وب‌سایت خبری بیزینس اینسایدر (Business Insider) روز چهارشنبه دهم آوریل (۲۲ فروردین) در گزارشی هشدار داد که پهپادهای رادارگریز ساخت جمهوری اسلامی ایران به خطری جدی برای درگیری‌های بین‌المللی تبدیل شده‌اند.
به نوشته این وب‌سایت آمریکایی، پهپادهای رادارگریز جمهوری اسلامی و کپی‌برداری‌هایی که از آن‌ها انجام می‌شود، اکنون در میدان‌های نبرد از اوکراین گرفته تا سودان به کار گرفته می‌روند و استفاده از این هواپیماهای بدون‌سرنشین در جنگ‌های مختلف جهان، نگرانی‌ها را در مورد افزایش بی‌ثباتی نظامی در سراسر دنیا افزایش می‌دهد.
بر اساس گزارش بیزینس اینسایدر، جمهوری اسلامی در ۴۰ سال گذشته به دلیل چندین دهه تحریم‌های غرب، تلاش کرد به هر وسیله ممکن در تولید تسلیحات نوآوری کند و اکنون هواپیماهای بدون سرنشین را به عنوان یک راهکار نظامی معرفی کرده است. اما این فقط جمهوری اسلامی و متحدانش نیستند که به این پهپادها به چشم راه‌حلی مناسب برای جنگ‌ها نگاه می‌کنند، بلکه اکنون برخی کشورهای دیگر جهان هم به طور فزاینده‌ای از پهپادهای جمهوری اسلامی الهام می‌گیرند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس گزارش این هفته بلومبرگ، دست‌کم شش کشور در دو سال گذشته تولید هواپیماهای بدون سرنشین با کمک جمهوری اسلامی را در دستور کار قرار داده‌اند. تولید این پهپادها به ویژه پس از آن اهمیت ویژه پیدا کرد که روسیه در جنگ اوکراین از این تجهیزات نظامی بهره گرفت و به فناوری تهران متکی شد.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران بارها ادعا کرده‌اند که به روسیه هواپیمای بدون سرنشین نمی‌فروشند، اما اسناد و گزارش‌های متعدد خلاف این ادعا را نشان می‌دهد.
بیزینس اینسایدر در ماه ژانویه گزارش داد که روسیه احتمالا یک نسخه جدید از پهپاد شاهد را نیز در اختیار گرفته که دردسر بزرگی برای پدافند هوایی اوکراین ایجاد کرده است.
بلومبرگ هم گزارش داد که پهپادهای شاهد‌ــ۱۳۶ جمهوری اسلامی، اگرچه تقریبا به طور کامل از قطعات آمریکایی و اروپایی تشکیل شده‌اند، اغلب در میدان‌های نبرد اوکراین ظاهر می‌شوند؛ موضوعی که نشان می‌دهد دور زدن تحریم‌های غرب و خرید قطعات الکترونیکی از تامین‌کنندگان آسیایی و شرکت‌های اصلی چقدر برای تهران آسان است و در همین حال، در ازای این فناوری پول کلانی هم به دست می‌آورد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی برای تشکیل امپراتوری پهپادی‌اش از قطعات ساخت ایالات متحده بهره می‌گیرد. این در حالی است که در سوی دیگر، هم آمریکا و هم اسرائیل به عنوان دو قدرت نظامی جهان در حال مبارزه برای دفاع از خود در برابر پهپادهای رادارگریز جمهوری اسلامی‌‌اند که می‌توانند سیستم دفاعی غرب را دور بزنند.
در ماه ژانویه، یک پهپاد انتحاری ساخت ایران به پایگاه نظامی آمریکا در اردن حمله کرد و سه نظامی آمریکایی را کشت. در آن زمان واشینگتن‌پست به نقل از یک منبع دفاعی اعلام کرد که این حمله با پهپاد شاهد‌ــ۱۰۱ انجام گرفته است. این پهپاد کوچک توانست از سد دفاعی تسلیحات آمریکا عبور کند؛ ترفندی که گمان می‌رود جمهوری اسلامی از روسیه دریافت کرده است.
متیو مک اینیس، افسر اطلاعاتی پنتاگون و نماینده سابق وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، در این زمینه هشدار داد که «روسیه و جمهوری اسلامی با یکدیگر دانش تسلیحاتی تبادل می‌کنند و این موضوع به اندازه تبادل تجهیزات نظامی مهم است».
این هشدار در حالی مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد نفوذ پهپادهای جمهوری اسلامی ایران فراتر از روسیه گسترش یافته است. حوثی‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی هم در ماه‌های اخیر با حملات پهپادی به کشتی‌های باری، حمل‌ونقل تجاری در دریای سرخ را محدود کرده‌اند. گزارش‌های دیگر نیز از آن حکایت دارند که اتیوپی نیز برای سرکوب شورش‌ها در این کشور از پهپادهای ایرانی استفاده کرده است. در همین حال نام کشورهای تاجیکستان، الجزایر و ونزوئلا نیز در شراکت پهپادی با جمهوری اسلامی به چشم می‌خورد.
