پس از آنکه کرملین روز یکشنبه اعلام کرد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، وزیر دفاع این کشور را تغییر می‌دهد و انتخاب او برای جایگزینی سرگئی شویگو، یک فرد غیرنظامی به نام آندری بلوسوف است، گمانه‌زنی‌های زیادی درباره این تغییر مطرح شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، برخی از تحلیلگران معتقدند معرفی بلوسوف به عنوان وزیر دفاع، می‌تواند نشانه آن باشد که رهبر روسیه بر اقتصاد جنگ و کارآمد کردن هزینه‌های نظامی کشورش برای کسب پیروزی در درگیری طولانی با اوکراین تمرکز کرده است.

این تغییر کلیدی و برخی جابه‌جایی‌های دیگر در مناصب ارشد روسیه، تنها چند روز پس از مراسم تحلیف پوتین و در بحبوحه پیشروی روسیه در شمال شرق اوکراین اعلام شد.

بلوسوف ۶۵ ساله که در اقتصاد تخصص دارد، پیش از این نیز سمت‌هایی در دولت روسیه برعهده داشته و حتی زمانی معاون اول نخست‌وزیر بوده است اما هیچ‌ سابقه نظامی یا فعالیت در سرویس‌های امنیتی در کارنامه کاری او دیده نمی‌شود و روسیه که در حال برنامه‌ریزی برای افزایش بودجه دفاعی این کشور است و در نظر دارد حدود ۳۰ درصد از کل هزینه‌های دولت را به این موضوع اختصاص دهد، به فردی احتیاج داشت که بتواند برای تدارکات ارتش و تقویت صنایع دفاعی داخلی به منظور کسب موفقیت در میدان جنگ برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام دهد. 

بن نوبل، متخصص مسائل روسیه از کالج لندن، در این زمینه می‌گوید: «با ادامه جنگ، پوتین دریافت که باید بیشتر به سمت اقتصاد جنگی و کارآمد کردن هزینه‌های نظامی حرکت کند و آندری بلوسوف یکی از قابل اعتمادترین مقام‌های اقتصادی او است.»

گفته‌های این کارشناس تاکیدی بر سخنان دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، است که در یک جلسه غیرمعمول در اواخر شب، تصمیم غیرعادی پوتین را چنین توضیح داد: «پوتین بلوسوف را انتخاب کرد تا اطمینان حاصل کند وزارت دفاع می‌تواند نوآوری‌هایی داشته باشد.»

تاتیانا استانووایا کارشناس دیگری است که او هم اعتقاد دارد انتصاب بلوسوف، که از کنترل بیشتر دولت بر اقتصاد حمایت می‌کند، در واقع انتخاب فردی برای رهبری عملیات نظامی نیست.

به گفته برخی از ناظران، این انتصاب نشان می‌دهد که کرملین تصمیم دارد روسیه را برای جنگی چند ساله با اوکراین آماده کند؛ مسیری که در آن احتمالا تعادل در عرضه و تولید تسلیحات است که تعیین می‌کند چه کسی پیروز خواهد بود.

در همین حال، سایت خبری روسی بل نیز به نقل از یک منبع آگاه درباره انتخاب بلوسوف نوشت: «در شرایطی که پوتین در حلقه دشمنان محاصره شده، بلوسوف تنها چهره در میان تیم اقتصادی ارشد او بود که در سال ۲۰۱۴ از الحاق کریمه‌ــ با وجود اینکه به تحریم‌های شدیدی منجر شدــ حمایت کرد.»

اما موضوع دیگری که افکار عمومی را مشغول کرده، این است که با انتصاب یک فرد غیرنظامی در مقام وزیر دفاع، چه کسی قرار است جنگ روسیه را اداره کند؟

برخی کارشناسان در این خصوص معتقدند که انتخاب پوتین نشان‌ می‌دهد وزارت دفاع قرار است از تصمیم‌گیری‌های اساسی در میدان جنگ دور بماند و قدرت ستاد کل ارتش تقویت شود. اگرچه ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد ارتش روسیه، ماه‌ها است در انظار عمومی دیده نشده و ادامه فعالیتش در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، کرملین اعلام کرده که او در سمتش ابقا شده است.

عده‌ای نیز معتقدند که پوتین قصد دارد مسئولیت بیشتری در تصمیم‌های اساسی جنگ با اوکراین را برعهده بگیرد و به همین دلیل فردی را با مهارت‌های نظامی کمتر برگزیده است.

به گزارش بلومبرگ، پوتین که با تاریخ به‌خوبی آشنا است، تصمیم برای جایگزین کردن بلوسوف با شویگو را بر اساس نمونه‌ای در تاریخی یعنی انتخاب رابرت مک‌نامارا، وزیر دفاع سابق ایالات متحده، اتخاذ کرده است. در زمان ریاست‌جمهوری جان اف کندی و لیندون بی. جانسون در دهه ۱۹۶۰، در طول جنگ آمریکا و ویتنام، مک نامارا که در رشته اقتصاد تحصیل کرده بود، به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد تا در تدارکات نظامی به منظور بهبود کارایی در جنگ بازنگری کند.

بنا بر این گزارش، در شرایطی که اوکراین درحال دریافت ده‌ها میلیارد دلار کمک نظامی جدید از متحدان آمریکایی و اروپایی‌اش است، روسیه با چالش به حداکثر رساندن تاثیر مخارج دفاعی مواجه شده که به‌شدت هم در حال افزایش است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه در این زمینه تاکید کرد: «هزینه‌های دولتی برای وزارت دفاع و بخش امنیتی روسیه به ۶.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی نزدیک می‌شود؛ یعنی نزدیک به سطحی که اتحاد جماهیر شوروی در اوج جنگ سرد در دهه ۱۹۸۰ به آن رسیده بود.»

او با اشاره به اینکه وضعیت هنوز «بحرانی» نیست، افزود که ولادیمیر پوتین بلوسوف را به دلیل نیاز به نوآوری و رقابت اقتصادی در وزارت دفاع انتخاب کرد.

آندری کولسنیکوف، کارشناس ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در مسکو، درباره این تغییرات می‌گوید: «انتصاب بلوسوف نشانه‌ای از تبدیل اقتصاد روسیه به اقتصاد جنگی است.» نیکولای پتروف، کارشناس دیگری مستقر در برلین، هم می‌گوید انتصاب بلوسوف با هدف «بهبود هماهنگی بین بخش‌های نظامی و غیرنظامی روسیه برای تقویت ارتش در جنگ» انجام شد.

در همین حال، برکناری شویگو می‌تواند منعکس‌کننده ناامیدی پوتین از پیروزی در جنگ اوکراین باشد؛ زیرا جنگی که رئيس‌جمهوری روسیه انتظار داشت چندان طول نکشد، اکنون به سال سوم رسیده و صدها هزار سرباز روس کشته یا زخمی به جا گذاشته است.

آن‌طور که کرملین اعلام کرده، سرگئی شویگو، وزیر دفاع سابق روسیه، قرار است جایگزین نیکولای پاتروشف در ریاست شورای امنیت ملی روسیه شود. شویگو، چهره برجسته دولتی مسکو، حتی در دهه ۱۹۹۰ و قبل از به قدرت رسیدن پوتین هم یکی از نزدیک‌ترین افراد به رئیس‌جمهوری روسیه بود. او از سال ۲۰۱۲ وزیر دفاع روسیه شد و اکنون مشخص نیست تغییر جایگاهش به منزله تنزل رتبه او است یا می‌تواند نشانه‌ای از فعالیت‌های تاثیرگذار او در سایه باشد.

برخی معتقدند جایگزینی وزیر دفاع پیشین روسیه را می‌توان به این موضوع مرتبط دانست که او سال ۲۰۲۳ به نوعی عامل شورش نافرجام یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، بود و پریگوژین  او را به شکست‌های مکرر در میدان جنگ متهم کرد.