لندن نیمه شب پرهیاهویی را پشت سر گذاشت. برخی طرفداران برگزیت مقابل پارلمان این کشور جمع شده بودند و برخی نیز در اطراف خیابان داونیگ، محل دفتر نخست وزیر، نمایشگر شمارش معکوس نصب کرده بودند تا سر ساعت 11 شب به وقت لندن و نیمه شب بروکسل، خروج این کشور از اتحادیه اروپا را جشن بگیرند.

 رسانه‌ها تصویر پارلمان اتحادیه اروپا را نشان می‌دادند که پرچم کشور بریتانیا را از میان دیگر اعضای این اتحادیه بر‌می‌دارند و بریتانیا نیز تنها پرچم ملی خود را برافراشت.

در این حال و هوا، نیمی از مردم این کشور از این اتفاق بسیار شادمان بودند که دوباره استقلال کشورشان را به دست گرفته‌اند و نیمی دیگر در بهت و حیرت به این تصاویر می‌نگریستند. در اسکاتلند هم‌زمان با این اتفاقات مردم همچنان پرچم آبی رنگ و ستاره دار اتحادیه اروپا را در هوا تکان می‌دادند و شعار استقلال اسکاتلند از پادشاهی متحده را سر می‌دادند.

حقیقت این است که موضوع برگزیت و جدایی از اتحادیه اروپا، جامعه بریتانیا را دو قطبی کرده است. در آخرین نظرسنجی‌ها همچنان نزدیک به نیمی از مردم این کشور طرفدار ماندن در اتحادیه و نیمی دیگر خواستار خروج هستند. با تمام این اوصاف حالا باید با واقعیت روبه‌رو شد و جدایی این کشور از اتحادیه اروپا را پس از 47 سال پذیرفت.

اگر چه از این قسمت کار به بعد، دشواری‌های اجرای واقعی برگزیت تازه شروع می‌شود. تا این مرحله، همه امورات درباره این جدایی بیشتر حالت شعاری و آرمانی داشت؛ چرا که حتی در توافقنامه آقای جانسون با اتحادیه اروپا، تنها موضوعی که در آن مورد نظر قرار گرفته است موضوع لغو عضویت این کشور و زمان خروج بریتانیا است تا موضوعات مهم و کاربردی که می‌بایست در آن گنجانده می‌شد.

 شاید از همین رو، بسیاری از کارشناسان درباره موضوعات عملی و آنچه در پیش رو خواهد بود، بارها هشدار داده‌اند. در این توافقنامه موضوع مرز ایرلند شمالی با جزیره انگستان، ولز و اسکاتلند مد نظر قرار داده شده، که همین موضوع نیز خشم جدایی جدایی‌طلبان ایرلند شمالی را برانگیخته است. همچنین در این توافق دولت خود را از تمدید دوران گذار - که از امروز، اول ماه فوریه تا پایان ماه دسامبر ادامه خواهد داشت، ممنوع کرده است.

اما نکته بسیار مهم دیگر این توافق - که آقای جانسون بلافاصله پس از همه پرسی ماه دسامبر به آن اضافه کرد، موضوع عدم نیاز دولت به تایید پارلمان در توافق‌های بعدی است. نکته‌ای که به زعم بسیاری، حیطه اشراف نمایندگان مجلس عوام را در توافق‌های بعدی محدود می‌کند. با این تفاسیر بیراه نیست که بگوییم حتی اگر آقای جانسون به دنبال برگزیت سخت باشد، کسی نمی‌تواند جلوی او را بگیرد. موضوعی که سه سال و اندی نمایندگان مجلس تلاش کردند از آن جلوگیری کنند و شاید همین موضوع هم موجب شد تا خانم ترزا می در کارش موفق نشود و مجبور به استعفا شد.

بریتانیا در یازده ماه دوره انتقالی

در اولین روز جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، بنا به توافق این کشور و اتحادیه اروپا، تا پایان ماه دسامبر 2020 - که دوران گذار نام گرفته است، تغییر مهمی رخ نخواهد داد. دولت با اتحادیه اروپا توافق کرده است که اگر چه حق رای و صندلی خود را در پارلمان آن کشور از دست می‌دهد، همچنان از توافق‌ها و قوانین آن تبعیت کند و حق عضویت خود را نیز بپردازد.

در طول این مدت رفت و آمدهای شهروندان از هر دو سو، ادامه خواهد داشت و برای آن نیازی به اخذ روادید نیست. تجارت مابین شرکت‌ها تغییری نمی‌کند و هزینه‌های اضافی یا گمرکی به کالاها تعلق نمی‌گیرد. اجازه زندگی و کار در اتحادیه اروپا برای شهروندان بریتانیایی تغییری نخواهد داشت و استفاده از کارت بهداشت اروپایی و گواهینامه رانندگی همچنان معتبر خواهد بود.

اما روزشمار تغییرات برای سال آینده میلادی، از امروز شروع شده است. اداره مهاجرت بریتانیا باید به سرعت راهی برای اجازه زندگی شهروندان اروپایی که در بریتانیا زندگی می‌کنند، پیدا کند.

در حال حاضر سه میلیون از شهروند اروپایی در این کشور ساکن هستند. برخی از آن‌ها بیشتر سال‌های عمرشان را در این کشور گذرانده‌اند. دولت تا این لحظه موضع‌گیری خاصی نسبت به این موضوع نکرده است. در وبسایت وزارت کشور آمده است که همه شهروندان اتحادیه اروپا باید تا قبل از ماه ژوئن سال 2021، فرم مخصوص اقامتی خود را پر کنند. در اطلاعات به دست آمده از وزارت کشور، کسانی که بیشتر از پنج سال در این کشور اقامت و کار کرده‌اند، راحت‌تر می‌توانند برای اقامت دائم اقدام کنند و کسانی که کمتر از این مدت ساکن بوده‌اند، ابتدا باید تقاضای تکمیل مدت اقامت خود را تا سقف پنج سال درخواست کنند. با این همه روند وزارت کشور - که همیشه روند بسیار کندی است، حالا با چند میلیون پرونده جدید روبه‌رو خواهد بود.

اوضاع برای مهاجرین غیراروپایی هم کمی سخت می‌شود. چرا که دولت با وعده کمتر کردن مهاجرین به این کشور بر سر کار آمده است و احتمال دارد که بخواهد شرایط تمدید ویزا را برای دیگر شهروندان غیراروپایی هم سخت‌تر کند. این که چه میزان از این درخواست‌ها، با جواب منفی روبه‌رو شود، بر زندگی هزاران شهروند غیر بریتانیایی این کشور سایه انداخته است.
صادرات و واردات نیز، دومین دغدغه دولت بوریس جانسون خواهد بود. واقعیت این که بسیاری از کمپانی‌های بزرگ سال‌هاست بدون موانع مرزی در حال داد و ستد با بریتانیا هستند. اما پس از برگزیت باید بین تمام این روابط تجاری، دیوار جدیدی کشیده شود. اجناسی که در بریتانیا به دست مشتری می‌رسید بدون موانع و هزینه‌های کمرگی بود. حالا بیشتر شرکت‌ها منتظر هستند تا با در نظر گرفتن هزینه‌های جدید محاسبه کنند که آیا هنوز صادرات و واردات به بریتانیا صرفه اقتصادی دارد یا خیر؟

البته دولت به شدت تمایل دارد تا درهای اقتصادی خود را به روی شرکت‌های آمریکایی باز کند. همان‌ جایی که بسیاری پیش‌بینی می‌کنند کالاهای اساسی با قیمت کمتر، اما با کیفیت نازل به این کشور وارد شود. یکی از اصلی‌ترین اهداف موافقان برگزیت، رهایی از استانداردهای سخت اتحادیه اروپا بوده است؛ موضوعی که کالاهای جدید وارداتی دیگر نیازی به تبعیت از آن قوانین ندارند. بنابراین نباید تعجب کنیم که از حالا به بعد شاهد محصولات خوراکی هورمونی و فراریخته در این کشور باشیم.

در نهایت، زمان محک واقعی توانایی دولت آقای بوریس جانسون فرا رسیده است. حالا تمام موافقان و مخالفان برگزیت چشم به عملکرد دولت او دارند. مخالفان که بدون شک با نگاه تردید به اقدامات او و دولت چشم دوخته‌ و آماده‌اند تا با عدم دستیابی به موفقیت واقعی در این رابطه، بار دیگر پرچم مخالفت خود را بالا ببرند. اما موافقان بوریس جانسون، که به او پیروزی را در همه‌پرسی ماه دسامبر هدیه دادند، از مخالفان هم می‌توانند بیشتر خطرآفرین باشند. آن‌ها امسال منتظرند شاهد به دست آوردن مشاغل جدید، کاهش هزینه‌های روزمره زندگی، خدمات بهتری در سیستم سلامت ملی و کاهش آمار جرم و جنایت باشند. انتظاراتی که اگر به حقیقت نپیوندند، ادامه کار را برای بوریس جانسون و حزب محافظه‌کار بسیار دشوار خواهد کرد.