خسارت هنگفت قطع برق به اقتصاد ایران؛ ورشکستگی صنعتی در راه است

میزان ناترازی تولید و مصرف در پایان برنامه هفتم در حالت بدبینانه به ۶۰ هزار مگاوات و در حالت خوش‌بینانه به ۳۳ هزار مگاوات می‌رسد

تصویر تزیینی‌‌ــ دو کارگر در یک واحد صنعتی‌ــ پیام ما

در حالی‌ که خاموشی‌های پیاپی برق در پاییز و زمستان زندگی مردم را در ایران مختل، صنایع را فلج و کسب‌وکارها را با خسارت هنگفت مواجه کرده، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که وضعیت در ماه‌های آینده وخیم‌تر نیز می‌شود. چنانچه عباس علی‌‌آبادی، وزیر نیرو، روز یکشنبه شانزدهم دی‌ماه در جلسه با نمایندگان مجلس، به‌صراحت از «تابستان سخت‌تر از زمستان» سخن گفت و اعلام کرد کسری برق در تابستان سال آینده به ۲۵ هزار مگاوات می‌رسد.

به گفته این مقام دولت چهاردهم، «ناترازی بزرگ» در راه است، چرا که با پوشیدن لباس گرم می‌توان از ناترازی در زمستان عبور کرد، اما عبور از ناترازی برق در تابستان به‌راحتی ممکن نیست.

«ناترازی» واژه‌ای است که مسئولان جمهوری اسلامی برای اشاره به تفاوت شدید میان میزان تولید و مصرف انرژی استفاده می‌کنند. بررسی‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که میزان تقاضای روزانه برق حداکثر ۸۰ هزار مگاوات است، حال‌ آنکه بالاترین میزان تولید برق در یک روز ۶۲ هزار مگاوات است؛ با این توضیح که این تاترازی با گذشت زمان بیشتر هم می‌شود.

بر اساس این گزارش، با وجود اینکه قرار بود در پایان برنامه هفتم توسعه، تفاوت عرضه و تقاضای برق به کمترین میزان برسد، روند موجود نشان می‌دهد که میزان ناترازی تولید و مصرف در پایان برنامه هفتم در حالت بدبینانه به ۶۰ هزار مگاوات و در حالت خوش‌بینانه به ۳۳ هزار مگاوات می‌رسد. به این ترتیب، میزان خسارت وارده ناشی از ناترازی برق به صنایع کل ایران دست‌کم ۲۰ میلیارد دلار براورد می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گزارش روزنامه پیام ما و به گفته آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، ۹۰ درصد نیروگاه‌های ایران از سوخت فسیلی‌ استفاده می‌کنند که از نظر امنیت انرژی، ایرادی مهم تلقی می‌شود و ضروری است نیروگاه‌هایی که بازدهی پایین دارند، از تولید خارج شوند. او با بیان اینکه نیروگاه‌داران خصوصی ورشکسته شده‌اند، گفت که دولت حتی توان مدیریت رمز‌ارزها را ندارد و این درحالی ‌است که بخش صنعت در اثر خاموشی‌های سال ۱۴۰۳ تاکنون بالغ‌ بر ۲۵۰ همت زیان دیده و با تداوم این وضعیت، «ورشکستگی صنعتی» محتمل است.

روزنامه اعتماد هم در گزارشی، اشاره می‌کند که با توقف تولید، انتقال و توزیع برق در ایران، هر روز ۱۷ هزار و ۹۷۳ میلیارد تومان به اقتصاد خسارت وارد می‌شود که ۹ هزار و  ۲۱۸ میلیارد تومان از آن مربوط به بخش صنعت است.

طبق توضیح مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، خسارت روزانه قطع برق به بخش صنعت ایران، بر اساس اطلاعات حساب ملی سال ۱۴۰۲، به‌ اضافه تورم ۳۵ درصد نقطه‌به‌نقطه در شهریور ۱۴۰۳، براورد شده است.

براوردهای اتاق ایران نشان می‌دهد که ۳۶ درصد برق تولیدی در ایران در بخش صنعت مصرف می‌شود و بخش خانگی با ۳۱ درصد، کشاورزی با ۱۴ درصد و مصارف عمومی با ۹ درصد در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. همچنین ۸ درصد برق تولیدی ایران هم به سرفصل سایر مصارف، ۱ درصد برای صادرات و ۱ درصد نیز به روشنایی معابر عمومی اختصاص می‌یابد.

با فرض قطعی کامل برق، بیشترین آسیب به بخش خدمات وارد می‌شود، چرا که این بخش سهم عمده بازار کار و اقتصاد ایران را در اختیار دارد؛ اما در واقعیت، به‌واسطه اینکه بسیاری از اجزای بخش خدمات حتی با قطعی کامل برق، نیز فعالیتش را با مشکلاتی ادامه خواهند داد، این بخش از منظر تولید ناخالص داخلی خسارت کمتری از قطعی برق متحمل خواهد شد.

این در حالی است که بر اساس آمارها و مطالعات، با احتساب سهم بخش‌های اقتصادی مختلف از تولید ناخالص داخلی، بیشترین خسارت قطعی برق به بخش صنعت تحمیل می‌شود و شدت این خسارت در بخش صنعت ۳۶۹۴ برابر، در صنعت برق ۳۴۲ برابر، در بخش حمل‌ونقل ۲۲۶ برابر و در بخش کشاورزی ۲۴۵ برابر محاسبه شده است.

بر اساس این براوردها، بخش تولید فلزات پایه از قطعی روزانه برق ۹۰۰ میلیارد تومان، بخش شیمیایی، ۹۰۰ میلیارد تومان و بخش معدنی غیرفلزی، روزانه ۶۶۰ میلیارد تومان خسارت می‌بیند. این در حالی است که رشته فعالیت تعمیر و نصب ماشین‌آلات که کمترین میزان آسیب را از قطعی روزانه برق می‌بیند، روزانه ۴۲ میلیارد تومان خسارت متحمل خواهد شد.

طی هفته‌های اخیر، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه یکی از دلایل اصلی کمبود شدید برق در ایران استخراج رمز‌ارزها است. هرویک یاریجانیان، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران، نیز به‌تازگی این خبر را تایید کرد و گفت که ردپای دستگاه‌های دولتی در استخراج رمز ارز کاملا مشهود است. وزیر نیرو نیز در جلسه با نمایندگان مجلس گفت: «برق داخل کشور ماینر می‌شود، ماینر به رمزارز تبدیل می‌شود و رمزارز هم به خارج از کشور می‌رود.»