمریکا مواجه است و نیازمند نیروی کار کشورهای آسیای میانه است. میلیونها مهاجر کارگر از کشورهای تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان از سالها پیش در این کشور ساکناند و به شغلهایی مانند رانندگی تاکسی و کامیون، و کار در فروشگاهها، ساختمانسازی، آرایشگاهها و دیگر مشاغل میپردازند. این مهاجران با ارسال درآمدشان برای خانوادههای خود کمک بزرگی به بهبود اقتصاد زادگاهشان میکنند و درآمد آنان از محرکهای مهم اقتصاد کوچک این کشورها به شمار میآید.
والنتینا چوپیک، فعال حقوق مهاجران در روسیه، به سیانان گفت که تماسهای مهاجران در روسیه برای درخواست کمکهزینه از ۲۰ تماس در روز به بیش از ۳۲۰۰ تماس رسیده است و این عدد هر لحظه در حال افزایش است.
چوپیک، که اهل ازبکستان است و در روسیه نهاد کمک به مهاجران را اداره میکند، افزود که پلیس روسیه بهوضوح در حال سرکوب مهاجران است و از حمله به سالن کنسرت کروکوس به عنوان پوشش استفاده میکند.
این فعال حقوق مهاجران گفت که پلیس روسیه اموال مهاجران را سرقت میکند. او افزود: «دهها شکایت از مهاجران دارم که پلیس [داراییهایشان] را سرقت کرده است. پلیس هر چیزی را که دوست داشتهاند دزدیده است.»
تحلیلگران معقتدند که جنگ روسیه با اوکراین نیز به بیگانههراسی و مهاجرستیزی در این کشور دامن زده است.
سیانان در گزارشش آورده است که با بررسی چند کانال تلگرامی پرطرفدار میان شهروندان روسیه، با پیامهایی مواجه شده است که مردم را به مهاجرستیزی و خشونت با مهاجران تاجیکستان در روسیه دعوت میکنند. در یکی از این پیامها آمدهاست: «ما باید خدماتی را که آنها [مهاجران تاجیکستانی] ارائه میدهند تحریم کنیم. در کافههای آنها غذا نخورید، در آرایشگاههایشان موهایتان را کوتاه نکنید. سوار تاکسی آنها نشوید، اصلاً از آنها چیزی نخرید.»
در کانال دیگری پیامی با این محتوا منتشر شده است: «نباید فراموش کنیم که آنها به هیچوجه قربانی نیستند، بلکه جلادها و قاتلان واقعی مردم خوب روسیهاند. هیچ دلیلی برای ترحم به آنها وجود ندارد.»
یک روز پس از حمله به سالن کنسرت کروکوس، امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان، در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین این حادثه را تسلیت گفت و خاطرنشان کرد که تروریستها متعلق به هیچ دین، ملیت و کشوری نیستند. او با نکوهش این حادثه گفت تاجیکستان در خط نخست مبارزه با افراطیگری و تروریسم قرار دارد. روز جمعه، رویترز به نقل از منابع امنیتی تاجیکستان گزارش داد که ۹ نفر به اتهام دست داشتن در حمله به سالن کنسرت کروکوس، در شهر وحدت در ۳۰ کیلومتری دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، بازداشت شدهاند. هویت این افراد هنوز مشخص نیست و همچنین جزئیات بیشتری درمورد چگونگی دست داشتن آنان در حمله علنی نشده است.