حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، تا لحظه ترور باور نداشت که اسرائیل او را خواهد کشت. به گزارش نیویورک تایمز، دادههای اطلاعاتی اسرائیل که در اختیار متحدان غربی گذاشته شد حاکی از آن است زمانی که نصرالله در مقر زیرزمینی حزبالله در محله ضاحیه بیروت پناه گرفته بود، دستیارانش از او خواستند به مکانی امنتر برود، اما او این هشدار را نادیده گرفت؛ و معتقد بود اسرائیل علاقهای به جنگ تمام عیار ندارد.
نیویورک تایمز در ادامه مینویسد آنچه نصرالله نمیدانست این بود که سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل تمام حرکات او را زیر نظر داشتند و سالها بود که این کار را میکردند.
اندکی بعد، جنگندههای اف-۱۵ اسرائیلی هزاران کیلو مواد منفجره ریختند و پناهگاه حزبالله با انفجاری عظیم نابود شد. این انفجار نصرالله و دیگر فرماندهان ارشد حزبالله را زیر آوار دفن کرد.
مرگ رهبر حزبالله نقطه اوج حملهای دو هفتهای بود. این عملیات ترکیبی از فناوریهای پیشرفته و نیروی نظامی سنگین بود، و انفجار از راه دور هزاران پیجر و بیسیم اعضای حزبالله و همچنین بمباران هوایی گسترده انبارهای موشکی این گروه شبهنظامی را شامل میشد.
این عملیات همچنین نتیجه دو دهه کار اطلاعاتی منظم بود که برای آمادهسازی بهمنظور جنگی تمامعیار انجام شد، جنگی که بسیاری انتظار داشتند در نهایت رخ دهد.
مصاحبههای نیویورک تایمز با شمار زیادی از مقامهای کنونی و سابق اسرائیلی، آمریکایی و اروپایی نشان میدهد که جاسوسهای اسرائیل تا درونیترین لایههای حزبالله نفوذ کرده بودند. آنها افرادی را جذب کرده بودند تا دستگاههای شنود را در پناهگاههای حزبالله نصب کنند، دیدارهای یک فرمانده ارشد و چهار معشوقهاش را ردیابی میکردند، و تقریبا بهطور مداوم از تحرکات رهبران حزبالله مطلع بودند.
این داستانی از موفقیتهای اطلاعاتی است، مانند سال ۲۰۱۲ که یگان اطلاعاتی ۸۲۰۰ اسرائیل توانست مقدار زیادی اطلاعات از جمله جزئیاتی درباره مخفیگاههای رهبران و زرادخانههای موشکی و راکتی حزبالله را سرقت کند.
اما اشتباههایی نیز رخ داد، مانند اواخر سال ۲۰۲۳ که یک تکنیسین حزبالله به باتریهای بیسیمها مشکوک شد. همچنین تلاشهایی اضطرابآلود برای جلوگیری از لو رفتن عملیات وجود داشت، مانند سپتامبر، زمانی که اطلاعات یگان ۸۲۰۰ نشان میداد که عوامل حزبالله تا حدی در مورد پیجرها نگران شده بودند و تعدادی از آنها را برای وارسی به ایران ارسال کردند.
مقامهای اطلاعاتی ارشد اسرائیل که نگران بودند عملیات لو برود، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر، را متقاعد کردند تا دستور آغاز عملیات با انفجار پیجرها را صادر کند که در نهایت به ترور نصرالله منجر شد.
نابودی حزبالله پیروزی مهمی برای اسرائیل بود که یک سال قبل، در حمله ۷ اکتبر حماس، بزرگترین شکست اطلاعاتی را خورد.
نیویورک تایمز در ادامه مینویسد عملیات علیه حزبالله بخشی از یک جنگ گستردهتر بود، یکی از بزرگترین دشمنان اسرائیل را تضعیف کرد و به راهبرد منطقهای جمهوری اسلامی ایران برای تامین مالی و تسلیحاتی گروههای شبهنظامی ضربه زد. تضعیف حزبالله محور مقاومت و معادلات خاورمیانه را تغییر داد و در سقوط رژیم بشار اسد در سوریه نقش داشت.
اسرائیل دههها بود که با نصرالله و فرماندهان ارشد حزبالله در بنبست قرار داشت، و ارزیابیها اطلاعاتی اسرائیل نشان میدهد که با مرگ نصرالله و فرماندهان ارشد، بازسازی این گروه شبهنظامی سالها و شاید بیش از یک دهه طول بکشد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با این حال، رهبران جدید نیز مانند بنیانگذاران حزبالله با اصل بنیادی دشمنی با اسرائیل هدایت میشوند. سرتیپ شیمون شاپیرا، مشاور نظامی سابق بنیامین نتانیاهو، میگوید: «حزبالله نمیتواند بدون درگیری با اسرائیل همچنان از حمایت و منابع مالی جمهوری اسلامی برخوردار شود. این دلیل وجودی حزبالله است. آنها دوباره تسلیح و بازسازی خواهند شد. فقط مسئله زمان مطرح است.»
جنگ ۳۴ روزه سال ۲۰۰۶ بین اسرائیل و حزبالله به تشکیل کمیته تحقیق، استعفای فرماندهان ارشد و بازنگری در ساختار اطلاعاتی اسرائیل منجر شد. اما عملیاتهایی که در طول جنگ و بر اساس اطلاعات جمعآوریشده صورت گرفت پایه و اساس رویکرد اسرائیل را شکل داد.
به گفته سه مقام اسرائیلی سابق، نصب ردیاب روی موشکهای فجر حزبالله سبب شد اسرائیل اطلاعاتی درباره مهمات پنهانشده در پایگاههای نظامی سری، انبارهای غیرنظامی و خانههای شخصی به دست آورد. نیروهای هوایی اسرائیل در جنگ سال ۲۰۰۶ این مکانها را بمباران و موشکها را نابود کرد.
به گفته ۱۰ نفر از مقامهای سابق و فعلی آمریکا و اسرائیل، در شرایطی که حزبالله در حال بازسازی بود، موساد شبکهای گسترده از منابع انسانی داخل این گروه ایجاد کرد. موساد افرادی را در لبنان جذب کرد تا پس از جنگ، به حزبالله در ساخت تاسیسات مخفی کمک کنند و اطلاعات را به اسرائیل منتقل کنند.
اندکی پس از عملیات اطلاعاتی موفقیتآمیز یگان ۸۲۰۰ در سال ۲۰۱۲ که مکان دقیق رهبران، مخفیگاهها و انبارهای موشکی حزبالله را به دست آورد، نتانیاهو از مقر این یگان در تلآویو بازدید کرد. به گفته دو مقام دفاعی فعلی و سابق اسرائیل، رئیس این یگان در حالی که کنار انبوه کاغذهای اطلاعات چاپشده ایستاده بود، به نتانیاهو گفت: «اکنون میتوانید به ایران حمله کنید.» البته اسرائیل حمله نکرد.
در سالهای بعد، نهادهای اطلاعاتی اسرائیل سعی کردند اطلاعات جمعآوریشده از عملیات قبلی را بهبود بخشند و اطلاعاتی تولید کنند که در صورت جنگ با حزبالله، قابلاستفاده باشد.
به گفته دو مقام دفاعی اسرائیل، وقتی جنگ سال ۲۰۰۶ تمام شد، اسرائیل برای کمتر از ۲۰۰ نفر از رهبران، عوامل عملیاتی، انبارهای تسلیحاتی و موشکی حزبالله «پرونده هدف» تشکیل داده بود اما تا سپتامبر ۲۰۲۴ که عملیات اسرائیل آغاز شد، این تعداد به دهها هزار رسیده بود.
اسرائیل برای دستیابی به برتری در جنگ احتمالی با حزبالله، سراغ خرابکاری رفت که تامین تجهیزات آلوده به مواد منفجره برای حزبالله را شامل میشد تا در تاریخ موردنظر اسرائیل منفجر شود. این دستگاهها در جامعه اطلاعاتی اسرائیل به «دکمه» معروفاند که در لحظه مورد نظر فعال میشوند.
بخش طراحی و تولید «دکمهها» بهنسبت ساده بود. بخش دشوارتر عملیات بر عهده موساد بود که تقریبا بهمدت یک دهه حزبالله را فریب داد تا تجهیزات نظامی و مخابراتی را از شرکتهای صوری اسرائیلی خریداری کنند. اولین محموله شامل ۱۵ هزار بیسیم در سال ۲۰۱۵ به لبنان رسید.
در سال ۲۰۱۸، یک مامور زن موساد طرحی ارائه داد که از شیوهای مشابه برای تعبیه مواد منفجره در باتری پیجر استفاده میکرد. اما آن زمان بهدلیل اینکه استفاده از پیجر میان اعضای حزبالله رایج نبود، این طرح کنار گذاشته شد.
سه سال بعد، توانایی اسرائیل در نفوذ و هک تلفنهای همراه حزبالله را در استفاده از تلفنهای هوشمند محتاطتر کرد. به گفته دو افسر اطلاعاتی، ماموران اسرائیلی یگان ۸۲۰۰ نیز با استفاده از ربات در رسانههای اجتماعی گزارشهای خبری به زبان عربی درباره توانایی اسرائیل در زمینه منتشر میکردند تا این ترس را تشدید کنند.
بنابراین، رهبران حزبالله تصمیم گرفتند تا بیشتر از پیجر استفاده کنند که قابل هک نبود و دادههای مکانی را فاش نمیکرد. به این ترتیب، ماموران اطلاعاتی اسرائیل طرح پیجرها را دوباره روی میز گذاشتند و سعی کردند شبکهای از شرکتهای صوری برای تامین و فروش پیجر به حزبالله ایجاد کنند.
شرکت صوری موساد اولین محموله پیجرها را در پاییز ۲۰۲۳ به لبنان ارسال کرد. اما در پی حمله ۷ اکتبر حماس، کابینه جنگ اسرائیل تصمیم گرفت در شرایطی که کشور درگیر جنگ با حماس است، جبهه دیگری برای رویارویی با حزبالله باز نکنند.
اما در شرایطی که تمرکز بر حماس بود، مقامهای نظامی و اطلاعاتی به اصلاح طرحهای جنگ احتمالی با حزبالله ادامه میدادند. به گفته سه مقام دفاعی اسرائیل، تحلیلگران اطلاعاتی، که مدام این دستگاهها را رصد میکردند، متوجه شدند که دستکم یک تکنیسین حزبالله مشکوک شده است که بیسیمها حاوی مواد منفجره باشند. اسرائیل بهسرعت دست به کار شد و او را در یک حمله هوایی کشت.
در مدت تقریبا یک سال، سازمان اطلاعات و نیروی هوایی اسرائیل حدود ۴۰ بازی شبیهسازی جنگی برای کشتن نصرالله و سایر فرماندهان ارشد حزبالله طراحی کردند. هدف این بود که بتوانند آنها را همزمان هدف قرار دهند، حتی اگر در مکانهای مختلف باشند.
در این بین، اسرائیل جزئیات زندگی شخصی و روزمره فرماندهان حزبالله را جمعآوری کرد، از جمله هویت چهار معشوقه فواد شکر که از بنیانگذاران حزبالله و یکی طراحان بمبگذاری ۱۹۸۳ در پادگانهای بیروت بود که به کشته شدن ۲۴۱ تفنگدار آمریکایی منجر شد.
به نظر میرسید که فواد شکر از وضعیت احساس خوشایندی نداشت و از هاشم صفیالدین خواست هر چهار زن را به عقد او درآورد. صفیالدین در چهار مراسم جداگانه از طریق تلفن هر چهار زن را برای شکر عقد کرد.
تنشها در تابستان سال جاری به اوج رسید و در پی حمله حزبالله که به کشته شدن ۱۲ اسرائیلی منجر شد، شکر در حمله تلافیجویانه اسرائیل به بیروت کشته شد. این اقدام دوباره بحث ایجاد «جبهه شمالی» مقابل حزبالله را در کابینه جنگ مطرح کرد.
در حالی که بحث همچنان در جریان بود، در ۱۱ سپتامبر خبر رسید که حزبالله مشکوک شده است که پیجرها دستکاری شده باشد و تعدادی از آنها را برای وارسی به ایران ارسال کرده است.
در ۱۶ سپتامبر، نتانیاهو در جلسه با مقامهای ارشد امنیتی، بهرغم برخی مخالفتها، دستور اجرای عملیات را صادر کرد. روز بعد، موساد یک پیام رمزگذاریشده به هزاران پیجر ارسال کرد و چند ثانیه بعد، پیجرها منفجر شدند.
پس از عملیات انفجار پیجرها، دولت نتانیاهو با حمایت مقامهای ارشد دفاعی تصمیم به جنگ تمامعیار گرفت. روز پس از انفجارها پیجرها، موساد بیسیمها را نیز منفجر کرد.
ذر ۲۳ سپتامبر، اسرائیل در عملیاتی گسترده به بیش از ۲۰۰۰ هدف شامل انبارهای موشک میانبرد و دوربرد حزبالله حمله کرد.
اما تصمیمی که بیشترین اهمیت را داشت باقی مانده بود: آیا حسن نصرالله را هم بکشند یا نه. در حالی که بحث میان مقامهای ارشد اسرائیلی در جریان بود، اطلاعات جدیدی به دست آمد که نشان میداد نصرالله قصد دارد به پناهگاهی دیگر منتقل شود که هدف قرار دادنش بسیار دشوارتر خواهد بود.
نتانیاهو و دیگر مشاوران ارشد با پیشبینی مخالفت آمریکا، به توافق رسیدند که دولت بایدن را در جریان برنامه ترور قرار ندهند. اما میدانستند در صورت تلافیجویی جمهوری اسلامی ایران، آمریکا از اسرائیل دفاع خواهد کرد.
بنابراین، نتانیاهو که به نیویورک رفته بود، چند ساعت پیش از سخنرانی در سازمان ملل، ترور نصرالله را تایید کرد.
او در این سخنرانی درباره نفوذ حزبالله در لبنان گفت: «اجازه ندهید نصرالله لبنان را به پرتگاه بکشاند.»
اندکی بعد، جنگندههای اف-۱۵ اسرائیل هزاران کیلوگرم مواد منفجره را بر فراز محله ضاحیه بیروت ریختند.