جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، باری دیگر بر غیر ضروری بودن حضور نظامی در افغانستان تاکید کرد و گفت برای مبارزه با داعش مستقر در افغانستان بدون اشغال آن کشور هم راه‌هایی وجود دارد.

بایدن که پس از خروج آمریکا از افغانستان به‌ندرت در مورد افغانستان صحبت می‌کند، این سخنان را روز پنجشنبه ۳ خرداد، در کاخ سفید و در نشست مشترک خبری با حضور رئیس‌جمهوری کنیا مطرح کرد. در این نشست، کنیا به عنوان «متحد اصلی غیرناتویی» (Major non-NATO ally) اعلام شد و رئیس‌جمهوری آمریکا بر حمایت از دولت کنیا در برابر تهدیدها از جمله تهدید داعش سخن گفت.

متحد اصلی غیرناتویی عنوانی است که دولت آمریکا به متحدان نظامی و سیاسی‌اش در بخش‌های مختلف جهان می‌دهد. افغانستان نیز از سال ۲۰۱۲ تا فروپاشی دولت جمهوری، متحد اصلی غیرناتویی ایالات متحده بود.

جو بایدن در پاسخ به پرسشی در مورد خروج آمریکا از افغانستان، بازگشت طالبان به قدرت و تهدید داعش خراسان در این کشور گفت: «افغانستان به گورستان امپراتوری‌ها معروف است و احتمال اینکه کسی بتواند افغانستان را متحد نگه دارد، بعید به نظر می‌رسد.»

رئیس‌جمهوری آمریکا در مورد تهدید داعش خراسان که در افغانستان مستقر است و حملاتی مرگبار در روسیه، ایران، پاکستان و افغانستان انجام داده‌ است، گفت: «بدون اشغال افغانستان هم راه‌هایی برای کنترل داعش وجود دارد.»

بایدن به دلیل کشته شدن ۱۳ سرباز آمریکایی و حدود ۲۰۰ شهروند افغانستان در فرودگاه کابل حین عملیات تخلیه افغانستان به سوءمدیریت در روند خروج آمریکا از افغانستان متهم است. منتقدان بایدن از جمله نمایندگان شناخته‌شده سنا و مجلس نمایندگان با انتقاد از بایدن، او را مسئول خروج آشفته، کشته شدن سربازان آمریکایی و شهروندان افغانستان، رها شدن تسلیحات آمریکایی و افتادن آنان به دست طالبان می‌دانند.

 فرانک مک‌کنزی، فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، هم اواسط فروردین، در مصاحبه با شبکه ای‌بی‌سی گفت که با خروج آمریکا از افغانستان خطر داعش افزایش یافت. او تصریح کرد: «تهدید داعش اجتناب‌ناپذیر است و این تهدید از زمانی که ما از افغانستان خارج شدیم، در حال افزایش است.»

اواخر ژوییه ۲۰۲۲ پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده، در حمله هوایی ارتش آمریکا به کابل، جو بایدن مدعی شد که آمریکا به حضور نظامی در افغانستان نیازی ندارد و اهدافی مانند الظواهری را که برای امنیت آمریکا تهدیدی بالقوه محسوب می‌شوند از طریق نظارت هوایی مهار می‌کند. با این حال حمله هوایی به اقامتگاه الظواهری تنها عملیات نظامی آمریکا در افغانستان پس از خروج از این کشور و بازگشت طالبان به قدرت است.

فرماندهان پیشین آمریکا که در افغانستان کار کرده‌اند، نیز منتقد خروج این کشور از افغانستان‌اند. مک‌کنزی در این مورد گفت: «اگر در افغانستان می‌ماندیم، حالا امن‌تر بودیم.»

مایکل کوریلا، فرمانده کنونی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، هم اوایل فروردین در کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای آمریکا گفت طالبان به گروه‌های تروریستی از جمله القاعده و تحریک طالبان پاکستان پناه داده‌اند و خطر حمله داعش خراسان به منافع آمریکا هم وجود دارد.

هرچند آمریکا در افغانستان حضور نظامی ندارد، پهپادهای تجسسی ارتش آمریکا که از قرارگاه‌های نظامی این کشور در خاورمیانه پرواز می‌کنند، در آسمان افغانستان گشت‌زنی می‌کنند. شهروندان افغانستان هرازگاه با ارسال ویدیو به رسانه‌ها، از تردد مداوم این پهپادها خبر می‌دهند. مقام‌های طالبان از جمله ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع، فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، نیز بارها حضور آمریکا در آسمان افغانستان را تایید کرده‌اند.

گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی‌، که در کابل حضور دارد، در سخنرانی عید فطر در جمع هوادارانش ادعا کرد پول‌های نقدی که آمریکا به نام کمک بشردوستانه به کابل می‌فرستد، رشوه بابت حضورش در آسمان افغانستان است.

اواسط فروردین، پس از انتشار ویدیوهایی از حضور پهپادهای ناشناس در آسمان قندهار، محل اقامت ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه، آمریکا را به نقض حریم هوایی افغانستان متهم کرد و گفت: «این تجاوز باید متوقف شود.»

مقام‌های طالبان بدون نام بردن از پاکستان، مدعی‌اند «یکی از همسایگان افغانستان» به پهپادهای ارتش آمریکا اجازه می‌دهد تا وارد حریم هوایی افغانستان شوند.

مقام‌های آمریکایی هنوز در مورد حضور پهپادهای تجسسی در حریم هوایی افغانستان اظهار نظر نکرده‌اند، اما بایدن در ژوییه ۲۰۲۲ تاکید کرده بود که آمریکا از طریق «عملیات افق باز» اوضاع افغانستان را نظارت می‌کند و اگر تهدیدی شناسایی شود، درجا خنثی خواهد شد.

برخی کارشناسان نظامی در آمریکا «عملیات افق باز» را که دولت بایدن برای کنترل افغانستان طراحی کرد، «افتضاح و نادرست» توصیف می‌کنند. دنیل ان هافمن، افسر بازنشسته سیا، اوایل اردیبهشت در مصاحبه با واشینگتن تایمز، گفت: «تروریست‌ها در افغانستان از همان فضای باز و آزادی‌عملی که قبل از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ داشتند، لذت می‌برند. ما حتی نمی‌توانیم جایشان را پیدا کنیم و تشخیص دهیم، چه رسد به اینکه آن‌ها را بکشیم.»