رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، روز جمعه ۲۱ اردیبهشت، با اشاره به ۱۴ نقطه خطرآفرین و مستعد زلزله در پایتخت، تاکید کرد زلزله احتمالی در تهران، در هر سطحی که باشد، یک «حادثه ملی» خواهد بود.

علی نصیری در اختتامیه کنفرانس بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، از موازی‌کاری در حوزه مدیریت بحران و مقابله با حوادث طبیعی انتقاد کرد و گفت: «همه اقدامات ما در حوزه مدیریت بحران نیازمند تمرکز در تصمیم‌گیری و هماهنگی‌های بین‌ بخشی است. اما مهمترین چالش ما، همین موازی‌کاری‌هاست. برخی کارها به وسیله چند دستگاه انجام می‌شود، به‌گونه‌ای که گاهی اوقات اقداماتشان همدیگر را نقض می‌کند و گاهی اوقات هم یک‌سری کارها درکل بر زمین می‌ماند.»

او همچنین به تشریح آسیب‌هایی پرداخت که در زمان وقوع زلزله‌های بزرگ در شهرها به وجود می‌آید و گفت تا رسیدن به نقطه ایده‌آل برای آمادگی دربرابر حوادث طبیعی فاصله زیادی داریم.

این درحالی است که مردادماه سال گذشته، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، به نقل از «یک استاد زمین‌شناسی» مدعی شده بود «در ۳ هزار سال گذشته در شهر تهران زلزله نیامده»، سپس نتیجه گرفته بود که به همین دلیل باید امیدوار بود که گسل‌های تهران فعال نشوند.

سخنانی که با واکنش گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخل ایران مواجه شد و منتقدان با اشاره به سخنان پرفسور بهرام عکاشه، پدر علم زلزله‌شناسی ایران، که وقوع زلزله در تهران را «حتمی، ویرانگر و فاجعه‌بار» خوانده بود، زاکانی را به سهل‌انگاری در ایمن‌سازی ساختمان‌های تهران و نادیده گرفتن تبعات وقوع زلزله‌های سنگین در پایتخت متهم کردند.

برای مثال، امیرمنصوری، رییس پژوهشکده نظر و استاد شهرسازی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با روزنامه شرق درمورد عادی‌سازی خطر زلزله هشدار داده و گفته بود: «تهران برای نجات از زلزله هولناک زمان زیادی ندارد. گسل‌های تهران تقریبا هر ۱۵۰ سال یک‌ بار فعال می‌شوند و از آخرین زلزله بزرگ تهران حدود ۱۲۰ سال می‌گذرد. با این‌ حال، واقعیات زلزله تهران از سوی متولیان پنهان‌کاری یا تحریف می‌شود و این مساله خطر زلزله بزرگ را روزبه‌روز به تهران نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.»

به گفته منصوری، ۵۵ درصد جمعیت تهران در خانه‌های ناپایدار زندگی می‌کنند که، با احتساب جمعیت تهران، نزدیک به ۵ میلیون تهرانی در معرض خطرات زلزله احتمالی‌اند.

این پژوهشگر دانشگاه تاکید کرد حتی اگر تنها مساحت ۴۵ کیلومترمربع بافت فرسوده تهران را در نظر بگیریم، باز هم جان حداقل یک و نیم میلیون نفر در خطر است. استاد شهرسازی دانشگاه تهران معتقد است یک زلزله به بزرگی ۶ ریشتر بیش از نیمی از جمعیت تهران را در معرض آسیب جدی قرار می‌دهد.

از سوی دیگر و به باور برخی از زمین‌شناسان در ایران مانند مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی، زمین‌لرزه هفتم فروردین ۱۲۰۹ که دماوند و بخش‌هایی از شمیرانات را تقریبا ویران کرد و جان بیش از ۵۰۰ نفر را گرفت، درپی جنبیدن یکی از گسل‌های تهران به نام گسل مشا رخ داد. او گفت، در دهه‌های اخیر، به‌دلیل ساخت‌وسازهای بی‌رویه روی این گسل و تراکم جمعیت این منطقه احتمال فعال شدن مجدد آن وجود دارد که اگر چنین چیزی رخ دهد فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر را به جا خواهد گذاشت.

مهدی زارع، احتمال فعال شدن آتشفشان دماوند را نیز مطرح کرد و سپس در پاسخ به ادعای زاکانی گفت: «حداقل ۱۰۰ مقاله متنوع با موضوع بررسی گسل‌های تهران طی ۵۰ سال اخیر در نشریات تخصصی و معتبر منتشر شده است. اینکه اصل موضوع را زیر سوال ببریم، آن هم وقتی سابقه علمی ۵۰ ساله دارد، کار ناصوابی است.»

مسعود مجرب، استاد زلزله‌شناسی، هم در گفت‌وگو با روزنامه جام جم، از احتمال فعال شدن آتشفشان دماوند با توجه به جوان بودن آن خبر داد و گفت که درباره زمان دقیق آن نمی‌توان اظهارنظر کرد، مگر اینکه، مانند دیگر کشورها، در ایران هم با استفاده از تجهیزات و فناوری ژئوشیمی شرایط را بررسی کنند.

این استاد زلزله‌شناسی، با تاکید بر اینکه اسکان جمعیت در اطراف دماوند خطر فعال شدن آن را بیشتر می‌کند، افزود: «وقوع زلزله‌های متعدد در گسل مشا یادآور این نکته خواهد بود که‌ در این منطقه از کف دره تا سطح آن، بالاآمدگی‌‌هایی با ارتفاع حدود ۶۰ تا ۷۰ متر دیده می‌شود که نشان می‌دهد این منطقه در طول تاریخ شاهد زمین‌لرزه‌هایی بوده و تحت تاثیر آن‌ها اختلاف سطح حدود ۷۰ متری ایجاد شده است.»