سنگ آسمانی که دایناسورها را منقرض کرد از کجا آمد؟

محققان می‌گویند، برخوردگر چیکشلوب در دوردست‌های منظومه شمسی شکل گرفته و یک دنباله‌دار نبوده است

تصویر تزئینی از یک دایناسور-Canva

دانشمندان ممکن است سرانجام خاستگاه جرمی را که سبب انقراض دایناسورها شده بود یافته باشند.

محققان می‌گویند رویداد انقراض ۶۶ میلیون سال پیش - آخرین رویداد [انقراض] بزرگ روی زمین - هنگامی رخ داد که نوعی نادر از سیارک با زمین برخورد کرد.

در آن حادثه حدود ۶۰ درصد از گونه‌های زمین ازجمله تمام دایناسورهای غیرپرنده نابود شدند. محققان بر این باورند که این رویداد به دوره‌ای وحشتناک در تاریخ سیاره انجامید، دوره‌ای که در آن گیاهان زمین به آتش کشیده شدند، زمین با خاکستر پوشیده شد و آب‌وهوا به‌شدت مرگبار شد.

و همه‌ این‌ها از منظومه‌ شمسی بیرونی، فراسوی مشتری، آغاز شد. جایی که یک سیارک از نوع سی (C) شکل گرفت که به چیزی منجر شد که دانشمندان آن را «برخوردگر چیکشلوب» (Chicxulub impactor) می‌نامند، همان جرمی که با زمین برخورد و دهانه‌ عظیمی را ایجاد کرد که به همین نام شناخته می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دانشمندان می‌گویند که این کشف باید به حل بحث‌های طولانی درباره تاریخچه زمین و همچنین اجرامی که از جاهای دیگر فضا با آن برخورد کرده‌اند کمک کند.

آن‌ها پس از بررسی نمونه‌هایی که حدودا از همان دوره‌ وقوع انقراض جمع‌آوری شده بود، به این نتیجه‌ها دست یافتند؛ دوره‌ای که بین دوران کرتاسه و پالئوژن قرار دارد. آن‌ها بقایای باستانی را از برخوردهایی که میلیاردها سال پیش رخ داده بود و نمونه‌هایی از پنج برخورد سیارکی دیگر طی ۵۴۱ میلیون سال گذشته را بررسی کردند.

لایه‌های زمین از حدود همان دوره معمولا از عناصر گروه پلاتین، یا پی‌جی‌ئی‌ها مانند ایریدیوم، روتنیوم، اسمیم، رودیوم، پلاتین و پالادیم غنی است. این عناصر معمولا روی زمین کمیاب‌اند، اما در شهاب‌سنگ‌ها فراوان‌اند، اگرچه به نظر می‌رسد که طی برخورد به‌شکل گسترده پخش شده‌اند زیرا در سراسر زمین یافت می‌شوند.

محققان در نمونه‌های‌شان به دنبال ردپای ایزوتوپ روتنیوم بودند، که ممکن است بقایای پی‌جی‌ئی‌ها باشد. آن‌ها دریافتند که نمونه‌های مربوط به زمان انقراض عمدتا یکنواخت بودند و به نظر می‌رسید که نشان‌دهنده کندریت‌های کربن‌دار، نوعی غیرمعمول از شهاب‌سنگ، باشند. 

محققان می‌گویند این امر نشان می‌دهد که برخوردگر چیکشلوب در دوردست‌های منظومه شمسی شکل گرفته و یک دنباله‌دار نبوده است.

افزون بر این، نمونه‌های باستانی نیز برخی نشانه‌ها از ترکیب مشابه را داشتند. این امر نشان می‌دهد که وقتی زمین در حال شکل‌گیری بوده است اجرام دیگری از منظومه شمسی دوردست با آن برخورد کرده‌اند.

به نظر می‌رسد نمونه‌های دیگر جدیدتر گویای آن باشند که آن برخوردها با سیارک‌های نوع اس (S) یا سیلیکاته، که در منظومه شمسی داخلی تشکیل می‌شوند، رخ داده‌اند.

مقاله‌ای که این یافته‌ها را گزارش می‌دهد با عنوان «ایزوتوپ‌های روتنیوم نشان می‌دهند که برخوردگر چیکشلوب یک سیارک از نوع کربن‌دار بوده است» در مجله ساینس منتشر شده است.

© The Independent

بیشتر از علوم