دانشمندان می‌گویند حفره‌ای اسرارآمیزی که در دامنه یک آتشفشان قدیمی در مریخ کشف شده، ممکن است ورودی یک غار بزرگ باشد و بتوان از آن به عنوان سرپناه برای ساکنان آینده سیاره سرخ استفاده کرد.

به گزارش اسپیس، این حفره که تنها چند متر عرض دارد، در تاریخ ۱۵ اوت ۲۰۲۲ (۲۴ مرداد ۱۴۰۱) در پی بررسی‌های مدارگرد شناسایی مریخ ناسا و از ارتفاع ۲۵۶ کیلومتری پیدا شد.

پژوهشگران می‌گویند این حفره تنها حفره موجود در این ناحیه نیست، بلکه یکی از چند حفره‌ای به شمار می‌رود که در دامنه سه آتشفشان بزرگ در منطقه تارسیس مریخ دیده شده‌اند.

به گفته دانشمندان، این حفره خاص بر یک جریان گدازه‌ای روی آتشفشان خاموش «آرسیا مونس» پیدا شده است و به نظر می‌رسد یک حفره عمودی باشد.

این گمانه‌زنی‌ها سبب شد دانشمندان از خود بپرسد که آیا این حفره صرفا یک گودال [دهانه‌] باریک است یا دهانه‌ای است که به یک غار بزرگ‌تر می‌رسد. دانشمندان می‌گویند این حفره ممکن است یک مسیر گدازه‌ای واقعا عمیق باشد که در گذشته‌های دور و زمانی که آتشفشان هنوز فعال بوده، شکل گرفته است.

حفره‌های مریخ برای دانشمندان از اهمیت بسیاری برخوردارند. به گفته آن‌ها، این حفره‌ها می‌‌توانند در آینده پناهگاهی برای فضانوردان باشند. دلیل آن هم این است که مریخ اتمسفر نازکی دارد و میدان مغناطیسی آن قادر نیست از ساکنان آینده این سیاره در برابر پرتوهای زیان‌بار فضایی محافظت کند. از طرفی میزان تابش روی سطح مریخ هم به طور میانگین ۴۰ تا ۵۰ برابر بیشتر از زمین است.

این حفره‌ها از نظر زیست‌شناسی هم اهمیت دارند. دانشمندان می‌گویند این حفره‌‌ها ممکن است در گذشته‌های دور، جایی برای میزبانی حیات در مریخ، از جمله پناهگاهی برای حیات میکروبی، بوده باشند.

با وجود آنکه تاکنون زنجیره‌هایی از این حفره‌‌ها پیرامون آتشفشان‌های مریخ مشاهده شده‌اند که در امتداد یک مسیر گدازه‌ای شکل گرفته‌اند، هنوز مشخص نیست که این چاله‌ها تا چه حد عمیق‌ باشند. دانشمندان هنوز نمی‌دانند که آیا آن‌ها به سوی یک غار بزرگ‌تر باز می‌شوند یا صرفا یک فرورفتگی استوانه‌ای کوچک‌اند.

با این حال برخی تصاویر بر اساس نور خورشید درون حفره نشان می‌دهند که بسیار بعید است این چاله‌ها دهانه غارهای بزرگی باشند.

این حفره‌ها همچنین ممکن است از طریق تنش‌های تکتونیکی ایجاد شده باشند. به گفته دانشمندان یک توضیح کمتر محتمل دیگر نیز این است که این حفره‌‌ها به جایی می‌رسند که میلیاردها سال پیش در آن رودخانه‌های زیرسطحی جاری بوده است. این پدیده مشابه همان پدیده‌ای است که روی زمین نیز شاهدیم و اصطلاحا «کارست» نامیده می‌شود. کارست پدیده‌ای در پوسته زمین است که به صورت‌های مختلف شامل حفره‌ها و غارها، در سطح و زیر سطح وجود دارد و دانشمندان می‌گویند دلیل ایجاد آن به شکستگی‌ها و قابلیت انحلال توده‌سنگ باز می‌گردد و در نتیجه آن ممکن است یک سیستم آب زیرزمینی شکل بگیرد.

به گفته پژوهشگران، اگر در مریخ نیز چنین شرایطی حاکم باشد و اگر روزی مشخص شود که این سیاره در زمان‌های دور میزبان حیات بوده است، آن ارگانیسم‌ها احتمالا در این کارست‌ها زندگی می‌کرده‌اند.

با این حال، همه این‌ نتیجه‌گیری‌ها در حال حاضر صرفا در حد گمانه‌زنی است و برای دستیابی به پاسخ مشخص به این پرسش‌ها، باید منتظر برنامه‌ها و ماموریت‌های فضایی آینده در مریخ باشیم تا به کمک آن‌ها بتوان این حفره‌‌ها را از نزدیک بررسی کرد.