ممکن است پیش آمده باشد که برای پاک کردن کفشی سفید یا تمیز کردن رد مداد شمعی از روی دیوار سراغ اسفنج‌های معروف به «ابر جادویی» بروید. این اسفنج‌ها که در واقع نوعی اسفنج ملامین‌دارند، با قدرت سایندگی قوی، آثار به جا مانده از لکه‌ها و خراش‌ها را بدون نیاز به ماده تمیز‌کننده اضافی، به‌خوبی از بین می‌برند. اما این اسفنج‌ها در صورت پارگی یا مستعمل شدن، الیاف‌های ریزپلاستیک هم در محیط رها می‌کنند. 

طبق نتایج تحقیقاتی که در مجله علوم و فناوری محیط زیست (Environmental Science & Technology) منتشر شد، ابر جادویی‌های ملامین‌دار هر ماه بیش از یک تریلیون الیاف ریزپلاستیک آزاد می‌کنند که برای سلامتی پیامدهای ناخوشایندی دارد.

 این اسفنج‌ چند پلیمری (ملامین و فرمالدئید) شبکه‌‌ای از رشته‌های سخت و فشرده پلاستیکی به شکل یک بافت نرم و سبک است که قدرت سایندگی شگفت‌انگیزی دارد و به همین دلیل برای پاکیزگی و نظافت گزینه‌ای بسیار کارآمد به شمار می‌رود.   

اما ابر جادویی زمانی که به دلیل استفاده مکرر دچار فرسایش شود، به قطعات کوچک‌تری تجزیه می‌شود و الیاف‌های ریزپلاستیک آزاد می‌‌کند که وارد سیستم‌ آب و فاضلاب می‌شوند. این الیاف‌ها پس از انتشار در آب ممکن است به بدن حیوانات وارد شوند و راهشان را به چرخه غذایی انسان هم باز کنند.

گروهی از محققان به منظور بررسی تاثیر تراکم ابر جادویی و زبری سطحی که پاک می‌کند، بر سرعت تجزیه آن و همچنین محاسبه تعداد الیاف میکروپلاستیکی که این ابر جادویی‌ها آزاد می‌کنند، تحقیقاتی را انجام دادند. هدف آن‌ها این بود که بفهمند این عوامل چگونه می‌توانند بر دوام و فرسایش ابر جادویی تاثیر بگذارند.

این گروه تحقیقاتی چندین ابر جادویی از مارک‌های مختلف خریداری کردند و سپس به طور مکرر روی سطح فلزی مالیدند تا سطحشان فرسوده شود.

آن‌ها متوجه شدند ابر جادویی‌هایی که حجم و فشردگی بیشتری دارند و متراکم‌تر بودند، دیرتر از بین می‌روند و در مقایسه با دیگر اسفنج‌ها، ریزپلاستیک کمتری آزاد می‌کنند. 

در مرحله بعد، این تیم تحقیقاتی تایید کرد که به ازای هر گرم ابرجادویی مستعمل تقریبا ۶.۵ میلیون الیاف ریزپلاستیک آزاد می‌شود. آن‌ها با فرض بر اینکه به طور متوسط ۱۰ درصد تمام ابرجادویی‌های خریداری‌شده، فرسوده می‌شوند، مقدار تقریبی الیاف‌‌های آزاد‌شده در ماه را تخمین زدند. آن‌ها برای این کار به فروش ماهانه آمازون در ماه اوت ۲۰۲۳ نگاه کردند.

 طبق محاسبه این تیم، با فرض ثابت ماندن این اعداد،‌ هر ماه می‌تواند ۱.۵۵ تریلیون الیاف ریزپلاستیک از ابر جادویی‌ها آزاد می‌شود. این را هم در نظر داشته باشید که این رقم تنها بر حسب میزان فروش یک شرکت یعنی آمازون است، بنابراین رقم واقعی بیشتر از این‌ها است. 

محققان توصیه می‌کنند سازندگان برای به حداقل رساندن میزان آزاد‌سازی الیاف‌های ریزپلاستیک، اسفنج‌هایی متراکم‌تر و سخت‌تر بسازند که در مقابل ساییدگی مقاومت بالاتری داشته باشد. علاوه بر این پیشنهاد می‌کنند مصرف‌کنندگان از محصولات تمیزکننده طبیعی که پلاستیک در آن‌ها نیست، استفاده کنند و برای جذب الیاف ریزپلاستیک هم در مسیر فاضلاب منازل یا تصفیه‌خانه‌ها، فیلترهایی اضافه شود.