حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دستور داد تا برای حمایت هرچه بیشتر از برنامه‌های علی خامنه‌ای برای افزایش جمعیت، تمامی محتواهای آموزشی «مخالف فرزندآوری» از دروس دانشگاهی حذف شوند.

این درحالی است که طی سال‌های اخیر هیچ محتوایی در مخالفت با فرزندآوری و کنترل جمعیت در کتب درسی دانشجویان وجود ندارد، چراکه در آبان ۱۳۹۱ دو وزارتخانه بهداشت و علوم به حذف کامل درس «تنظیم خانواده» دستور دادند. اکنون به نظر می‌رسد هدف سیمایی صراف از این دستور جدید حذف کامل تمامی محتواهای درسی مربوط به آموزش حفظ سلامت جنسی، مقابله با بیماری‌ها، مراقبت‌های لازم در این حوزه و پیشگیری از بارداری ناخواسته است.

وزیر علوم دولت پزشکیان که ۲۰ سال در حوزه‌های علمیه قم و مشهد دروس اسلامی و آموزه‌های تشیع را تعلیم دیده است، در جلسه ستاد جوانی جمعیت این وزارتخانه، خواستار گسترش و تقویت رشته‌های تحصیلی مرتبط با «جایگاه و نقش خانواده و زن براساس فرهنگ اسلامی-ایرانی» شد و تاکید کرد که باید رشته‌هایی مانند «مدیریت خانه و خانواده» تقویت و محتواهای آموزشی که در تضاد با سیاست حکومتی افزایش فرزندآوری‌اند حذف شوند.

این درحالی است که دست‌کم در ۱۳ سال گذشته و با توجه به ادامه روند کاهشی نرخ موالید در ایران، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، طی یک ابلاغیه حکومتی و ده‌ها سخنرانی، به تخصیص هزاران میلیارد تومان بودجه برای حمایت از طرح افزایش جمعیت و تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری دستور داد، اما با تشدید روزافزون مشکلات اقتصادی و معیشتی و ناامیدی از آینده، به‌خصوص پس از سرکوب و کشتار گسترده شهروندان در سه خیزش خیابانی سال‌های ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱، این سیاست با شکستی بزرگ مواجه شد.

از سوی دیگر، درحالی مدیران دولتی و حکومتی حذف این گونه محتواهای آموزشی را در توقف روند کاهش جمعیت ایران موثر می‌دانند که محتواهایی بسیار کامل‌تر از مطالب حذف‌شده از کتب درسی در شبکه اینترنت در دسترس است. براساس آمارهای رسمی، ۹۷ درصد نوجوانان ایرانی کاربر اینترنت‌اند و بیش از ۸۳ درصد افراد نیز از فیلترشکن استفاده می‌کنند.

همچنین سوم دی‌ماه امسال اسکندر مومنی، وزیر کشور، اعتراف کرد که قانون «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده»، که پس از ابلاغیه سال ۱۳۹۳ علی خامنه‌ای با نام «سیاست‌های کلی خانواده» به تصویب مجلس رسید، موفق نبوده است و آمار موالید همچنان «کاهش جدی» دارد. او افزود: «‌بخش‌های مختلف و کارشناسان و وزارت بهداشت بار‌ها اعلام کرده‌اند که این روند کشور را با بحرانی جدی در آینده روبه‌رو می‌کند.» به گفته او، «‌اقدامات تاکنون موفق نبوده، چون اگر موفق بود قطعا این روند کاهشی باید جایی متوقف می‌شد.»

دو روز قبل از این سخنان نیز محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، گفته بود: «‌نرخ باروری از ۲.۱ در سال ۱۳۹۵ به ۱.۶۶ درحال حاضر رسیده است و اگر این رقم به ۱.۱ برسد، در چاله و چاه جمعیتی گرفتار خواهیم شد. طبق بررسی‌ها در سال ۱۴۰۳ برای اولین بار در تاریخ، میزان ولادت در ایران به زیر یک میلیون نفر خواهد رسید که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.»

در همین حال آمارهای سازمان ثبت‌احوال ایران نشان می‌دهد که میزان موالید در دهه ۹۰ خورشیدی و دقیقا از سال ۱۳۹۶، که اعتراضات شهروندان به کلیت نظام جمهوری اسلامی رنگ و بوی تازه‌ای گرفت، سیر نزولی داشته است. به‌ طوری‌ که از زمستان ۱۳۹۶ تا آذرماه ۱۴۰۲ هر سال تعداد متولدین ۱۱۰ هزار نفر کمتر شده است. همچنین از سال ۱۳۹۵ درصد رشد موالید منفی شده است.

در چنین شرایطی و با توجه به روند ادامه‌دار سرکوب‌های حکومتی و افزایش مشکلات معیشتی شهروندان، به نظر می‌رسد تنها سقوط نظام جمهوری اسلامی راه حل قطعی و موثر در توقف بحران کاهش جمعیت ایران و افزایش علاقه جوانان به ازدواج و فرزندآوری است.

اردیبهشت امسال نتایج نظرسنجی «موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان»، که دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایران آن را منتشر کرد، نشان داد که در ادامه کاهش تمایل ایرانیان به فرزندآوری، اکنون زنان خانه‌دار و متاهل ایرانی هم به مراتب کمتر از گذشته به تداوم نسل علاقه‌مندند.