هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) هم‌زمان با روز جهانی حقوق بشر در بیانیه‌ای از طالبان خواست به تعهدات جهانی حقوق بشری به‌عنوان کلیدی برای حفاظت و شکوفایی نسل‌های کنونی و آینده در افغانستان عمل کنند.

در بیانیه یوناما حقوق بشر «مسیری به‌سوی راه‌حل‌ها» توصیف شده است که باید تمامی جنبه‌های آن در افغانستان اجرایی شود تا تمام دختران و پسران و همه گروه‌های اجتماعی به حقوق انسانی خود دسترسی داشته باشند.

در این بیانیه، به نقل از روزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان و رئیس یوناما، آمده است: «متاسفانه، ما همچنان عکس این موضوع را در افغانستان شاهدیم. علی‌رغم بهبود امنیت و کاهش خشونت‌های مسلحانه، فرسایش خطرناک حفاظت از حقوق بشر ادامه دارد و زنان و دختران بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.»

رئیس یوناما افزود که عملکرد مقام‌های طالبان در زمینه تبعیض هدفمند علیه زنان و دختران مشخص و برجسته است و در این روند، زنان که از بیشتر جنبه‌های زندگی روزمره و عمومی، از جمله آموزش و کار، محروم شده‌اند، بیشترین آسیب را می‌بینند.

اوتونبایوا افزود: «با قدرت، مسئولیت هم می‌آید. ادعای طالبان برای نمایندگی مشروع مردم افغانستان در سازمان ملل باید با تلاش‌های واقعی برای حفظ و پیشبرد هنجارها و ارزش‌های مشترک همراه باشد.»

فیونا فریزر، نماینده کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در افغانستان، هم گفت: «موازین حقوق بشر به‌عنوان ابزارهایی برای کمک به جوامع در سراسر جهان به منظور ساختن آینده‌ای بهتر ایجاد شده‌اند. اگر افغان‌ها، به‌ویژه زنان و دختران، همچنان از حقوقشان محروم بمانند، این یک شکست آشکار در حفاظت و مسئولیت‌پذیری برای رفاه همه کسانی است که در افغانستان زندگی می‌کنند.»

اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد و افغانستان که یکی از اعضای سازمان ملل بود، از آن حمایت کرد. با این حال طالبان که اوت ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، تاکنون به رعایت تعهدات حقوق بشری افغانستان تمایلی نشان نداده‌اند. ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، در بیش از سه سال گذشته حدود ۷۰ فرمان محدودکننده صادر کرده است که بیشتر آن‌ها حقوق و آزادی‌های اساسی زنان را هدف قرار داده‌اند.

ممنوعیت تحصیل و اشتغال زنان و دختران که از آوریل ۲۰۲۲ اعمال شد، واکنش‌های گسترده جهانی از جمله محکومیت از سوی دبیرکل و شورای امنیت سازمان ملل متحد را در پی داشت،‌ اما طالبان در پاسخ به این واکنش‌ها گفتند که در پی اجرای شریعت اسلامی‌اند.

با این حال دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان که از اوایل ۲۰۲۲ بازگشایی شد تا از نزدیک در زمینه امدادهای بشردوستانه فعالیت کند، در بیانیه‌ای، تعهد این اتحادیه را به حمایت از حقوق بشر در افغانستان به ویژه در زمینه حقوق زنان برای کار و آموزش اعلام کرد و افزود که حقوق بشر برای ساختن کشوری قوی و مرفه حیاتی است.

نهادهای بین‌المللی در حالی در بیانیه‌هایشان از طالبان می‌خواهند که به حقوق بشر احترام بگذارند که رهبر این گروه در آخرین فرمانی که هفته گذشته صادر کرد، تحصیل دختران را در رشته‌های علوم پزشکی را نیز ممنوع کرد. با این فرمان، ۳۵ هزار دانشجوی زن که در رشته‌های مامایی، پرستاری و داروسازی آموزش می‌دیدند، مجبور شدند به خانه‌‌ بازگردند و منتظر باز شدن دوباره مراکز آموزشی بنشینند.