دونالد ترامپ، ریس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا پیشنهاد کرده است که این کشور کنترل نوار غزه را به دست گیرد، ساکنان فلسطینی آن را به‌طور دائم جابه‌جا کند و این منطقه را به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل نماید.
اما این طرح با واکنش‌های منفی گسترده از سوی کشورهای عربی و متحدان غربی آمریکا مواجه شده و به نوعی یک تغییر اساسی و بنیادین در سیاست‌های چندین دهه‌ای آمریکا در این منطقه محسوب می‌شود.
ترامپ دقیقا چه می‌گوید؟
به گزارش رویترز، در یک کنفرانس خبری در واشنگتن با حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ترامپ ناگهان اعلام کرد که قصد دارد ساختمان‌ها و زیربناهای باقی‌مانده در غزه را هم تخریب کرده و این منطقه را تحت «مالکیت» آمریکا درآورد. او پشنهاد داد که این منطقه ساحلی به یک تفرجگاه تبدیل شود تا مردم را از سراسر جهان را جذب کند و فلسطینیان ساکن غزه نیز به مصر و اردن منتقل شوند.
ترامپ در مقابل نتانیاهو گفت: «شما آن را به یک مکان بین‌المللی و رویایی تبدیل خواهید کرد، زیرا من فکر می‌کنم پتانسیل نوار غزه باورنکردنی است. من فکر می‌کنم در آینده نمایندگانی از سراسر جهان آنجا خواهند بود و آنجا زندگی خواهند کرد. فلسطینیان نیز در آنجا زندگی خواهند کرد.»
در ادامه هم کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی ترامپ در روز چهارشنبه بیان کرد که ترامپ معتقد است ایالات متحده باید در بازسازی غزه نقش داشته باشد «تا ثبات در منطقه تضمین شود و این به معنای حضور نیروهای نظامی آمریکا در غزه نیست.»
لویت همچنین تاکید کرد که ترامپ می‌خواهد فلسطینیان ساکن غزه «به‌طور موقت جابه‌جا شوند» تا امکان بازسازی این منطقه فراهم شود.
چه کسانی در نوار غزه زندگی می‌کنند؟
نوار غزه ۴۵ کیلومتر طول و در بیشترین حالت خود ۱۰ کیلومتر عرض دارد. این منطقه بین اسرائیل در شمال و شرق، شبه‌جزیره سینای مصر در جنوب و دریای مدیترانه در غرب قرار دارد.
مساحت آن ۳۶۰ کیلومتر مربع است که کمی بیش از دو برابر مساحت واشنگتن‌دی‌سی و کمی بزرگ‌تر از جزیره مالتا است. پیش از آغاز جنگ اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳، رانندگی از شمالی‌ترین نقطه تا جنوبی‌ترین نقطه غزه ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشید.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از زمان آغاز جنگ حماس با اسرائیل از ۱۶ ماه پیش، جمعیت غزه ۶ درصد، یعنی حدود ۱۶۰ هزار نفر کاهش یافته و ۲.۱ میلیون نفر رسیده است. آمارهای ارائه‌شده از سوی گروه‌های فلسطینی می‌گویند حدود ۱۰۰ هزار فلسطینی این منطقه را پس از آغاز جنگ ترک کرده‌اند و همچنین فرض بر این است که طبق ادعای حماس بیش از ۵۵ هزار نفر کشته شده‌اند.
پیش از جنگ، غزه یکی از پرتراکم‌ترین مناطق جهان بود و بیش از ۲ میلیون نفر در منطقه‌ای به مساحت تنها ۳۶۰ کیلومتر مربع زندگی می‌کردند. بیش از نیمی از جمعیت غزه هم کمتر از ۱۸ سال سن داشته‌اند.
واکنش‌ها به پیشنهاد ترامپ چه بوده است؟
پیشنهاد ترامپ با محکومیت گسترده‌ای از سوی کشورهای عربی و متحدان غربی آنان مواجه شده است. مصر و اردن که ترامپ پیشنهاد داده بود فلسطینیان غزه به آنجا منتقل شوند هم این ایده را رد کرده‌اند. از سوی دیگر سازمان‌های حقوق بشری این طرح را با عنوان «پاکسازی قومی» محکوم کرده‌اند. همچنین در ایالات متحده این پیشنهاد باعث اختلاف نظرهایی میان قانون‌گذاران شده است و اگرچه برخی از جمهوری‌خواهان از این ایده حمایت کرده‌اند، اما شماری دیگر از نیروهای جمهوری‌خواه از آن انتقاد کردند. دموکرات‌ها هم که به‌طور کلی این طرح را محکوم کرده‌اند.
با وجود آن‌که سخنگوی کاخ سفید تاکید کرد که ترامپ معتقد است این طرح «تفکری خارج از چارچوب» است که می‌تواند به ثبات در منطقه کمک کند و افزود که این طرح به معنای حضور نیروهای آمریکایی در غزه نیست، اما با این حال بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که اجرای این طرح می‌تواند منجر به درگیری‌های بیشتر و بی‌ثباتی در منطقه شود.
به گزارش رویترز، آن‌ها همچنین نگران هستند که این طرح می‌تواند به عنوان نقض قوانین بین‌المللی تلقی شود. در حال حاضر مشخص نیست که آیا این طرح اجرایی خواهد شد یا خیر، اما بسیاری از ناظران معتقدند که این پیشنهاد ترامپ ممکن است بخشی از یک استراتژی مذاکره‌ای باشد.
واکنش‌های رسمی بین‌المللی
در اسرائیل، بنیامین نتانیاهو همان‌طور که انتظار می‌رفت از ایده جابه‌جایی فلسطینیان از غزه حمایت کرد و اظهار داشت که باید به افرادی که می‌خواهند غزه را ترک کنند این امکان داده شود. او همچنین تاکید کرد که این افراد می‌توانند در آینده به غزه بازگردند و در بازسازی غزه مشارکت کنند.
اما در طرف مقابل، جمهوری اسلامی ایران به شدت این پیشنهاد را محکوم کرده و آن را ادامه برنامه‌های اسرائیل برای «کشتار فلسطینیان» دانسته است. سخنگوی وزارت خارجه ایران مدعی شد این طرح با قوانین بین‌المللی و حقوق بشر در تضاد است و از سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی خواست تا آن را قاطعانه رد کنند.
مصر و اردن نیز به شدت با این طرح مخالف هستند و از پذیرش فلسطینیان جابه‌جا شده از غزه خودداری کرده‌اند. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر گفت مصر در هیچ «عمل ناعادلانه‌ای» که منجر به جابه‌جایی فلسطینیان شود، شرکت نخواهد کرد.
واکنش‌های داخلی در ایالات متحده
مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از این طرح به عنوان پیشنهادی «جسورانه و قاطعانه» تمجید کرد و گفت این ابتکار می‌تواند به ایجاد منطقه‌ای صلح‌آمیز کمک کند، اما رهبران عرب-آمریکایی و مسلمان در ایالات متحده این پیشنهاد را غیرواقع‌بینانه دانسته و آن را محکوم کرده‌اند. با این حال برخی از آن‌ها هنوز ترامپ را به عنوان گزینه‌ای برای دستیابی به صلح پایدار در منطقه معرفی می‌کنند.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا اعلام کرده است که پنتاگون آماده است تا تمامی گزینه‌ها را برای آینده غزه بررسی کند و تکرار کرد که این سیاست به معنای حضور نیروهای آمریکایی در غزه نیست.
