درباره زرادخانه تسلیحاتی حزب‌الله لبنان چه می‌دانیم؟

«توانایی حزب‌الله در ساخت موشک‌های ارزان‌ به تعداد زیاد می‌تواند چالش اصلی اسرائیل باشد»

درگیری موشکی اسرائیل و حزب‌الله لبنان در مناطق مرزی، ژوئن ۲۰۲۴‌ــ AFP

بعد از ۹ ماه درگیری مرزی با حزب‌الله لبنان، اسرائیل حالا اعلام کرده که خود را برای یک جنگ تمام‌عیار در خاک لبنان آماده می‌کند و هشدار می‌دهد که مهلت دیپلماسی رو به پایان است.

حزب‌الله، گروهی شبه‌نظامی و حزبی سیاسی که از دل جنگ داخلی لبنان بیرون آمد و به یکی از قدرتمندترین بازیگران غیر‌دولتی در خاورمیانه تبدیل شد، از سال ۲۰۰۶ که اسرائیل برای آخرین‌ بار به لبنان حمله کرد، خود را برای چنین وضعیتی آماده می‌کند.

به گزارش واشینگتن‌پست، این گروه محموله‌های بزرگی از راکت و پهپاد را از جمهوری اسلامی ایران، حامی اصلی‌اش، دریافت و به‌تازگی تولید سلاح‌ها را هم آغاز کرده و از قابلیت دفاع هوایی که اکثر گروه‌های شبه‌نظامی جهان از آن بی‌بهره‌اند هم برخوردار است.

زرادخانه این گروه شامل موشک‌های هدایت‌شونده و غیرهدایت‌شونده، توپ ضدتانک، موشک‌های بالیستیک و ضد‌کشتی و همچنین پهپادهای حامل مواد منفجره است که نشان می‌دهد حزب‌الله می‌تواند در این جنگ احتمالی، درگیری پیچیده و چندجبهه‌ای را تا اعماق خاک اسرائیل بکشاند.

تحلیلگران تخمین می‌زنند که حزب‌الله بین ۱۳۰ هزار تا ۱۵۰ هزار موشک و راکت در اختیار دارد، که بیش از چهار برابر تعداد موشک‌هایی است که حماس، متحد حزب‌الله، تا قبل از شروع جنگ با اسرائیل در غزه انبار کرده بود. این گروه شبه‌نظامی لبنانی ادعا می‌کند که بیش از ۱۰۰ هزار نیروی نظامی انسانی را فرماندهی می‌کند که این رقم نیز بیش از دو برابر از بالاترین براوردها درباره تعداد نیروهای رزمی حماس تا پیش از شروع جنگ، بیشتر است.

اکثر سلاح‌های حزب‌الله لبنان مهمات درجه پایین و غیرهدایت‌شونده‌اند که در صورت پرتاب به تعداد زیاد، می‌توانند سیستم‌های دفاع هوایی اسرائیل را تهدید کنند، اما مهم‌تر از آن برای اسرائیل، مهمات هدایت‌پذیری‌اند که شیعیان لبنان در اختیار دارند.

واشینگتن‌پست می‌نویسد که حزب‌الله با وسواسی خاص از زرادخانه‌اش محافظت می‌کند و تاکنون توانسته است کارشناسان نظامی را برای براورد کل توانایی‌هایش گمراه کند. بخش زیادی از اطلاعاتی که درباره میزان توان نظامی حزب‌الله وجود دارد، از اظهارات این اعضای گروه و رهبر آن، حسن نصرالله، به دست آمده است که می‌گوید نیروهایش در حملات به شمال اسرائیل از هفت اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون «تنها از بخشی از سلاح‌ها» استفاده کرده‌اند.

ارتش اسرائیل تاکنون حملات حزب‌الله را با پاسخ‌های شدید و زیر آتش گرفتن جنوب با لبنان با جنگنده‌ها، تانک‌ها، پهپادهای هرمس و مهمات فسفر سفید پاسخ داده است.

ده‌ها هزار غیرنظامی در دو طرف مرز آواره شده‌اند

طبق آماری که واشینگتن‌پست گردآوری کرده است، در ماه‌های اخیر حداقل ۹۴ غیرنظامی و بیش از ۳۰۰ جنگجوی حزب‌الله بر اثر حملات اسرائیل به لبنان کشته شده‌اند. دولت لبنان هم تخمین می‌زند که این حملات ۱.۵ میلیارد دلار خسارت به بار آورده و حدود هزار و ۷۰۰ ساختمان را تخریب کرده‌اند.

در سوی دیگر، مقام‌های اسرائیلی می‌گویند که در حملات حزب‌الله تاکنون ۱۸ سرباز و ۱۲ غیرنظامی اسرائیلی کشته‌اند. حزب‌الله همچنین به صدها خانه آسیب رسانده و آتش‌سوزی‌هایی ایجاد کرده است که طی آن‌ها، بیش از ۴۰ هزار هکتار زمین‌ سوخته‌اند.

حزب‌الله اولین‌بار، تنها یک روز پس از حمله شبه‌نظامیان حماس به اسرائیل و کشتن حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر، شمال این کشور را هدف قرار داد و اعلام کرده است تا زمانی که اسرائیل با آتش‌بس در غزه موافقت نکند، به مبارزات نظامی ادامه خواهد داد.

حزب‌الله در ماه‌های اخیر از موشک‌ها و راکت‌های کوتاه‌برد مختلفی استفاده کرده است که ابتدا تانک‌ها و سایر تجهیزات فنی نزدیک مرز را هدف قرار می‌دادند و سپس با حملات به پادگان‌ها و پایگاه‌های نظامی اسرائیل پیشروی کردند.

حسن نصرالله یازدهم نوامبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که حزب‌الله از راکت‌های برکان استفاده می‌کند. برکان، یک نوع مهمات کمکی موشکی و دست‌ساز است که به‌راحتی مونتاژ می‌شود و طبق گفته فابیان هینز، تحلیلگر دفاعی و نظامی در موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی، به «امضای نظامی گروه‌های تحت‌حمایت جمهوری اسلامی ایران در منطقه» تبدیل شده است.

ژنرال منیر شهاده، هماهنگ‌کننده سابق دولت لبنان با نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در این کشور، می‌گوید که حزب‌الله اولین‌بار در سوریه از برکان استفاده و آن را آزمایش کرد؛ حسن نصرالله در آن زمان برای حمایت از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، در طول جنگ داخلی آن کشور به سوریه نیرو اعزام کرده بود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نصرالله در ماه نوامبر اذعان کرد که این گروه از راکت‌های کاتیوشا نیز استفاده می‌کند. این راکت‌ها که ابتدا در اتحاد جماهیر شوروی ساخته و سپس در ایران کپی‌برداری شدند، می‌توانند بین ۱۹ تا ۳۸ کیلومتر را طی کنند و گروهی پرتاب شوند.

فابیان هینز می‌گوید اگرچه آن‌ها هدایت‌شونده نیستند، حزب‌الله می‌تواند تعداد زیادی از آن‌ها را هم‌زمان شلیک کند، زیرا ارزان‌اند و تا فواصلی خاص جوابگو خواهند بود.

یک افسر بخش توپخانه حزب‌الله که با نام حاج محمدعلی شناخته می‌شود، اوایل ژوییه در مصاحبه‌ با شبکه تلویزیونی المنار، وابسته به حزب‌الله لبنان، با چهره تارشده و صدای تغییریافته گفت که این گروه قادر است از پرتابگرهای نصب‌شده روی کامیون‌ها ۱۰۰ موشک کاتیوشا را هم‌زمان شلیک کند.

حزب‌الله پیش از این در جریان جنگ سال ۲۰۰۶ از راکت‌های رعد ساخت ایران در حمله‌ای مرگبار به شهر بندری حیفا در اسرائیل استفاده کرد، اما تاکنون آن‌ها را جنگ‌های جدید به کار نگرفته است.

تامین‌کننده اصلی سلاح حزب‌الله جمهوری اسلامی ایران است، اما این گروه در سال‌های اخیر در زمینه تسلیحات نظامی خودکفاتر شده است. نصرالله سال ۲۰۲۲ در ادعایی که دو ماه قبل نیز آن را تکرار کرد، گفته بود: «ما مدت‌ها است که ساخت پهپاد را در لبنان شروع کرده‌‌ایم.»

حزب‌الله برای شناسایی و آزمایش شکاف در گنبد آهنین اسرائیل پهپادهای تجاری هم استفاده کرده است. حدود یک ماه قبل، یک پهپاد حزب‌الله ساعت‌ها بر فراز حیفا پرواز و از مکان‌های راهبردی اسرائیل فیلمبرداری کرد. موسسه آلما بر این باور است که این یک پهپاد از نوع هدهدــ۱ و ساخت ایران بوده است.

دفاع هوایی

اینکه بازیگران غیردولتی در منطقه مانند حزب‌الله از قابلیت دفاع هوایی برخوردار باشند، غیرمعمول و این نشان‌دهنده میزان آمادگی این گروه برای جنگ است. به گفته فابیان هینز، حزب‌الله برای سرنگونی پهپادهای اسرائیلی از مهمات زمین به هوا، به‌ویژه موشک ضدهوایی ۳۵۸ ساخت ایران، استفاده کرده است.

حزب‌الله ادعا می‌کند که در حداقل دو مورد، از مهمات پیشرفته‌تری علیه جنگنده‌های اسرائیلی استفاده و آن‌ها را وادار به عقب‌نشینی کرده است که به نظر فابیان هینز، تحلیلگر دفاعی و نظامی، منظور حزب‌الله صیاد‌ــ۲، موشک ساخت ایران با هدایت راداری است که می‌تواند به اهدافی در ارتفاع تقریبا ۹۰ هزار پایی برسد. چنین قابلیت‌هایی می‌تواند برای برتری هوایی اسرائیل یک چالش منحصربه‌فرد و غیرمعمول ایجاد کند.

حزب‌الله اوایل ژوئن در پاسخ به کشته شدن یک فرمانده ارشد این گروه، در یک حمله ۱۵۰ راکت و ۳۰ پهپاد پرتاب کرد که بزرگ‌ترین حمله از این نوع به شمال اسرائیل بود. پنجشنبه هفته گذشته هم پس از یک حمله هوایی دیگر اسرائیل برای هدف قرار دادن یک فرمانده حزب‌الله، این گروه بار دیگر با شلیک بیش از ۲۰۰ راکت، سطح درگیری‌ها را بالا برد.

کارشناسان می‌گویند در یک جنگ تمام‌عیار، این حملات که در آن صدها راکت کوچک هم‌زمان پرتاب می‌شوند، می‌توانند گنبد آهنین اسرائیل را تحت‌الشعاع قرار دهند. هینز گفت: «آن‌ها قبلا در طول جنگ در غزه، تعداد زیادی از رهگیرهای گنبد آهنین را مصرف کرده‌اند. حالا چندتا برایشان باقی مانده است؟»

کارشناسان می‌گویند موشک‌های بالیستیک فاتح نیز می‌توانند رگباری پرتاب شوند و سوالات حیاتی دیگری را در مورد سطح آمادگی اسرائیل مطرح کنند، از جمله اینکه «سامانه‌های دفاعی اسلینگ داوود و پیکان تا چه اندازه در برابر این موشک‌ها موثرند؟»

بیشتر از جهان