تظاهرات گسترده مردمی در شهرستانهای درایم و ارگو بدخشان در شمالشرق افغانستان وارد دومین روز شد. این تظاهرات روز جمعه، ۱۴ اردیبهشت و پس از کشته شدن یکی از متنفذین محلی به نام «نظامالدین بای» در روستای قرلق شهرستان درایم به دست طالبان، آغاز شد.
بشیر صمیم، استاندار پیشین بدخشان به ایندیپندنت فارسی گفت که ساکنان شهرستان درایم پس از آن علیه طالبان اعتراض کردند که جنگجویان مسلح این گروه به بهانه تخریب کشتزارهای خشخاش، وارد خانههای مردم شدند و حریم خصوصی آنان را نقض کردند. به گفته صمیم، نظامالدین بای، از متنفذین روستای قرلق، در نتیجه شلیک مستقیم محافظان اعجازالحق، فرماندار طالبان در درایم به قتل رسید و این اقدام طالبان منجر به خشم عمومی شد. استاندار پیشین بدخشان که میگوید به صورت پیوسته با ساکنان محلی در تماس است، گفت: «زنان و مردان در شهرستان درایم علیه طالبان قیام کردند.»
په بدخشان کې خلک د تالبانو د ظلمونو پر وړاندې راوتلي دي. pic.twitter.com/YqkuP7CryH
— Sohail Noor Khan (@sohailnoorkhan) May 3, 2024
براساس ویدیوهای منتشر شده از جریان تظاهرات مردم در بدخشان علیه طالبان، شماری از معترضان میگویند طالبان با ظلم و خشونت، حریم خصوصی آنان را نقض کرده و وارد خانههایشان میشوند. این معترضان را سر دادن شعار «امارت اسلامی را نمیخواهیم»، خواستار خروج طالبان از بدخشان شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بیشترین جمعیت بدخشان را شهروندان تاجیک تشکیل میدهند و در جریان ۲۰ سال حاکمیت دولت جمهوری، همه استاندارهایی که در این استان خدمت کردند از قوم تاجیک بودند. با سلطه طالبان بر افغانستان نیز میان ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان و فرماندهان ارشد تاجیکتبار این گروه که اهل بدخشان هستند توافق شد که امور بدخشان به تاجیکها واگذار شود.
در شهریور سال گذشته، قاری محمد ایوب خالد، فرمانده پشتونتبار طالبان که زاده قندهار است به عنوان نخستین استاندار غیر تاجیک وارد بدخشان شد و زمام امور این استان را برعهده گرفت. قاری فصیحالدین فطرت، رئیس ستاد ارتش طالبان و مولوی امانالدین منصور، فرمانده پیشین نیروی هوایی و استاندار پیشین طالبان در بدخشان، دوتن از فرماندهان تاجیکتبار در صفوف طالبان هستند که اهل بدخشاناند و نفوذ زیادی در میان طالبان تاجیکتبار دارند.
بشیر صمیم میگوید «طالبان پشتونتبار از طالبان تاجیکتبار به عنوان ابزار علیه مردم استفاده میکنند.» بشیر صمیم که آخرین روز حاکمیت دولت اشرف غنی، به عنوان استاندار بدخشان کار کرد و از ساکنان بدخشان است، علاوه نمود که «فاصله و بیزاری مردم از طالبان در بدخشان افزایش یافته و تظاهرات دو روز اخیر بیانگر این مساله است.»
از زمان بازگشت طالبان به قدرت، چندین بار میان فرماندهان تاجیکتبار و پشتونتبار طالبان در استانهای شمال به ویژه در بدخشان، تخار، بغلان و پنجشیر تنش لفظی و درگیری مسلحانه رخ دادهاست. روز جمعه، فایل صوتی یک فرمانده تاجیکتبار طالبان در بغلان به نام ملا عزیز در رسانههای اجتماعی بازتاب یافت که در آن از فرماندهان این گروه انتقاد میکند. ملا عزیز در این ویدیو میگوید که طالبان پشتونتبار، تاجیکها را به بهانههای مختلف تحقیر و بازداشت میکنند.
با این حال، اعتراض مردم در بدخشان علیه طالبان توجه شماری از سیاسیون و مخالفان را نیز به خود جلب کردهاست. امرالله صالح، رهبر سازمان روند سبز در متنی که در ایکس منتشر کرد نوشت: «یادتان هست که گفته بودم روزی این گروه شوم، متعصب و جهالتپرور توسط مردم لگدمال خواهد شد. قیام خودجوش بدخشان مبارک باد.»
همچنین رحمتالله نبیل، رئیس امنیت ملی در دولت پیشین افغانستان در ایکس نوشت که «قیام عمومی مردم افغانستان میتواند امیدی برای رهایی از چنگال افراطیگری و ظلم طالبان باشد.» نبیل در مورد تظاهرات مردم بدخشان علیه طالبان گفت: «مردمی که طعم تلخ ستم و تاریکی را چشیدهاند، اکنون عزم خود را برای رهایی جزم کردهاند و ولایت سلحشور بدخشان پیشقراول این مبارزه شدند.»
قیام عمومی مردم افغانستان میتواند امیدی برای رهایی از چنگال افراطیت و ظلم طالبان باشد. مردمی که طعم تلخ ستم و تاریکی را چشیدهاند، اکنون عزم خود را برای رهایی جزم کردهاند و ولایت سلحشور بدخشان پیشقراول این مبارزه شدند! https://t.co/0FKYUZAXVa
— Rahmatullah Nabil (@RahmatullahN) May 4, 2024
در حالی که تظاهرات ضد طالبان از شهرستان درایم به شهرستان ارگو گسترش یافت، بشیر صمیم گفت طالبان به سمت مردم معترض در ارگو تیراندازی کردند و تاکنون کشته شدن یک نفر و مجروح شدن دستکم چهار نفر دیگر تایید شدهاست. یک منبع دیگر در ارگو، با ارسال ویدیویی از جسد فرد کشته شده به دست طالبان گفت مردم خشمگیناند و قرار است تظاهرات همچنان ادامه یابد. در برخی از ویدیوهای منتشر شده در رسانههای اجتماعی، معترضان میگویند که طالبان در ساختمان فرمانداری ارگو جمع شدهاند و کنترل بقیه مناطق ارگو را از دست دادهاند.
با این حال، بشیر صمیم گفت که یک هیات طالبان از شهر فیضآباد، مرکز بدخشان با هدف گفتوگو با معترضان به شهرستان درایم رفته، اما هنوز نتیجهای در پی نداشته است.