در شرایطی که مقامهای آمریکایی نگرانی فزایندهای از حمله تلافیجویانه اسرائیل به زیرساختهای نفتی یا حتی تاسیسات هستهای ایران داشتند، دو هفته پیش از حمله جنگندههای اسرائیلی به ایران، جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، یک تماس تلفنی نیمساعته داشتند.
به نوشته والاستریت ژورنال، حمله اسرائیل به مراکز نظامی جمهوری اسلامی ایران انتظار واشینگتن را برآورده کرد و در عین حال، پیشرفتهترین سامانههای پدافند هوایی را از بین برد و به برنامه موشکی جمهوری اسلامی ضربه زد.
مقامهای آمریکایی امیدوارند که خسارت شدید به سامانههای پدافند هوایی تهران را از اقدام تلافیجویانه بازدارد، و در عین حال، برای توقف درگیریها در غزه و لبنان بهدنبال احیای دیپلماسیاند.
پس از حمله موشکی و پهپادی نخست جمهوری اسلامی به اسرائیل در ماه آوریل، بایدن نتانیاهو را به خویشتنداری دعوت کرده بود و پاسخ اسرائیل به حمله به رادار سامانه پدافند هوایی اسـ۳۰۰ در یک تاسیسات نظامی در اصفهان محدود شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما با حمله بالستیکی جمهوری اسلامی در اکتبر، برای بایدن روشن شد که نمیتواند اسرائیل را از پاسخ شدید بازدارد و این بار بهجای جلوگیری، تلاش کرد واکنش اسرائیل را هدایت کند و شکل دهد.
به گفته مقامهای آمریکایی، تماس بایدن و نتانیاهو که با حضور کامالا هریس صورت گرفت یک نقطه عطف در میانه نگرانیها از درگیری تمامعیار بود. بایدن با اطمینان از اینکه اسرائیل توصیه آمریکا برای محدودسازی حمله به مراکز نظامی را مدنظر دارد، موافقت کرد که سامانه پدافند موشکی تاد و نزدیک به ۱۰۰ سرباز آمریکایی برای هدایت این سامانه را به اسرائیل بفرستد.
در حالی که اسرائیل در حال اصلاح و محدودسازی برنامه حمله تلافیجویانهاش بود، مقامهای آمریکایی اقدامهای بیشتری برای تثبیت تفاهم دو کشور در مورد دامنه حمله صورت دادند.
کاخ سفید علاوه بر ارسال سامانه پدافندی تاد، اعلام کرد که تحریمهای نفتی علیه ایران را تشدید میکند و با شرکتهای حملونقلی که به قاچاق نفت ایران کمک میکنند و «ناوگان شبح» لقب گرفتهاند برخورد جدی میکند. تشدید سختگیری در مورد قاچاق نفت ایران در واقع با این هدف بود که به اسرائیل نشان داده شود برای ایجاد اختلال در تجارت نفت تهران نیازی به اقدام نظامی نیست.
حملات بمبافکنهای بی-۲ آمریکا به انبارهای زیرزمینی موشک و تسلیحات حوثیهای یمن در ۱۷ اکتبر نیز پیامی دیگر از کاخ سفید بود که آمریکا آماده است در صورت لزوم، به استفاده از زور متوسل شود و به گفته مقامهای آمریکایی، پیامی هشدارآمیز به جمهوری اسلامی و پیامی اطمینانبخش به اسرائیل بود.
حمله جنگندههای اسرائیلی به اهدافی محدود در ایران نشان میداد که توافق میان بایدن و نتانیاهو رعایت شده است. یک مقام اسرائیلی گفت ایران چهار سامانه ضدموشکی اسـ۳۰۰ داشت، که پیشرفتهترین سامانه پدافندی بود که در اختیار داشت، و همه آنها در این حمله نابود شدند.
به گفته مقامهای آمریکایی، حمله به برنامه موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی به برخی ظرفیتهای تولیدی آسیب رسانده و بازسازی آنها ممکن است سالها طول بکشد.
دنیس راس، یک مقام پیشین دولت آمریکا در امور خاورمیانه، در پستی در رسانههای اجتماعی نوشت: «حملات اسرائیل طوری طراحی شده بودند تا به ایرانیها نشان دهند که در صورت تلافیجویی، اسرائیل قادر است چه اقدامهای دیگری صورت دهد. اسرائیلیها با از بین بردن پدافندهای هوایی، به ایرانیها آسیبپذیریشان را نشان دادند.»
ایران همچنان زرادخانهای موشکی در اختیار دارد و که بر اساس برآورد مقامهای آمریکایی در سال ۲۰۲۲، بیش از ۳۰۰۰ موشک بالستیک با بردهای مختلف را شامل میشود.
در حالی که برآوردها و گزارشها حاکی از آسیب جدی به پدافندهای هوایی و برنامه موشکی ایران است، جمهوری اسلامی انکار کرده که ظرفیتهای نظامیاش آسیب گسترده دیده و تلاش کرده است نشان دهد که زندگی در تهران به وضعیت عادی بازگشته است. بنا بر اعلام مقامهای ایرانی، دستکم چهار سرباز ارتش کشته شدهاند و سه مکان خسارت جزئی دیدهاند.