«هالیوود گیت»؛ مستندی درباره انبار تسلیحات و هواپیماهای آمریکایی باقی‌مانده در افغانستان

در این مستند تصاویری وجود دارد که مربوط به زمانی است که طالبان پایگاه مشهور سازمان سیا را تصرف می‌کنند

هلی‌کوپتر بلک‌‍ هاوک و حرکات نمایشی نیروهای کماندو طالبان‌‌ــ  وزارت دفاع طالبان

وقتی نظامیان آمریکا در اوت ۲۰۲۱ افغانستان را ترک کردند، بخش زیادی از تسلیحات و تجهیزاتشان از جمله چند هلی‌کوپتر و جنگنده را جا گذاشتند که به روایت مستند «هالیوود گیت» (Hollywoodgate)، ساخته ابراهیم نشاط، طالبان توانستند بخشی از این هواپیماها را عملیاتی کنند.  

در این مستند تصاویری وجود دارد که مربوط به زمانی است که طالبان پایگاه مشهور سازمان سیا را تصرف می‌کنند و به شکلی غیرمنتظره با انبار تسلیحات مواجه می‌شوند روی در آن، عبارت «هالیوود» نقش بسته بود.  

بر اساس گزارش وب‌سایت ددلاین، وقتی طالبان به این انبار مخفی رسیدند، دوربین نشاط هم روشن و در حال ضبط بود. ابراهیم نشاط درباره این تصاویر می‌گوید: «طالبان توقع داشتند که چند شامپو و چند تفنگ شکسته پیدا کنند، اما به انبار تسلیحات دست یافتند.»

بر اساس این مستند، طالبان به‌سرعت سلاح‌های غیرفعال را به کار انداختند اما گنج واقعی در بخش دیگری از پایگاه نهفته بود؛ هواپیماهای پیشرفته‌ای به ارزش چند میلیارد دلار که نیروهای آمریکایی در زمان خروج عمدا به آن‌ها آسیب زده بودند، اما کاملا غیرقابل استفاده نشده بودند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نشاط توضیح داد: «[طالبان] شروع به تعمیر تفنگ‌ها کردند و بعد به این نتیجه رسیدند که: اوه اینجا قطعات یدکی برای هواپیماها وجود دارد؛ این هواپیماها را می‌توان تعمیر کرد و داستان از آنجا شکل گرفت. هرگز انتظار نداشتم آن‌ها تمام آن تسلیحات را پیدا کنند یا حتی به فکر تعمیر آن‌ها بیفتند. خودم هم باور نمی‌کردم که بتوانند این تسلیحات را تعمیر کنند.»

ابراهیم نشاط کمی بعد از خروج نیروهای آمریکایی و سقوط کابل، با طالبان درباره فیلمبرداری صحبت کرد. آن‌ها می‌دانستند نشاط که در مصر به دنیا آمده، قبلا با چهره‌های برجسته جهان مصاحبه کرده است و احتمالا حضور او را نوعی مشروعیت‌بخشی می‌دیدند و فکر می‌کردند که این مستند به ارائه چهره مثبت از آن‌ها کمک کند.  

طالبان به این مستندساز مصری گفتند که در مقایسه با دور نخست حاکمیتشان در نیمه دوم ۱۹۹۰، تغییر کرده‌اند: «می‌گفتند ما طالبان۲ هستیم و می‌خواهیم به زنان آزادی بدهیم و خیلی حرف‌های دیگر و... همان زمان بود که اولین بار اجازه فیلمبرداری گرفتم.»

ابراهیم نشاط برای فیلمبرداری مستندش کنار مولوی امان‌الدین منصور، یکی از فرماندهان تاجیک‌تبار طالبان، قرار گرفت که کمی بعد رئیس نیروی هوایی طالبان شد. مولوی امان‌الدین منصور اکنون فرمانده پایگاه ۲۱۷ دائم طالبان در استان قندوز است.  

نشاط توضیح داد: «اولین باری که او (مولوی امان‌الدین منصور) را دیدم، هنوز فرمانده نیروی هوایی نشده بود و من اولین خبرنگاری بودم که او را ملاقات کردم. به نظر می‌رسید تا حدی از حضور یک خبرنگار خارجی که با دوربین به دنبالش است، هیجان‌زده بود.» 

او در طول یک سالی که در افغانستان فیلمبرداری می‌کرد، تغییرات تدریجی در فرمانده منصور را از نزدیک مشاهده کرد. اینکه از فردی که خود را عامل تغییر می‌دانست، به کسی تبدیل شد که به دام قدرت افتاد و حتی به مردم عادی سیلی می‌زد. نشاط این تغییر در منصور را نمادی از تحولات طالبان می‌داند که چطور کم‌کم اعتماد به نفس بیشتری یافتند و روابطشان را با کشورهای مانند روسیه، ایران و چین  تقویت کردند یا برخی همسایگانشان مانند تاجیکستان را تهدید کردند.

فیلم همچنین رابطه منصور با پسر ۹ ساله‌اش را نشان می‌دهد که می‌خواهد که مانند پدرش جنگجو شود. ابراهیم نشاط دراین‌باره می‌گوید: «در آن زمان تنها چیزی که با خودم می‌گفتم این بود که من خیلی‌خیلی خوش‌شانس بودم که دور از چنین درگیری‌ و شرایطی به دنیا آمدم. درگیری‌ که می‌توانست از سنین بسیار پایین بر تفکر من اثر بگذارد. چون تمام آنچه اطراف این کودک اتفاق می‌افتاد، او را به سمت همان نقش جنگجو سوق می‌داد.»

او تصریح کرد: «امیدوارم افغانستان دوباره شاهد جنگ دیگری نباشد تا بتواند کمی از جنگ‌ بهبود یابد و نسل‌های جوان‌تر در این کشور بتوانند راه‌های متفاوتی پیدا کنند و مجبور نباشند که صرفا دنباله‌رو ایدئولوژی طالبان باشند.» 

درست زمانی که فرمانده امان‌الدین منصور به نشاط مشکوک شد که مسیر مدنظر او را در مستند دنبال نمی‌کند، نشاط موفق شد با کارگردان و مترجمش از افغانستان خارج شود. 

«هالیوود گیت» در چندین جشنواره فیلم در سوییس، لهستان، آمریکا و مصر به نمایش درآمده و نظر منتقدان را جلب کرده است.

ایالات متحده آمریکا و ناتو برای تشکیل نیروی هوایی افغانستان مبالغ هنگفتی هزینه کردند. بر اساس گزارش بازرس ویژه ایالات متحده آمریکا برای بازسازی افغانستان (سی‌گار) که ژانویه ۲۰۲۱ منتشر شد، واشنگتن بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، مبلغ ۸.۵ میلیارد دلار برای حمایت و توسعه نیروی هوایی افغانستان هزینه کرد. 

بیشتر از فیلم